อิ่มเอมใจกันไปทั่วหน้า...คืออาการที่เกิดขึ้นกับชาวชุมพรที่ได้ชมโขนจากกรมศิลปากร ตอน “พระรามราชสุริยวงศ์” ซึ่งจัดแสดงในงานเฉลิมฉลองเนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ 5 ธันวาคม 2549 ณ ถนนนวมินทร์ร่วมใจ
ขอขอบคุณจังหวัดชุมพรโดยท่านผู้ว่าฯ นายพินัย อนันตพงศ์, เทศบาลเมืองชุมพร และ อบจ.ชุมพร ที่ได้ร่วมกันสร้างสรรค์สิ่งที่ดี มีคุณค่า มานำเสนอให้ชาวชุมพรได้ชื่นชม ได้เรียนรู้ วัฒนธรรมไทยอันเปี่ยมไปด้วยศิลปะชั้นสูง ที่มาพร้อมกับความสนุกสนานในเนื้อหาและลีลาของผู้แสดง ชั้นครู
ผมสังเกตเห็นรอยยิ้มที่เปี่ยมไปด้วยความสุขใจ เสียงหัวเราะ เสียงปรบมือชื่นชม คำพูดที่แสดงออกถึงการมีส่วนร่วมในอรรถรสที่ได้รับ คำถามจากเด็กน้อยที่เรียนรู้เรื่องรามเกียรติ์โดยการอ่านหนังสือการ์ตูนและ ดูสื่อวีซีดี คำตอบจากผู้สูงอายุที่ผ่านการเรียนรู้เรื่องรามเกียรติ์ และมีประสบการณ์ฝังลึกจากรามเกียรติ์ที่แฝงอยู่ในบริบทของสังคมไทย
เมื่อเสร็จสิ้นการแสดง ผู้สูงอายุหลายท่านบอกผมว่า ไม่เคยชมการแสดงโขนชุดใหญ่อย่างนี้มาก่อน เป็นบุญตามากที่ได้มีโอกาสรับชมศิลปะชั้นสูงของชาติไทยเรา ชื่นใจแทนท่านผู้บริหารบ้านเมืองที่อำนวยการให้เกิดสิ่งนี้ขึ้นมาโดยเฉพาะ “คนต้นคิด” ท่านผู้ว่าฯ นายพินัย อนันตพงศ์
การนำเสนอศิลปวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่าอย่างนี้ นำมาใช้เป็นแบบอย่างแนวทางในการจัดงานครั้งต่อไปได้ครับ แต่ต้องไม่ลืมที่จะต้องเอาใจใส่ให้มีการเสริม เพิ่มคุณค่า สร้างแนวทางใหม่ ๆ หรือ Theme ของการนำเสนอเพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ไม่ซ้ำซากอยู่กับสูตรสำเร็จจนเคยตัว รูปแบบการจัดงาน หรือ สูตรสำเร็จ ก็จะ ไม่สำเร็จ อีกต่อไป
วิธีคิด-กำหนดการกระทำ คือ สิ่งที่ผมอยากจะชี้ชวนให้เรียนรู้แนวทางของท่านผู้ว่าฯ
จากข้อมูลที่ผมซึมซับผ่านการเรียนรู้ รับฟัง สังเกต คิดวิเคราะห์ ผมขอสรุปว่าท่านผู้ว่าฯ กำลัง จัดการความรู้ หรือทำ KM (Knowledge Management) ตามแบบของท่าน
นำความรู้มาบอกเล่า – เน้นย้ำรายละเอียดที่ถูกต้อง – เพิ่มคุณค่า – พัฒนาเป็นกิจกรรม
คือ สิ่งที่ท่านใช้เป็นแนวทางปฏิบัติ ผลักดันฝ่ายต่าง ๆ จนเกิดผลสำเร็จเป็นกิจกรรมให้ได้ชื่นชมกัน ใครที่มีโอกาสเข้าประชุมกรมการจังหวัดชุมพรในช่วงปลายเดือน จะได้รับชมรับฟัง เรื่องเล่า (Storytelling) ความรู้ในเชิงประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม แถมท้ายด้วยเรื่องเศรษฐกิจ-สังคม ฯลฯ ที่ท่านสรรหามานำเสนออย่างเต็มที่
สิ่งที่ท่านเอาใจใส่มากเป็นพิเศษ คือ รายละเอียดที่ถูกต้อง ถ้าท่านไปพบไปเจอข้อมูล รายละเอียดอะไรที่ไม่ถูกต้อง ไม่ว่าจะมาจากแหล่งไหน สำนัก หรือ School ใด โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับจังหวัดชุมพร บอกได้คำเดียวว่า รอดยาก ที่จะหลุดพ้นไม่ให้ท่านผู้ว่าฯ นำมาบอกกล่าวในที่ประชุม
ท่านมีวิธีนำเสนอที่ ยิงตรง โดยใช้คำพูดง่ายๆ ชัดเจนให้ที่ประชุมเข้าใจ และทำให้ผู้ที่ถูกกล่าวถึงเป็นเป้าหมายก็ได้รับคำแนะนำที่พร้อมจะนำไป ปฏิบัติเพื่อพัฒนาแก้ปัญหา
และถ้าเป็นเรื่องที่ดี ที่น่าชื่นชม เราก็จะได้เห็นปฏิบัติการ เพิ่มคุณค่า เกิดขึ้น ผมสังเกตว่าผู้ที่ท่านกล่าวถึง เมื่อได้รับฟังยังไม่ทันจะจบ อาการ ตัวร้อน เพราะไฟแห่งความกระตือรือร้นจากคำพูดและการแสดงออกของท่านผู้ว่าฯ ก็เกิดขึ้นอยากจะนำไป พัฒนาเป็นกิจกรรม ให้เกิดเป็นผลสำเร็จ
คุณสมบัติดี ๆ แบบนี้ ถ้าได้รับการเสริมประสิทธิภาพด้วย เครื่องมือในการจัดการความรู้ ได้แก่ การสืบค้นความรู้, การ “เชิญเพื่อนมาช่วย” (Peer Assist) การประชุมปฏิบัติการ การเล่าเรื่อง (Storytelling) การสกัดความรู้ การระดมความคิดการจดบันทึก การทำ “คลังความรู้” การสร้างสื่อการเรียนรู้ เครื่องมือชุด “ธารปัญญา” ตารางแห่งอิสรภาพ แผนภูมิแม่น้ำ แผนภูมิขั้นบันได ขุมความรู้ (Knowledge Assets) พื้นที่ประเทืองปัญญา “วงจรการเรียนรู้” (ของ British Petroleum) เรียนรู้ก่อน-เรียนรู้ระหว่าง-เรียนรู้ภายหลัง การเยี่ยมเยียนเรียนรู้ การสร้าง “ชุมชนผู้ปฎิบัติ” (Community of Practice) การสร้าง “ศูนย์การเรียนรู้” การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร Intranet, Internet, Website, Webboard Blog, etc.
เรื่องดี ๆ อีกมากมายก็จะเกิดขึ้นที่ จ.ชุมพร บ้านของเรา.