ບົດທີ 3 ບົດບາດຂອງສະຫະປະຊາຊາດໃນການຄຸ້ມຄອງສິດທິມະນຸດ

I. ຄວາມເປັນມາຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ

   ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ກໍາເນີດມາຈາກແນວຄິດມະຫາອໍານາດໃນຊ່ວງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງທີ່ເຫັນຄວາມສຳຄັນໃນການຈັດລະບຽບການພົວພັນລະຫວ່າງຊາດຄືນໃໝ່ດ້ວຍການຈັດຕັ້ງລະຫ່ວາງປະເທດຂື້ນເພື່ອເປັນກົນໄກໃນການແກ້ໄຂກໍລະນີຜິດພາດລະຫ່ວາງປະເທດ ແລະ ຮັກສາໄວ້ ເຊີ່ງສັນຕິພາບອັນຖາວອນຂອງໂລກ ໂດຍເລີ່ມຈາກການປະຊຸມ:

   ການຮ່ວມລົງນາມ “ ຄໍາປະກາດລອນດອນ ” ( London Declaration ) ໃນວັນທີ 12/06/1941 ຂອງຜູ້ແທນ 13 ປະເທດທີ່ກຸງລອນດອນປະເທດອັງກິດ. ຄຳປະກາດມີເນື້ອໃນວ່າ: “ ຈະຮ່ວມກັນຕໍໍ່ຕ້ານການຮຸກຮານຂອງເຢຍລະມັນ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ ທາງດ້ານເສດຖະກິດ ”.

   ການຮ່ວມກັນລົງນາມ “ ກົດບັດອັດລັງຕິກ ” ( Atlantic Charter ) ໃນວັນທີ 14/08/1941 ລະຫ່ວາງປະທານາທິບໍດີ ຟະແຣັງຄຼິນ ຣູສເວນທ໌ ( Franklin D.Roosevelt ) ແຫ່ງອາເມຣິກາ ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ວິນສະຕັນ ເຊີຊິນ ( Winston Churchill ) ແຫ່ງອັງກິດ. ກົດບັດນັ້ນໄດ້ກຳນົດຫຼັກການຂອງຄວາມສຳຄັນລະຫ່ວາງປະເທດຫຼັງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີສັນຕິພາບ,ເຄົາລົບຕໍ່ສິດທິຂອງປະຊາຊາດທັງປວ.

   ການຮ່ວມມືລົງນາມໃນ “ ຄໍາປະກາດເອກະລາດ ” ວັນທີ 01/01/1942 ທີ່ກຸງວໍຊິງຕັນ. ທຳອິດມີ 4 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ ຄື ສະຫະລັດອາເມຣິກາ,ອັງກິດ,ສະຫະພາບໂຊຫວຽດ ແລະ ຈີນ. ຕໍ່ມາມີອີກ 22 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມລວມເປັນ 26 ປະເທດເຊິ່ງມີເນື້ອໃນກ່ຽວກັບບັນຫາ ສັນຕິພາບໂລກ.

    ການຮ່ວມມືລົງນາມ “ ຄໍາປະກາດແຫ່ງມົດສະກູ ” ( Moscow Declaration ) 30/10/1943 ຂອງຜູ້ແທນ 4 ປະເທດຄື ຈີນ,ສະຫະພາບໂຊຫວຽດ,ອັງກິດ ແລະ ອາເມຣິກາ ເຊິ່ງມີເນື້ອໃນວ່າ “ ຈຳຕ້ອງຈັດຕັ້ງອົງການລະຫ່ວາງປະເທດເຂົ້າຮ່ວມໂດຍດ່ວນເທົ່າທີ່ຈະເຮັດໄດ້. ໂດຍຢຶດເອົາຫຼັກການວ່າທຸກລັດທີ່ຮັກສັນຕິພາບ, ມີຄວາມສະເໝີພາບກັນເຂົ້າເປັນສະມາຊິກອົງການນີ້ຈະເປັນປະເທດໃຫ່ຍ ຫຼື ນ້ອຍ, ອົງການນີ້ມີໜ້າທີ່ ຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງໂລກ ”.

