ศูนย์ดำรงชีวิตอิสระของคนพิการ พุทธมณฑล(IL)

           ก่อนที่จะได้ไปพบพี่ๆจากศูนย์ดำรงชีวิตอิสระคนพิการ พุทธมณฑล เราไม่เคยได้ยินชื่อและรู้จักองค์กรนี้เลย ว่าพวกพี่ๆจากศูนย์ IL ทำอะไรทำอย่างไร แต่พอได้รู้ถึงบทบาทของพี่ๆศูนย์ IL ว่าเป็นกลุ่มผู้พิการที่ให้ความช่วยเหลือกับคนพิการในพื้นที่ โดยจะช่วยรณรงค์สิทธิ์ผู้พิการ ให้ความช่วยเหลือด้านการดำรงชีวิตต่างๆที่ผู้พิการปรับตัวในการใช้ชีวิตด้วยตนเอง ทั้งการปรับสภาพบ้าน สิ่งแวดล้อมต่างๆ ให้คำปรึกษาแบบ peer counselling และเนื่องจากพี่ๆศูนย์ IL เป็นผู้พิการด้วยกัน ทำให้สามารถเข้าถึงผู้พิการได้มากกว่า จากความเข้าใจที่เป็นประสบการณ์ของตนเอง และได้รับความไว้วางใจจากผู้พิการด้วยกัน โดยพี่จากศูนย์ IL จะมีการทำงานอย่างเป็นระบบ ในการเข้าถึงคนพิการในชุมชน จากข้อมูลที่ได้รับจากโรงพยาบาล,รพสต. หรือนักพัฒนาชุมชน และเมื่อไปลงชุมชนแล้วจะมีคนแยกคุยกับญาติและคนพิการ เพื่อไม่ให้ญาติตอบคำถามแทน รวมถึงวางแผนการพูดคุยที่ดี ทำความเข้าใจผู้พิการให้มากที่สุด และสร้างความสัมพันธ์ระหว่างญาติและผู้พิการให้เข้าใจซึ่งกันและกัน ซึ่งการเข้าถึงผู้พิการแบบนี้เป็นสิ่งที่ดี เพราะจะทำให้ผู้พิการไว้ใจและเชื่อใจเรามากขึ้น เราสามารถนำการเข้าถึงผู้พิการเหล่านี้เราไปปรับใช้ได้ หรือเราอาจจะทำงานร่วมกับศูนย์ IL เพื่อไปช่วยเหลือคนพิการได้

           หลังจากได้ทำความรู้จักศูนย์ IL แล้วพี่ๆก็จัดกิจกรรมฐานเป็น 2 ฐาน

1. กิจกรรมความรู้สึก โดยให้เราจำลองเป็นคนพิการ ให้คิดเรื่องราวของเรา แล้วให้เพื่อนพูดคำพูดที่คนพิการมักได้ยิน เช่น เป็นแบบนี้ไปขายล็อตตารี่เถอะ ,เป็นภาระคนอื่น ,ไม่น่าเป็นแบบนี้เลย หน้าตาก็ดี ,คงเป็นเวรกรรมที่ทำให้เป็นแบบนี้ เป็นต้น ซึ่งพอเราฟังตอนแรกเราก็รู้สึกว่า คุณไม่เป็นแบบเรา คุณไม่มีสิทธิ์มาพูดกับเราแบบนี้ ตอนแรกก็โกรธ แต่พอฟังไปก็รู้สึกว่าคนที่พูดเป็นใคร ไม่ใช่คนที่รักเราและคนที่เรารัก เราไม่เห็นจะต้องใส่ใจเลย พอจบกิจกรรม ก็ทำให้เข้าใจความรู้สึกคนพิการมากขึ้น ว่าเขาไม่ได้อยากให้คนอื่นๆมาสงสาร แต่อยากให้มองเขาเป็นคนธรรมดาคนหนึ่ง ทำให้มุมมองเรากับคนพิการเปลี่ยนไป เราจะต้องดูแลเขาเป็นเหมือนคนๆหนึ่งที่สามารถพัฒนาความสามารถของเขาได้
   
