วิชาชุมชนให้อะไรกับฉัน (ครั้งที่1 ศูนย์เครือข่ายฝึกอบรมปัญญาปฏิบัติ นครปฐม)

วิชาชุมชนเป็นวิชาที่เปิดโอกาสให้นักศึกษาลงพื้นที่เก็บเกี่ยวประสบการณ์ เรียนรู้กระบวนการและรูปแบบการทำงานของชุมชนในแต่ละพื้นที่

7 มกราคม 2563 วันแรกของการไปลงชุมชน ช่วงเช้าได้เรียนรู้สุขภาวะสุขภาพ การทำงานร่วมกันในทุกภาคส่วนของรพ.สต.คลองใหม่ จากการนั่งฟังบรรยายหนึ่งในงานที่รู้สึกประทับใจอย่างมาก คือ การทำงานร่วมกันของรพ.สต.คลองใหม่กับวัดบางช้างเหนือ “ระบบจิตอาสาแบ่งปันคนในชุมชน” ระบบที่มีการรับและบริจาคพร้อมเยี่ยมบ้านแก่ครัวเรือนที่โดนพิษเศรษฐกิจ หรือมีผู้ป่วยในครัวเรือน ซึ่งเกิดขึ้นจากการมีผู้ใจบุญบริจาคของจำนวนมากให้วัด ในบางครั้งก็มากกว่าความต้องการวัด ทางวัดจึงปรึกษารพ.สต. เกิดเป็นโครงการดังกล่าวขึ้น ซึ่งได้รับการตอบรับและเกิดผลดีต่อชุมชนอย่างมาก ผู้รับก็รู้สึกดีและอิ่มท้อง ผู้ให้ก็สุขใจและอิ่มบุญ จากระบบนี้ทำให้เห็นว่าเรื่องทางศาสนา ความเชื่อทางจิตใจก็เป็นอีกหนึ่งกุญแจสำคัญในการพัฒนาชุมชนไปในทางที่ดี หลังจากนั้นได้มีโอกาสลงพื้นที่เยี่ยมบ้านพร้อมนำของบริจาคของโครงการไปให้ โดยผู้รับบริการที่กลุ่มได้มา เมื่ออ่านจากแฟ้มประวัติทำให้ภายในกลุ่มรู้สึกกลัวและกังวัลอยู่มาก ท่านติดเตียงมีอาการเกร็งทั้งตัวและข้อติดในลักษณะ decorticate คำที่ได้ยินบ่อยครั้งตอนเรียน ในเอกสารก็มีเพียงรูปวาดที่ชี้ให้เห็นถึงลักษณะอาการเกร็งเท่านั้น นี่เป็นครั้งที่ได้เจอผู้รับบริการที่มีพยาธิสภาพนี้จริง ๆ นอกจากอาการทางกาย ท่านยังไม่สามารถพูดคุยสื่อสาร หรือทำตามคำสั่งได้ เรามีเวลาประมาณ 10 นาทีในการเตรียมตัวก่อนลงปฏิบัติจริง พวกเราคุยถึงการประเมิน การให้การรักษาและแจกแจงงานกันคร่าวๆโดยมีอาจารย์มาช่วยแนะแนวทาง รู้สึกขอบคุณอาจารย์ที่คอยช่วยแนะแนวทางและช่วยเหลือ สอนความรู้และวิธีการบำบัด เทคนิคมากมาย ได้เห็นการใช้ sensory awareness เทคนิคการสัมผัสผ่านตัวเรา ผ้าขนหนูที่มีความหยาบ หรือน้ำอุ่น เทคนิคการขยับร่างกายในส่วนต่างๆเพื่อกระตุ้นการทำงานของระบบประสาท เราสามารถนำเทคนิคเหล่านั้นร่วมกับของที่หาได้ภายในบ้านมาใช้ในทุกกิจกรรมการดำเนินชีวิต เช่น การอาบน้ำด้วยน้ำอุ่น ปรับเปลี่ยนวิธีเล็กน้อยในการเช็ดตัวก็ช่วยทำให้ผ่อนคลายได้มากขึ้น จากตอนแรกที่เกร็งและมีการยกคอกระสับกระส่ายมากทั้งตัว หลังจากการบำบัดเพื่อผ่อนคลายอาการเกร็งก็ลดลง มีการกระสับกระส่ายน้อยลง รู้สึกดีที่ได้มาบ้านหลังนี้และเห็นการทำงานในชุมชนจริง ๆ ทุก ๆ อย่างล้วนมีความสำคัญ ความน่าเชื่อถือ วิธีการพูดเพื่อจูงใจผู้ดูแล ซึ่งเป็นคนสำคัญในการบำบัดให้เห็นผลระยะยาว เราจะทำอย่างไรให้เขาเข้าใจและเห็นความสำคัญ การเข้าใจสิ่งที่ผู้ดูแลต้องเจอทุกวัน คำนึงถึงภาวะทางกายใจจากการดูแล และการให้home program เพื่อให้เขาสามารถทำตามได้เองเมื่อไม่มีเราอยู่ และในช่วงบ่ายมีโอกาสดูเกษตรอินทรีย์ คนส่วนใหญ่มีอาชีพเกษตรกร มักใช้น้ำยาฆ่าแมลงหรือสารเร่งโตเพื่อให้ผลผลิตสวยงาม แต่อาจส่งผลต่อร่างกายในระยะยาวจากสารเคมี การตระหนักรู้ถึงสุขภาพของตนเองกับการประกอบอาชีพจึงมีความสำคัญ 

จากการได้ลงพื้นที่ชุมชนคลองใหม่ในครั้งนี้ทำให้เกิดความรู้สึกประทับใจ เข้าใจ และเห็นภาพกระบวนการชุมชนมากขึ้น ตั้งแต่การประสานงาน เก็บข้อมูล และลงมือปฏิบัติจริง การหยิบสิ่งของภายในบ้านที่หาได้ง่ายมาเป็นสื่อในการรักษา หรือตัวเราซึ่งเป็นสื่อการรักษาที่ดีที่สุด วิธีการพูด การเข้าใจในสภาวะที่ผู้ดูแลต้องเจอ จะนำเทคนิคต่าง ๆ ที่ได้เรียนรู้จากอาจารย์และลงชุมชนในครั้งนี้ไปพัฒนาตนเองให้กลายเป็นนักกิจกรรมบำบัดที่สามารถแสดงศักยภาพความเป็นวิชาชีพของตนเพื่อบำบัดรักษาผู้รับบริการได้อย่างมีประสิทธิภาพและสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีโดยการมองแบบองค์รวม