ການປະຊຸມທີ່ “ ດໍາບາຕັນໂອກ ” ( Dumbarton Oaks ) ໃນວັນທີ 21/08 - 07/10/1944 ຂອງຜູ້ແທນ 4 ປະເທດ ຄື ຈີນ,ສະຫະພາບໂຊຫວຽດ,ອັງກິດ ແລະ ສະຫະລັດອາເມຣິກາໄດ້ຮ່ວມປະຊຸມກ່ຽວກັບການຮ່າງກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ.

   ການປະຊຸມ “ ຍັນຕາ ” ( Yalta ) ໃນວັນທີ 04/11/1945 ທີ່ເມືອງຍັນຕາ ໃນແຫຼມຄຣິມເມ ຂອງ ສະຫະພາບໂຊຫວຽດ. ມີຜູ້ແທນ 3 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ ຄື ປະທານາທິບໍດີ ຟະແຣັງຄຼິນ ຣູສເວນ໌ ແຫ່ງອາເມຣິກາ, ຈອມພົນສະຕາລິນ ແຫ່ງສະຫະພາບໂຊຫວຽດ ແລະ ນາຍົກລັດທະມົນຕີ ເຊີິນ ແຫ່ງ ອັງກິດ ໄດ້ພ້ອມກັນພິຈາລະນາແກ້ໄຂໂຄງສ້າງຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

       ການປະຊຸມທີ່ “ ຊານຟຣານຊິດສະໂກ້ ” ( San Francisco ) ໃນວັນທີ25/04 - 25/06/1945 ເພື່ອພິຈາລະນາ ແລະ ຮັບຮອງ ຮ່າງກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ ເຊິ່ງມີຜູ້ແທນ 50 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ. ຕໍ່ມາມີໂປໂລຍເຂົ້າຮ່ວມ ໃນວັນທີ 24/6/1745 ຈຶ່ງມີ 51 ປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ. ໃນວັນທີ 24/10/1945 ກອງປະຊຸມໄດ້ປະກາດກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດຢ່າງເປັນທາງການ ແລະ ຖືເອົາວັນດັ່ງກ່າວເປັນວັນສະຫະປະຊາຊາດ ( The Day of United Nation )

1. ເປົ້າໝາຍ ແລະ ຫຼັກການຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

    ການທີ່ຖະແຫຼງການສາກົນວ່າດ້ວຍສິດທິມະນຸດ ບໍ່ກໍໃຫ້ເກີດພັນທະກໍລະນີທາງກົດໝາຍຢ່າງຊັດເຈນຕໍ່ລັດສະມາຊິກ ແລະ ບໍ່ມີເຄື່ອງມືໃຊ້ໃນການຄຸ້ມຄອງນັ້ນ ນອກຈາກຈະເປັນຈຸດອ່ອນຂອງຖະແຫຼງການດັ່ງກ່າວແລ້ວຍັງກໍ່ໃຫ້ເກີດບັນຫາຍຸ້ງຍາກກັບສະຫະປະຊາຊາດ ໃນການໃຫ້ການຄຸ້ມຄອງກັບສິດທິມະນຸດອີກດ້ວຍ ເພາະເຮັດໃຫ້ການຄຸ້ມຄອງສິດທິມະນຸດຂອງສະຫະປະຊາຊາດຈຳເປັນຕ້ອງໃຊ້ວິທີປະຕິບັດທາງການເມືອງເປັນຢ່າງໃຫຍ່. ທັງນີ້ໂດຍອາໄສອຳນາດຈາກກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ ວິທີດັ່ງກ່າວນີ້ເຖິງຈະບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນດີແຕ່ກໍ່ຍັງດີ ກວ່າບໍ່ໄດ້ຫຍັງເລີຍ.

