ดร.ปรเมศวร์ กุมารบุญ
Cyber Criminologist
ผลกระทบจากโลกไซเบอร์ด้านเลวร้ายต่อสังคมนับวันผมยิ่งรู้สึกว่า นรกคงไม่มีแบบนี้ อาชญากรรมที่เกิดจากไซเบอร์รูปแบบใหม่ๆ เกิดขึ้นตลอดเวลาจนจัดประเภทหมวดหมู่เรียกไม่ถูกไปแล้ว
เมื่อวานผมเห็นคลิปที่ส่งต่อกันในกลุ่มไลน์ เป็นเด็กผู้หญิงตัวเล็กๆ น่ารักบอบบางนั่งกองกับพื้นมือกุมศีรษะ ถูกผู้ชายหวดด้วยไม้อย่างรุนแรงต่อเนื่องไม่ยั้งมือครั้งแล้วครั้งเล่าราวกับเอาให้ตาย เธอหวีดร้องด้วยความหวาดกลัวและแสนเจ็บปวด ผมแทบใจสลาย สอบถามผู้ส่งคลิปว่าได้มาจากไหนก็ไม่ได้คำตอบ คงส่งต่อๆ กันมา
ผมส่งคลิปให้กลุ่มไลน์ Cyber cop ให้ตำรวจไซเบอร์ช่วยหาทางสืบสวนเผื่อมีหนทางช่วยเหลือเด็กได้ ตำรวจไทยวิเคราะห์แล้วยืนยันว่าไม่ได้เกิดขึ้นในไทย และส่งคลิปให้ตำรวจสากล (Interpol) ช่วยคัดกรองเหยื่อเพื่อค้นหาต่อ
ผมก็นึกขึ้นมาได้ว่าจริงๆ แล้วในภาพถ่ายและวิดีโอจากมือถือมีการระบุพิกัด (Location) ลงในภาพและวิดีโอที่เรียกว่า Geo tagging ผมพยายามเสิร์ชหาโปรแกรมที่ใช้ถอดรหัสหาพิกัด ขณะเดียวกันอาจารย์เที่ยง อาจารย์โรงเรียนนายร้อยตำรวจ ขออนุญาตเอ่ยนามท่านไวมาก ท่านทราบแล้วว่าเป็นคลิปจากจีน และได้ประสานทางจีนแล้ว
รุ่งขึ้นผมค้นคว้าต่อจนทราบว่าเป็นคดีที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 12 กค. ที่ผ่านมา ชายที่ทุบตีเด็กคือ “พ่อ” ของเด็กสาวน่ารักคนนั้น เหตุเกิดที่ Lianyungang, Jiangsu, ประเทศจีน ตำรวจ Dong Hai ได้ทำการสืบสวนจากคลิปวิดีโอดังกล่าวแล้วเข้าช่วยเหลือเด็กและจับกุมนาย แซนด์ วัย 36 ปี พ่อของเด็ก “เขาถ่ายคลิปทุบตีลูกเพื่อส่งให้ภรรยาที่หนีไปได้กลับมา”???? ใครที่เห็นภาพเด็กสาวที่น่ารักในชุดกระโปรงดอกไม้ถูกหวดด้วยไม้อย่างรุนแรงครั้งแล้วครั้งเล่าร้องไห้แทบขาดใจจะเชื่อว่า ชายคนนั้นคือพ่อเธอเอง ผมนึกไม่ออกว่าจะมีสัตว์ร้ายที่ไหนทำลูกตัวเองได้ขนาดนี้
ทฤษฎีทางอาชญาวิทยาว่าไว้ด้วย กฎของการเลียนแบบ (Law of Imitation) ที่กล่าวว่า “อาชญากรรมเกิดจากการเลียนแบบ” เกิดทั้งจากการการอยู่ใกล้ชิดกับอาชญากรหรือเลียนแบบคนที่ดูเหนือกว่าเราหรือชนชั้นสูงกว่าเรากลายเป็น แฟชั่น และพฤติกรรมใหม่จะเข้ามาแทนพฤติกรรมเก่า
ทฤษฎีการเรียนรู้สังคม (Social learning theory) กล่าวว่าอาชญากรรมเกิดจากการเรียนรู้ในสังคมทั้งทางตรงและทางอ้อม ทั้งจาก สื่อ ละครตบตีกัน จากคนในครอบครัว พ่อแม่ทะเลาะกัน เป็นตัวแบบให้เอาอย่าง (Behavior modelling)
