ชีวิตที่พอเพียง 4334. ธรรมะ ๙ ตา

 

ท่านพุทธทาสกล่าวปาฐกถาธรรม เรื่อง ธรรมะ ๙ ตา     ระบุไว้ในหนังสือเล่มน้อยชุด ธรรมะใกล้มือ เรื่อง ธัมมัฏฐิตตา  เป็นอยู่ ตั้งอยู่ เป็นไป ตามธรรมดา    ว่าประกอบด้วยธรรมะ ๑ กลุ่ม คือ (๑) กลุ่มธรรมดา เห็นธรรมดาของสิ่งทั้งปวง ประกอบด้วย ธัมมัฏฐิตตา  ธัมมนิยามตา  และ อิทัปปัจยตา  (๒) กลุ่มลักษณะ เห็นลักษณะของสิ่งทั้งปวง  ประกอบด้วย อนิจจตา  ทุกขตา อนัตตตา  (๓) กลุ่มแห่งความหลุดพ้น  เห็นความที่จิตหลุดพ้นจากสิ่งทั้งปวง   ประกอบด้วย สุญญตา  ตถาตา อตัมยตา 

ทำให้ผมใคร่ครวญวัตรปฏิบัติธรรมของท่านพุทธทาส    ว่าท่านใช้ Kolb’s Experiential Learning Cycle โดยท่านไม่รู้จัก    คือท่านใช้ประสบการณ์ทั้งจากการอ่านพระไตรปิฎก และการปฏิบัติของท่านเอง   เอามาตีความใคร่ครวญสะท้อนคิดขึ้นมาเป็นหลักการใหม่ๆ    เอามาสอนทางปาฐกถาธรรม แล้วบันทึกเสียงเอาไว้อย่างเป็นระบบ   

หนังสือชุด ธรรมะใกล้มือ นี้ ถอดเทป จากปาฐกถาธรรมของท่านโดยตรง     เมื่ออ่านหลายๆ เล่มเข้า ผมก็เห็นเจตนาเรียนรู้ต่อเนื่องผ่านการปฏิบัติตามด้วยการใคร่ครวญสะท้อนคิดของท่าน     ที่มีปณิธานเดียวอย่างมุ่งมั่น ตามสมญา พุทธทาส ของท่าน   คือมุ่งช่วยให้ผู้คนพ้นทุกข์   

ผมอ่านหนังสือชุดนี้แล้ว มองเห็นการเรียนรู้ตลอดชีวิตของท่านพุทธทาส   เป็นการเรียนรู้ผ่านการทำงาน   

วิจารณ์ พานิช

๓๑ ต.ค. ๖๕