    ຂໍ້ຂັດຂ້ອງໃນການຄຸ້ມຄອງສິດທິມະນຸດ ໂດຍອາໄສກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດເປັນປະການສຳຄັນກໍຄື ການໂຕ້ແຍ່ງໃນດ້ານຂອງກົດໝາຍ ເພື່ອຈຳກັດອຳນາດຂອງສະຫະປະຊາຊາດວ່າດ້ວຍປັດໄຈໃນສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສິດທິມະນຸດ ກໍ່ໃຫ້ເກີດພັນທະທາງກົດໝາຍຕໍ່ລັດຖະບານຂອງປະເທດສະມາຊິກ ແລະ ການທີ່ສະຫະປະຊາຊາດເຂົ້າມາກ່ຽວຂ້ອງ ເມື່ອມີການລະເມີດສິດທິມະນຸດໃນປະເທດຕ່າງໆ ຈະເປັນການແຊກແຊງກິດຈະການພາຍໃນປະເທດນັ້ນ ຫຼື ບໍ່, ສ່ວນໃນທາງປະຕິບັດຂອງສະຫະປະຊາຊາດທີ່ຜ່ານມາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການລະເມີດສິດທິມະນຸດໃນປະເທດຕ່າງໆເຊັ່ນ: ອາຟຣິກາໃຕ້, ຕິເບດ ແລະ ອານານິຄົມຂອງປະເທດໂປຕຸເກດໃນທະວີບອາຟຣິກາ ກໍຈະສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ບັນລຸວັດຖຸປະສົງທີ່ຈະສົ່ງເສີມ ແລະ ເຄົາລົບຕໍ່ສິດທິມະນຸດຕາມເຈດຈຳນົງທີ່ລະບຸໄວ້ຊັດເຈນໃນກົດບັດສະຫະປະຊາດ.

1. 1.1. ເປົ້າໝາຍຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

       ເພື່ອປົກປັກຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງລະຫວ່າງຊາດ ແລະ ເພື່ຶອຈຸດປະສົງດັ່ງກ່າວນີ້ ຈື່ງໄດ້ນຳໃຊ້ມາດຕາການຮ່ວມກັນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນເພື່ອສະກັດກັ້ນ ແລະ ຈຳກັດການຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ສັນຕິພາບ ແລະ ປາບປາມການກະທຳທີ່ເປັນການຮຸກຮານ ຫຼື ການລ່ວງລະເມີດອື່ນໆ ຕໍ່ສັນຕິພາບແລະເຮັດໃຫ້ຄວາມເຂົ້າໃຈ ຫຼືການແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ່ງ ຫຼື ສະພາບການລະຫວ່າງປະເທດເຊິ່ງຈະນຳໄປສູ່ການມ້າງເພສັນຕິພາບຢ່າງສັນຕິວິທີໂດຍສອດຄອງກັບຫຼັກການແຫ່ງຄວາມຍຸຕິທຳ ແລະ ກົດໝາຍລະຫວ່າງປະເທດ.

      ພັດທະນາສາຍພົວພັນແບບມິດສະຫາຍລະຫວ່າງຊາດບົນພື້ນຖານສິດສະເໝີພາບຂອງບັນດາຊາດ ແລະ ສິດຂອງປະຊາຊົນໃນານປົກຄອງຕົນເອງພ້ອມກັບນຳໃຊ້ມາດຕາການທີ່ເໝາະສົມອື່ນໆ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງສັນຕິພາບໂລກດຳລົງຢູ່.

      ສົ່ງເສີມການຮ່ວມມືລະຫວ່າງຊາດດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນຫາສາກົນດ້ານເສດຖະກິດ ສັງຄົມ, ວັດທະນະທຳ ຫຼື ມະນຸດສະທຳ, ດ້ວຍການພັດທະນາ ແລະ ສົ່ງເສີມການເຄົາລົບສິດທິມະນຸດ ແລະ ອິດສະຫຼະພາບອັນເປັນພື້ນຖານຂອງໝົດທຸກຄົນ ໂດຍບໍ່ຈຳແນກເຊື້ອຊາດ, ເພດ, ພາສາ ຫຼື ສາສະໜາ.

      ເພື່ອເປັນສູນກາງເຮັດໃຫ້ຄວາມພະຍາຍາມຂອງບັນດາປະຊາຊາດທັງຫຼາຍມີຄວາມກົົມກຽວກັນ ເພື່ອບັນລຸຈຸດປະສົງຮ່ວມກັນດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ນ.