ความแตกต่างของ 2 ทฤษฎีนี้อยู่ที่ระยะเวลา ซึ่ง ทฤษฎีการเรียนรู้สังคม (Social learning theory) จะใช้เวลาในการซึมซับนานกว่า ส่วนกฎของการเลียนแบบ (Law of Imitation) จะเป็นไปอย่างรวดเร็วอย่าง แฟชั่น ตัดผมทรงเท่ๆ สามารถตัดได้เลยทันที เด็กๆ และผู้ใหญ่สามารถเอาอย่างอาชญากรรมใหม่ๆ จากข่าวในโซเชียลมีเดียได้ทันที
ผมค้นคว้าข่าวพ่อแม่ทำร้ายลูกแล้วถ่ายคลิปส่งไปในโลกไซเบอร์ ทั้งโพสต์ใน เฟซบุ๊ค หรือส่งไปประชด พ่อหรือแม่เด็กที่แยกทางกัน มันเกิดขึ้นพร้อมๆ กันทั่วทุกมุมโลก ทั้งไทย อเมริกา ยุโรป จีน ฯลฯ ไม่แน่ใจว่าใจตรงกันหรือเป็นพฤติกรรมเลียนแบบอาชญากรรมออนไลน์
พ่อแม่กลายเป็นสัตว์ร้ายของลูก ด้วยสิ่งเร้าที่ต้องการให้อีกฝ่ายเห็นอีกฝ่ายเจ็บปวด จึงถ่ายทำคลิปส่งผ่านอินเทอร์เน็ตไม่ใช่ตีลูกแล้วถูกแอบถ่ายได้เหมือนคดีอื่นๆ ตัวอย่างน่าเศร้าดังนี้ครับ
ผมเรียกไม่ถูกว่าเป็นอาชญากรรมไซเบอร์แบบใดแล้ว สงสารเด็กโชคร้ายเหล่านั้นจนน้ำตาไหลเลย เห็นเจ้าหน้าที่ตำรวจบอกผมว่าในไทยก็เริ่มระบาดกับพฤติกรรมแบบนี้ ดูแล้วเครียดทั้งวันเลยครับ
ทีนี้ วกกลับมาเรื่องการสืบสวนจากภาพและวิดีโอ นอกจากเป็นประโยชน์ต่อเจ้าหน้าที่ในการรวบรวมพยานหลักฐานดิจิทัลแล้ว เราเองก็สามารถสืบหาที่มาแล้วหาทางช่วยเหลือได้เช่นกัน
ในภาพถ่ายดิจิทัลจะมีการระบุพิกัดเรียกว่า Geo Tagging หากเราใช้โทรศัพท์มือถือถ่ายภาพหรือวิดีโอมันจะถูกบันทึกอยู่ใน Meta data ของไฟล์ภาพนั้น
หากเราเปิดไฟล์ในคอมพิวเตอร์คลิกขวาดู Property จะเห็นรายละเอียด บันทึกวันใด ขนาดเท่าใด ไฟล์ประเภทใด แต่ Meta data คือ ข้อมูลที่กำกับและอธิบายข้อมูลไฟล์หรือข้อมูลสารสนเทศ เพื่อช่วยให้ทราบรายละเอียดคุณลักษณะของไฟล์หรือข้อมูล และช่วยในการค้นหาหรือบริหารจัดการข้อมูล จะเก็บไว้ในส่วนที่เรียกว่า EXIF (Exchangeable Image File Format) ใช้โปรแกรมพิเศษเปิดหรืออัพไปที่ Web service ที่มีบริการ ผมยกตัวอย่างให้ดูครับ
ผมแนะนำให้โหลด Apps ชื่อว่า The Photo investigator ตามนี้ครับ (https://apps.apple.com/th/app/the-photo-investigator/id571574618)
ผมทดลองถ่ายภาพพื้นใต้โต๊ะทำงานแล้วลองอัพใส่ App ดู ได้ความดังนี้ครับ
นอกจากบอกรายละเอียดต่างๆ ทั้งหมด ตั้งแต่ ขนาดเลน ยี่ห้อ ความไวแสง ตลอดจน Latitude Longitude แล้ว ยังมี Map ให้กดเปิดเลยครับ
พิกัดบอกละเอียดเป๊ะว่าอยู่ตรอกซอกซอยไหน หากเป็นภาพที่เกิดอาชญากรรมนอกจากใช้เป็นพยานหลักฐานได้แล้ว ยังสามารถเข้าไปช่วยเหลือเหยื่อได้ทันทีอีกด้วย
อ้างอิง
เก่งจังเลยค่ะ ขอบคุณที่พยายามช่วยเหลือเด็ก พี่จะไม่ดูคลิปโหดร้าย ไม่อยากจำติดตาค่ะ