เปลี่ยนโฉมสถาบันอุดมศึกษา เพื่อหนีตาย
เป็นที่ชัดเจนแล้วว่า ความก้าวหน้าของ เทคโนโลยีดิจิทัล จะเป็นตัวการ disrupt ระบบต่างๆ ในประเทศไทย รวมทั้งระบบอุดมศึกษา ที่เราจะต้องช่วยกันขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงในระดับเปลี่ยนโฉมหรือเปลี่ยนขาด (transformation)
ในการสัมมนาระดมความคิดเห็นเชิงนโยบาย (Retreat) ระหว่างกรรมการสภามหาวิทยาลัยและผู้บริหารมหาวิทยาลัย ประจำปี ๒๕๖๕ ของ มช. เรื่อง “Digital Transformation” ที่ภูเก็ต เมื่อวันที่ ๒๓ - ๒๔ เมษายน ผมได้ฟังเรื่องการ transform ธนาคารไทยพาณิชย์ ธนาคารแห่งประเทศไทย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ ปตท. สผ. ในบริบทและกลยุทธที่แตกต่างกัน แต่ผมสรุปว่า มีเป้าหมายเดียวกัน คือหนีตาย
มหาวิทยาลัยไทยจะยังไม่คิด transform ตัวเอง หากยังไม่ตระหนักว่า ตนมีอนาคต ๒ แบบเท่านั้น คือ เปลี่ยนโฉม หรือ ตาย
มหาวิทยาลัยของรัฐ ไม่คิดเปลี่ยนโฉม เพราะสมาชิกหลงเชื่อว่าในอนาคตเหตุการณ์จะเหมือนเดิม หรือต้องการการปรับตัวเพียงเล็กๆ น้อยๆ อย่าง ๑๐ ปีที่ผ่านมา
หลงคิดว่า ตลาดอุดมศึกษาเป็นตลาดของผู้ให้บริการอย่างเดิม ในลักษณะกึ่งผูกขาด ไม่คิดว่า ตลาดกำลังเป็นของผู้เข้าเรียนมากขึ้นเรื่อยๆ โดยที่ตัวเลือกที่ไม่ใช่อุดมศึกษาแบบที่มีอยู่ในปัจจุบัน กำลังเข้ามาแย่งตลาดแบบที่เราไม่รู้ตัว
ผมคาดเดาว่าใน ๑๐ ปีข้างหน้า มหาวิทยาลัยที่เป็นของรัฐ ที่เข้าใจและเอาจริงเอาจังกับการเปลี่ยนโฉม จะอยู่รอด โดยเปลี่ยน business model และเปลี่ยน organization model ไปโดยสิ้นเชิง และจะมีมหาวิทยาลัยที่เป็นของรัฐอีกจำนวนหนึ่งที่ต้องตายไป
ในที่ประชุมมีการเน้นกลยุทธสร้างการเชื่อมต่อ (alignment) ทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย เพื่อสร้างคุณค่าและมูลค่าที่ลูกค้าหรือผู้ใช้บริการต้องการ เปลี่ยนกระบวนทัศน์จากเน้นด้านผู้ให้บริการ ไปเป็นเน้นความต้องการของผู้ใช้บริการ
มหาวิทยาลัยไทยหนีตายได้ด้วยคาถา เปิดใจรับรู้ความต้องการภายนอก ปรับตัวสนองความต้องการนั้น และทำงานแบบร่วมเป็นภาคีกับภาคชีวิตจริง
นอกจากหนีตายได้สำเร็จ ยังอาจเปลี่ยนโฉมเป็น มหาวิทยาลัย 10X ได้ด้วย คือมีประสิทธิภาพกว่าเดิม ๑๐ เท่า แต่ต้องทำงานในกระบวนทัศน์ใหม่ ต้องหากระบวนทัศน์นั้นให้พบ
วิจารณ์ พานิช
๘ พ.ค. ๖๕
ความเห็น (1)
And what many state universities do not realize is that not only their university (organization) is going down, their students and alumni are also going down with them. Negative images can remain detrimental to their life for some time.
Change or die - a long death.