   1.2. ຫຼັກການຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

        ສະຫະປະຊາຊາດສ້າງຂຶ້ນບົນພື້ນຖານຂອງຫຼັກການສະເໝີພາບດ້ານອະທິປະໄຕຂອງສະມາຊິກທັງໝົດ.

        ເພື່ອຮັບປະກັນດ້ານສິດ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ທຸກປະເທດໃນຖານະທີ່ເປັນສະມາຊິກຂອງສະຫະປະຊາຊາດຈະຕ້ອງປະຕິບັດພັນທະຕາມກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດກຳນົດດ້ວຍຄວາມບໍລິສຸດໃຈ.

         ບັນດາສະມາຊິກຂອງສະຫະປະຊາຊາດຈະຕ້ອງແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ່ງສາກົນລະຫວ່າງກັນໂດຍສັນຕິວິທີເຊິ່ງບໍ່ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງລະຫວ່າງຊາດກໍ່ຄືຄວາມຍຸຕິທຳ.

         ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງປະເທດ, ສະມາຊິກສະຫະປະຊາຊາດ ຈະຕ້ອງບໍ່ໃຊ້ການຂົ່ມຂູ່ ຫຼື ກຳລັງຕໍ່ເຂດນ່ານນ້ຳ ແລະ ແດນດິນອັນຄົບຖ້ວນ ຫຼື ເອກກະລາດດ້ານການເມືອງຂອງແຕ່ລະລັດ ຫຼື ການກະທຳອື່ນໆ ທີ່ບໍ່ສອດຄ່ອງກັບເປົ້າໝາຍຂອງສະຫະປະຊາຊາດ.

         ສະມາຊິກຂອງສະຫະປະຊາຊາດຈະໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອທຸກປະການແກ່ອົງການສະຫະປະຊາຊາດໃນທຸກການປະຕິບັດງານທີ່ສອດຄອງກັບຂໍ້ບັນຍັດຂອງກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ຈະບໍ່ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ລັດທີ່ກຳລັງຖືກອົງການສະຫະປະຊາຊາດດຳເນີນມາດຕາການຈຳກັດ ແລະ ບັງຄັບຢູ່.

        ອົງການຈະຕ້ອງເຮັດແນວໃດເພື່ອເຮັດໃຫ້ບັນດາລັດທີ່ບໍ່ແມ່ນສະມາຊິກຂອງສະຫະປະຊາຊາດປະຕິບັດເທົ່າທີ່ເປັນໄປໄດ້ ໃນຫຼັກການການປົກປັກຮັກສາສັນຕິພາບໃນຄວາມໝັ້ນຄົງລະຫວ່າງປະເທດ.

        ບໍ່ມີບົດບັນຍັດຂໍ້ໃດໃນກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ສະຫະປະຊາຊາດເຂົ້າໄປແຊກແຊງກິດຈະການພາຍໃນ ເຊິ່ງໂດຍຕົ້ນຕໍແລ້ວຂຶ້ນກັບສິດອຳນາດແຫ່ງຊາດຂອງລັດໜຶ່ງ, ທັງບໍ່ບັງຄັບສະມາຊິກໃຫ້ນຳເລື່ອງດັ່ງກ່າວມາສະເໜີໃຫ້ສະຫະປະຊາຊາດແກ້ໄຂຕາມກົດບັດຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ແຕ່ແນວໃດກໍ່ຕາມຫຼັກການດັ່ງກ່າວຈະບໍ່ກະທົບກະເທືອນຕໍ່ການນຳໃຊ້ມາດຕາການບັງຄັບທີ່ບົງໄວ້ໃນໝວດທີ 3 ຂອງກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ.

   2. ຫນ້າທີ່ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

     ເປັນອົງການທີ່ມີບົດບາດໃນດ້ານວຽກງານການພັດທະນາເຊັ່ນ: ເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ, ວັດທະນະທຳ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ອື່ນໆ ທີ່ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອໂດຍແມ່ນອົງກອນຊ່ວຍວຽກເປັນຂົ້ວຕໍ່ກັບບັນດາປະເທດສະມາຊິກທັງຫລາຍ.

