คำนำหนังสือชุดธรรมโฆษณ์ของท่านพุทธทาสภิกขุ

 การที่ท่านทานบดีได้อำนวยความสำเร็จแก่การจัดพิมพ์หนังสือธรรมโฆษณ์เล่มนี้ขึ้นมาในครั้งนี้นั้น อาตมาภาพขออนุโมทนา ทั้งโดยส่วนตัวและในนามพุทธบริษัททั้งหลาย ในฐานะที่เป็นการช่วยให้ธรรมะแพร่หลายไปในโลกมนุษย์ ในยามที่โลกต้องการธรรมะเป็นอย่างยิ่ง

           องค์การโลกยังไม่สามารถตั้งอยู่ในฐานะผู้พิทักษ์สันติราษฎร์ของโลกได้ แต่กลายเป็นเวทีที่ยื้อแย่งฉกฉวยเอาความได้เปรียบแก่กันและกันเสียมากกว่า ศาสนาเหลืออยู่เป็นที่พึ่งด่านสุดท้าย ที่จะเป็นความหวังหรือที่พึ่งของโลก แต่ก็ยังไม่เป็นที่เข้าใจกันอย่างเพียงพอ ยังจะต้องทำความเข้าใจกันและประสานงานกันอีกมาก กิจกรรมธรรมโฆษณ์มีความมุ่งหมายส่วนลึกเพื่อแก้ปัญหาส่วนนี้

            ทุกศาสนาล้วนแต่มีธรรมเป็นเนื้อใน ซึ่งถ้าสามารถนำออกมาใช้ได้ก็จะแก้ไขวิกฤตการณ์ของโลกได้ การทำให้โลกนี้มีศาสนาเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งแห่งยุคปัจจุบัน ศาสนิกของแต่ละศาสนาจะต้องเข้าถึงแก่นแท้แห่งศาสนาของตน ๆ จึงจะร่วมมือช่วยโลกได้ กิจกรรมธรรมโฆษณ์กำลังดำเนินไป เพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าวนี้

              สิ่งที่ต้องระมัดระวังตั้งข้อสังเกตเป็นพิเศษอย่างหนึ่งก็คือเรากำลังทำกันได้แต่เพียง “รู้” ธรรมะ  แต่ “ไม่มี” ธรรมะ ยังไม่มีธรรมะใช้ในการแก้ปัญหานั้นอย่างเพียงพอ เราไม่ได้บังคับตนเองให้มีธรรมะอย่างที่เราได้เรียนรู้ เรายังไม่ละอายในการที่เราไม่มีธรรมะ เรายังไม่กลัวอันตรายอันเกิดขึ้นจากการที่เราไม่มีธรรมะ  การสอนและการเรียนธรรมะยังเป็นสิ่งที่มีผลไม่คุ้มทุน กิจกรรมธรรมโฆษณ์จึงมุ่งไปในทางการกระทำให้มีธรรมะยิ่งกว่าที่จะเพียงแต่ให้รู้ธรรมะเท่านั้น

            การศึกษาระบบ “สุนัขหางหาย” แห่งโลกยุคปัจจุบัน นอกจากไม่สอนธรรม มัวแต่สอนหนังสือและวิชาชีพแล้ว ยังสอนไปในทางไม่ให้บังคับตัวเองด้วย โดยการถือว่าเป็นการเสียอิสรภาพและผิดหลักจิตวิทยา  พลโลกยุคปัจจุบันจึงอยู่ในฐานะที่ยากที่จะมีธรรมะมากยิ่งขึ้นทุกที เพราะหลงมีรสนิยมแห่งการตามใจตัวเอง อันเป็นข้าศึกต่อธรรมะ คนในยุคปัจจุบันบูชาความอร่อยทางตา-หู-จมูก-ลิ้น-กาย-ใจ แทนการบูชาพระเจ้า ทั้งคนแก่และเด็ก ทั้งศิษย์และอาจารย์ มีความเห็นตรงกันในข้อนี้ จึงเป็นการยากที่ใคร ๆ จะมาคัดง้างให้หันไปบูชาธรรมะแทนการบูชาอายตนะที่มีไว้เพื่อกามารมณ์ และวิธีการบริโภคกามารมณ์อย่างวิปริตวิตถารชนิดที่ไม่เคยมีมาก่อน กิจกรรมธรรมโฆษณ์จึงตกอยู่ในลักษณะเหมือนกลิ้งครกขึ้นภูเขา หรือถึงกับจูงช้างลอดรูเข็มเอาทีเดียว แต่พวกเราก็ยังทอดทิ้งภารธุระอันนี้ไม่ได้อยู่นั่นเอง

            ผู้ที่ให้ความร่วมมือแก่กิจกรรมนี้มากน้อยเพียงไร ก็ย่อมทั้งอยู่ในฐานะเป็นผู้มีพระคุณแก่พวกเราอย่างใหญ่หลวงอยู่นั้นเอง อาตมาขอแสดงความขอบคุณ อนุโมทนาและอำนวยพรแทนในนามของบรรดาผู้มองเห็นประโยชน์คุณแห่งกิจกรรมธรรมโฆษณ์นี้ทุกถ้วนหน้า

         ขอให้ท่านผู้เป็นทานบดี พร้อมทั้งปวงญาติจงได้รับผลกุศลแห่งกิจกรรมธรรมทานนี้โดยทั่วกันทั้งในกาลอันเป็นปัจจุบันและสัมปรายิกภพ ประสบสันติสุขยิ่ง ๆ ขึ้นไป อยู่ทุกทิพาราตรีกาล เทอญ ฯ

[ดร.บรรพต แคไธสง]

ประเด็นที่น่าสนใจในคำอนุโมทนาของหนังสือชุดธรรมโฆษณ์คือข้อความที่ท่านระบุว่า “การศึกษาระบบ “สุนัขหางหาย” แห่งโลกยุคปัจจุบัน นอกจากไม่สอนธรรม มัวแต่สอนหนังสือและวิชาชีพแล้ว ยังสอนไปในทางไม่ให้บังคับตัวเองด้วย โดยการถือว่าเป็นการเสียอิสรภาพและผิดหลักจิตวิทยา” ซึ่งน่าจะกระตุกแนวคิดการศึกษาปัจจุบันได้บ้างครับ