2. กิจกรรมการจำลองคนพิการ โดยให้เราได้จำลองเป็นคนพิการประเภทต่างๆ เราได้เป็นคนพิการแขน โดนมัดแขน แล้วให้เล่นเดาะบอลร่วมกับเพื่อนๆ เนื่องจากเราเล่นกีฬาไม่เก่งอยู่แล้ว แล้วยังโดนมัดแขนอีก ทำให้เล่นได้ไม่ดี จึงให้เพื่อนโหวตตัวเองออก ตอนที่เล่นรู้สึกเป็นภาระเล่นก็ทำได้ไม่ดี เป็นตัวถ่วงของเพื่อนๆ พอไปนั่งข้างนอก เห็นเพื่อนเล่นได้ดี ก็รู้สึกดีใจที่ตัวเองได้ออกมา พอจบกิจกรรมเพื่อนๆก็สรุปกิจกรรมโดยที่ไม่มีเรา ก็รู้สึกน้อยใจ เพราะว่าอย่างน้อยเราก็ได้ร่วมกิจกรรมกับเพื่อน ก็ควรจะสรุปกิจรรมด้วยกัน ทำให้เข้าใจความรู้สึกของผู้พิการที่บางที เขาก็อยากมีส่วนร่วมกับกิจกรรมที่ทุกๆคนทำ ต่อไปเวลาเราจัดกิจกรรมขึ้น เราจึงควรจัดให้ทุกๆคนสามารถมีส่วนร่วมได้ แม้จะมีความพอการก็ตาม

           ในช่วงบ่ายเราได้ไปเยี่ยมบ้านผู้พิการที่ ศูนย์ IL ได้เข้าไปช่วยเหลือ คือ พี่เค(นามสมมติ) เป็น paraplegia จากอุบัติเหตุทางรถจักรยานยนต์ ทำให้พี่เคต้องนั่งรถเข็น และใส่สายสวนปัสสาวะ ก่อนที่ศูนย์ IL จะเข้าไปให้ความช่วยเหลือ พี่เคต้องให้ญาติช่วยเหลือในทุกๆอย่าง และไม่ได้รับการรักษาแผลกดทับที่เหมาะสม ทำให้พี่เครู้สึกไม่ดี จนเกือบฆ่าตัวตาย แต่เมื่อพี่ศูนย์ IL เข้าไปช่วยเหลือ พาพี่เคไปโรงพยาบาล เพื่อทำการรักษาแผลกดทับ ให้พี่เคได้รับรถเข็นตามสิทธิของผู้พิการ จัดขอเงินเพื่อปรับสภาพบ้านให้เหมาะสมกับการใช้รถเข็น รวมถึงให้คำปรึกษาต่างๆแบบเพื่อน ทำให้พี่เคมีกำลังใจ สามารถทำกิจกรรมการดำเนินชีวิตด้วยตนเองทุกอย่าง เช่น อาบน้ำ ใส่เสื้อผ้า ทำอาหาร ออกไปจ่ายตลาด ปลูกผัก เป็นต้น และให้โอกาสพี่เคได้ไปบรรยาย เพื่อส่งต่อกำลังใจของตนเองต่อไป ทั้งหมดนี่ทำให้เราเห็นว่ากำลังใจ และความช่วยเหลือของศูนย์ IL มีความสำคัญกับคนพิการอย่างมาก และเราก็สามารถมีส่วนร่วมในการช่วยเหลือผู้พิการได้ ตั้งแต่ผู้พิการอยู่ในโรงพยาบาล อาจจะฝึกการช่วยเหลือตนเอง ปรับสภาพบ้านตั้งแต่ผู้พิการอยู่ในโรงพยาบาล หรือเมื่อมีผู้พิการอยู่ในชุมชนแล้ว ก็สามารถส่งต่อข้อมูลผู้พิการกับศูนย์ IL แล้วร่วมมือกันช่วยเหลือผู้พิการให้สามารถดำรงชีวิตด้วยตนเองอย่างอิสระ

จณิสตา ศิริพงษ์เวคิน ุ6023004

นักศึกษากิจกรรมบำบัด