     ເປັນອົງການທີ່ມີບົດບາດໃນການຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມປອດໄພລະຫວ່າງປະເທດ ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ຮ່ວມມືກັນດຳເນີນມາດຕະການປ້ອງກັນ ແລະ ປາບປາມການກະທຳທີ່ເປັນການຄຸກຄາມສັນຕິພາບ, ຫາວິທີຍຸຕິກໍລະນີພິພາດລະຫວ່າງປະເທດໃນກໍລະນີຕ່າງໆໂດຍສັນຕິ.

     ສົ່ງເສີມຄວາມສຳພັນລະຫວ່າງປະເທດໂດຍຍຶດຖືຫລັກການແຫ່ງຄວາມສະເໝີພາບ ແລະ ສິດທິໃນການເລືອກວິທີການປົກຄອງຂອງຕົນເອງເປັນຫລັກ.

  ເປັນອົງການເຮັດໜ້າທີເພື່ອສະກັດກັ້ນບໍ່ໃຫ້ເກີດສົງຄາມທີ່ນຳຄວາມເສຍຫາຍ ແລະ ຄວາມວິນາດສະກຳຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງມາສູ່ມວນມະນຸດ, ສ້າງສາຍພົວພັນມິດຕະພາບລະຫວ່າງປະເທດໃນໂລກ ຮ່ວມມືສາກົນເພື່ອແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ່ງເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ວັດທະນາທຳ ແລະ ມະນຸດສະທຳ.

  ນອກຈາກນີ້ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຍັງເຮັດໜ້າທີ່ເບີ່ງແຍງດ້ານສິດທິມະນຸດໃນທຸກປະເທດໃນໂລກ.

II. ສິດທິມະນຸດໃນກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ

  £¸¾-´»ñ®-»øÉ-ꉸ-į-¡È¼¸¡ñ® ¡ö-©®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©.^[1]

     ²¾¨Íñ¤¦ö¤£¾´-Âì¡-£˜¤ê† 2-Ä©É-¦™­¦÷©-ìö¤ ®ñ­©¾-¯½-Àê©-ê†-»ñ¡¹º´-¦ñ­ªò²¾® 50¯½-Àê©-Ä©É-´¾-Àªí¾-»´-¡ñ­-ê† -À´õº¤ §¾­-³ë¾­§ò-¦-¡,¯½-Àê© ¦½¹½ìñ©-º¾-À´-ìò-¡¾.-À²ˆº-´¾-¯ô¡¦¾-¹¾ìõ-¦É¾¤ª˜¤ºö¤¡¾­-¥ñ©ª˜¤¦¾¡ö­- -Áì½ »È¾¤-­òªò-¡¿-¦¾¡ö­-ê†-¦¾´¾©-»ñ®-¯½¡ñ­-¦ñ­ªò²¾® -Áì½ £¸¾´Ï˜­£ö¤-¢º¤-¦¾¡ö­,»ñ®-¯½¡ñ­-¦ò©êò²œ­«¾­,¡¼©¦ñ¡-¦ó,£÷­£È¾ -Áì½ -À¦ìó²¾®-¢º¤-´½­÷©.-®ö­-¥ò©-Ã¥-©„¤¡È¾¸ ¡º¤-¯½§÷´-Ä©É-»ñ®»º¤-Àºö¾-À¯ñ­-Àº¡½¦ñ­ ¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾© -í-¸ñ­-êó 26/06/1945 À§úò¤-À¯ñ­-®Èº­-ºó¤-ùÉ-Á¡È ìñ©-²¾£ó í-¡¾­-¯½ªò®ñ©-­½-¨®¾¨ -Áì½ ¸¾¤-´¾©-ª½¡¾­-À²ˆº-¯ö¡-¯ñ¡-»ñ¡¦¾-¦ñ­ªò²¾® -Áì½-£¸¾´Ï˜­£ö¤-¢º¤-Âì¡. ¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-´ó-°ö­-¦ñ¡¦ò©-í-¸ñ­-êó 24/10/1945 Á콫õ-Àºö¾-´œ©„¤-¡È¾¸-À¯ñ­-´œ¦É¾¤ª˜¤ ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾©.

     ¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-Á´È­-Àº¡½¦¾­-­òªò-¡¿-ê†-¦¿£ñ­-ê†-¦÷© -Áì½ -À¯ñ­-²œ­«¾­-ê†-¦÷©,´ñ­-À¯ñ­-¥÷©-µõ­-ùÉ-Á¡È-¡¾-­¡¿-À­ó-©,¡¾­-¨õ­-¨ö¤-£ö¤-ªö¸ -Áì½-¡¾­-¢½¹¨¾¨ªö¸-¢º¤-ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾©;²Éº´-¡ñ­­˜­¡ð-Ä©É-¡¿­ö©-²œ­«¾­-­òªò-ªò-¡¿-¦¾¡ö­-í-¡¾­-»ñ®-»øÉ Áì½ ¯ö¡-¯Éº¤-¦ò©-À¦ìó²¾®-²œ­«¾­-ªÈ¾¤Å¢º¤-´½­÷©. À«ò¤-Á´È­-¸È¾-®ñ­¹¾-¦ò©êò-´½­÷©-¥½-«õ¡-¦½-ÀÎ󲼤-ÁªÈ 8 ´¾©ª¾, -ÁªÈ-®ñ­¹¾-¦ò©êò-´½­÷© -Á´È­-´ó-ê†-ª˜¤¦¿£ñ­-í-¡¾­-À£ˆº­-Ĺ-¸¢º¤ ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾©.

     Àì†-´-Áª-úÁ­¸-£¸¾´-£ò©-í-¦ò© -Áì½-À¦ìó²¾®,¡¼©¦ñ¡-¦ó Áì½ £÷­£È¾-¢º¤-´½­÷©,¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-Ä©É-µ˜¤µõ­Î‡¤-í-®ñ­©¾-À¯í¾Ï¾¨¢º¤-ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-£õ : ¦‰¤-À¦ó´-¡¾­-²ñ©ê½­¾-¡¾­-À£ö¾ìö®-¦ò©êò-´½­÷-© , ®Ò¥¿-Á­-¡-À§œº§¾©,°ò¸-²ñ­,-À²©,²¾¦¾-¯¾¡-À¸í¾ Íõ ¦¾¦½Î¾.ªÒ¥¾¡-­˜­, ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾© -Ä©É-¦É¾¤-À¤ˆº­-Ä¢-À²ˆº-À²š´ê½¸ó-¡¾­-»È¸´-´õ-¦¾¡ö­-í-¢ö¤-À¢©-À¦©«½¡ò©,¦ñ¤£ö´,¸ñ©ê½­¾-ê¿,¡¾­-¦ô¡¦¾,¦¾ê¾ì½­½-¦÷¡ -Á­-æÈ-À²ˆº-¯ö¡-¯Éº¤,¦‰¤-À¦ó´- -Áì½ ¨ö¡-¦ø¤-£÷­-­½²¾-®§ó¸ò© ¡ð-£õ -º¡¾©-í-¡¾­-²ñ©ê½­¾-¡É¾¸Îû¾¢º¤ Ïö©ê÷¡-£ö­,츴êñ¤-¢º®-À¢©-ê†-¨ñ¤-®Ò-Ä©É-¯ö¡£º¤-ªö­-Àº¤ -Áì½-µøÈ-í-¢ö¤-À¢©-º¾ìñ¡¢¾.

     À¸ì¾-Ä©É-°È¾­-į-¹ù¾¨¡¸È¾ 60¯ó ÁªÈ-ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-¨ñ¤-£ö¤-»ñ¡¦¾-£÷­£È¾-꾤-©É¾­òªò-¡¿ -Áì½ ®ñ­©¾-£÷­£È¾-ªÈ¾¤Å-À²ˆº-£¸¾´-¡É¾¸Îû¾ê¾¤-¦ñ¤£ö´.-®ñ­©¾-Á­¸-£ò©-¡È¼¸¡ñ®-¦ò©êò´½­÷©ê†µøÈ-í-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-Á´È­«õ¡-À£ö¾ìö® -Áì½ «õ¡-­¿-į-À¯ñ­-¢Ó-ºÉ¾¤-ºó¤-¢º¤-Àº¡½¦¾­-­òªò-¡¿-¦¾¡ö­ªÈ¾¤Å¸È¾-©É¸¨-¦ò©êò-´½­÷©,²Éº´-©¼¸¡ñ­­˜­,´ñ­-¡ð-Á´È­-²œ­«¾­-ùÉ-Á¡È-¡¾­-À£ˆº­-Ÿ-ªÈ¾¤Å¢º¤-ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾©.

