ชีวิตที่พอเพียง 3645a. ความก้าวหน้าและถอยหลังของมนุษยชาติ

ชีวิตที่พอเพียง 3645a. ความก้าวหน้าและถอยหลังของมนุษยชาติ

เช้าวันที่๒๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓  อุณหภูมิ ๒๒องศาเซลเซียส และมีลมอ่อนๆ ผมนั่งกินบรรยากาศที่สนามหน้าบ้าน   พร้อมกับอ่านเอกสารการประชุมแบบ รีทรีต ของ มช.    ที่จะประชุมที่สุราษฎร์ธานีระหว่างวันที่ ๒๒ -๒๓ กุมภาพันธ์    โดยเฉพาะอย่างยิ่งเอกสารแปลTheGlobal Risk Report 2020    ที่กระตุ้นให้มองภาพใหญ่ได้ดีเยี่ยม

ทำให้ผมมองว่าในช่วงชีวิตเกือบ ๘๐ ปีของผม   ได้เห็นความก้าวหน้าในด้านชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์อย่างไม่เคยคาดคิดมาก่อน    ยิ่งของผมเองและครอบครัวยิ่งไม่เคยคิดว่าจะมีความเป็นอยู่ที่ดีถึงเพียงนี้    ทั้งหมดนั้นสะท้อนความก้าวหน้าของมนุษยชาติ   

แต่ขณะที่เขียนบันทึกนี้สภาพสังคมไทยถูกสั่นคลอนรุนแรง การเมืองไทยไม่มั่นคง    เศรษฐกิจอาจเข้าสู่วิกฤติจากการระบาดของไวรัส โควิด ๑๙   และจากบรรยากาศสงครามการค้าระหว่างอเมริกากับจีน    ความแห้งแล้งในปีนี้    และมลพิษในอากาศจากPM2.5   รวมทั้งหนี้ครัวเรือนพุ่งสูงรวดเร็ว   

ออสเตรเลียพบวิกฤติไฟป่า    เมื่อไฟป่ามอดเพราะฝนตกก็เกิดน้ำท่วมใหญ่   

โชคดีที่มนุษย์เรามีความสามารถในการทำความเข้าใจภาพใหญ่ ภาพเชิงระบบได้ดีขึ้นมากมาย    เราจึงพอจะเข้าใจ rootcause ที่ซับซ้อนยิ่งของระบบโลก   ว่าส่วนใหญ่เกิดเพราะฝีมือมนุษย์    ... ความก้าวหน้าและถอยหลังอยู่ด้วยกัน เป็นสองหน้าของเหรียญเดียวกัน  

เกิดคำถามว่า    ส่วนที่เห็นชัดด้านความก้าวหน้าคือสิ่งนอกตัวมนุษย์   โดยมนุษย์ได้ดัดแปลงปรับปรุงสิ่งรอบตัวให้ตนเองอยู่สบายขึ้น    แล้วส่วนที่อยู่ภายในมนุษย์เล่า    มนุษย์ได้พัฒนาขึ้นเพื่อความสุขร่วมกันของมนุษย์หรือไม่   

หรือคิดให้ใจกว้างขึ้น  หลุดจากพันธนาการ homocentric   มนุษย์ได้พัฒนาด้านในตน เพื่อบรรลุสุขภาวะของพื้นพิภพและของจักรวาลหรือไม่  

ความเชื่อมั่นในศักยภาพของตนเอง(confidence)   พร้อมๆกับตระหนักและยอมรับในข้อจำกัดของตนเอง (humility)   เป็นคุณสมบัติด้านในที่สำคัญอย่างหนึ่ง  

วิจารณ์ พานิช

๒๑ ก.พ. ๖๓

รมณียสถาน สนามหน้าบ้าน 

[แก้ว..อุบล จ๋วงพานิช]

ขอบพระคุณอาจารย์ที่เขียนเรื่องนี้นะคะ เป็นบทความที่เหมาะสมกับสถานการณ์ในเวลานี้มากเลยค่ะ หากเราทำใจให้ยอมรับไม่ทันและไม่พยายามปรับตัว ปรับใจ แล้วปฏิบัติตัวให้ถูกต้องเหมาะสม เราอาจจะผ่านไปด้วยความยากลำบากนะคะ