     ºö¤¡¾­¦½¹½-¯½§¾-§¾©-«õ¡-¦É¾¤ª˜¤¢›­®ö­-²œ­«¾­¢º¤-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-©¨-´óÎû¾ê†-À¯ñ­¦ø­-츴¡¾­-À£ˆº­-Ÿ-»È¸´-´õ-¢º¤®ñ­-©¾-¯½-Àê©-í-ꉸ-Âì¡-©¨-ìò-Àì†-´¥¾¡ 51¯½-Àê© ( ¯½-Àê©-¯-Âì-¨®Ò-Ä©É-À¢í¾»È¸´-¡º¤-¯½§÷´-ê† §¾­-³ë¾­§ò-¦-¡ -ÁªÈÄ©É-ìö¤-­¾´-í-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾© ) »º©-¯½¥÷-®ñ­ ´ó 192 ¯½-Àê© -Áì½ ´ó 2 ¯½-Àê©-´ó-«¾­½À¯ñ­-°øÉ-¦ñ¤-À¡©-¡¾­ £õ: ¯½-Àê© »ø-ìó-§ó Áì½ ¯½ê© ¯¾-Áìñ©¦½ªò-­.

     ¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-¯½¡º®-©É¸¨ 111´¾©ª¾-Á®È¤-À¯ñ­ 19 ϸ© -Áì½-¡ð-£õ-¡ñ­-¡ñ®-®ñ­©¾-­òªò-¡¿-ªÈ¾¤Å £õ:

• v ϸ©êó I -Á´È­¦½-ÀÎó¥÷©-¯½¦ö¤--Áì½À¯í¾Ï¾¨¢º¤-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-¡ð-£õ-¥÷©¯½¦ö¤-À¯í¾Ï¾¨¢º¤-ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-©.
• v ϸ©êó II Á´È­¦½-ÀÎó¡È¼¸¡ñ®-¡¾­-À¯ñ­-¦½´¾§ò¡ Íõ ìñ©-²¾£ó ,²ñ­ê½Îû¾ê†-ªÈ¾¤Å¢º¤®ñ­©¾-¯½-Àê©-ê†-À¯ñ­-¦½´¾§ò¡ -Áì½ ®Ò-À¯ñ­-¦½´¾§ò¡.
• v ϸ©êó III Á´È­¦½-ÀÎó-À«ò¤-£¤-¯½¡º®-¢º¤-ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾©
• v ϸ©êó IV Á´ú­¦½-ÀÎó ºö¤-¯½¡º®,²¾ì½-®ö©®¾© -Áì½ Îû¾ê†-¢º¤-¦½´ñ©§¾-ù¨È¦½¹½-¯½§¾-§¾©.
• v ϸ©êó V Á´È­¦½-ÀÎó À«ò¤²¾ì½Îû¾ê†,¦ò©-º¿­¾© -Áì½ ®ö©®¾©-¢º¤-¦½²¾-£¸¾´Ï˜­£ö¤.
• v ϸ©êó VI Œ VIII Á´È­¦½-ÀÎó¡¾­-Á¡É-Ä¢-®ñ­¹¾ Íõ ¢Ó-¢ñ©-Á¨É-¤©É¸¨-¦ñ­ªò-¸òêó.
• v ϸ©êó IX ------Œ X Á´È­¦½-ÀÎó¡È¼¸¡ñ®-¦½²¾-À¦©«½¡ò©Œ¦ñ¤£ö´ -Áì½ ¡¾­-»È¸´-´õ-¦¾¡ö­-꾤-©É¾­ À¦©«½¡ò©Œ¦ñ¤£ö´.
• v ϸ©êó XIŒXIII Á´È­-¡È¾¸-À«ò¤-®ñ­©¾-ìñ©-ê†-À¯ñ­-¹ö¸-À´õº¤-¢›­,-À¢©-¯ö¡£º¤ -Áì½ ¦ò©-º¿­¾© -Áì½ ²¾ì½-®ö©®¾©ªÈ¾¤Å-¢º¤-¦½²¾-º¾ìñ¡¢¾.
• v ϸ©êó XIV Á´È­-¦½-ÀÎó-¡È¼¸¡ñ®Á¡É-Ä¢,²¾ì½-®ö©®¾© ,Îû¾ê†,ºö¤-¯½¡º®-Áì½ ¦ò©-º¿­¾©-¢º¤-¦¾­-¨÷ªò-ê¿-¦¾¡ö­.
• v ϸ©êó XV Á´È­-¡È¾¸-À«ò¤ºö¤¯½¡º®-²¾ì½-®ö©®¾©,¢º®-À¢©-¦ò©-º¿­¾©-¢º¤-¡º¤-À좾.
• v ϸ©êó XIVŒXIX Á´È­-¡È¾¸-À«ò¤-®ö©-®ñ­¨ñ©-¦÷©-êɾ¨,¡¾­-©ñ©-Á¯¤,¡¾­-ùÉ-¦ñ©ª½¨¾®ñ­ Áì½-ìö¤-­¾´.

2. ¦ò©êò´½­÷©-í-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©.

     ¦ò©êò´½­÷©- ( Human Right ) Ͼ-¨-À«ò¤-¦ò©-¢º¤-£¸¾´-À¯ñ­-´½­÷© -í-º¾-©ó©-¨ñ¤-®Ò-À¯ñ­-ê†-Á°È;¨ ¥ö­²¾¨Íñ¤-Ä©É-´ó-¡¾­¡Òª˜¤ ºö¤¡¾­-¦½¹½-¯½§¾-§¾© -Áìɸ-£¿-¸È¾ “ ¦ò©êò-´½­÷©” ¥‡¤-«õ¡-­¿-çÉ-µÈ¾¤-¡¸É¾¤¢¸¾¤-êñ¤-í-콩ñ® ²ø´ó²¾¡ -Áì½ ì½©ñ®-­¾­¾-§¾© -í-¡ö©-®ñ-©¦½¹½-¯½§¾-§¾© -Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤ ¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ;¨-Á¹È¤ -À§„­: º¾-ì¿-²½-®ö© -Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-£¸¾´´÷Ȥ-¹¸ñ¤-¢º¤ ¦½¹½-¯½§¾-§¾©-¸È¾ : “ À²ˆº-À¯ñ­-¡¾­-¨õ­-¨ñ­ Áì½ -ùɡ¾­-»ñ®»º¤-À«ò¤-¦ò©-¢˜­²œ­«¾­£¸¾´-À¯ñ­-´½­÷©-í-¦ñ¡-¦ó Áì½-£÷­£È¾-¢º¤-´½­÷©”.

     í-ªö¸-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©-Ä©É-ÁªÈ-²¼¤¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-í-ê†-ªÈ¾¤Å-À§„­ : º¾-ì¿-²½-®ö© , -í ´¾©ª¾-êó 1, 8,13,55,56,62, Áì½ 76 Àꉾ-­˜­-ÁªÈ-®Ò-Ä©É-ùÉ-£¿-­ò¨¾´ Íõ   £¿-¥¿¡ñ©-£¸¾´ ¢º¤-£¿-¸È¾ “ ¦ò©êò-´½­÷© “ -ĸÉ-ÁªÈ-µÈ¾¤-é,-ÁªÈ-¨ñ¤-´ó ¯½ªò¨¾­-¦¾-¡ö­ ¸È¾©É¸¨¦ò©-êò´½­÷©-í-¦½¹½-¯½§¾-§¾© ( Universal Declaration of Human Rights ) À§…¤«õ-À¯-ñ­Á´È®ö©-¢º¤-¦ò©êò-´½­÷©-í-¯½¥÷-®ñ­.

III. ®ñ­©¾-¦ò©êò-´½­÷©-ꆵøÈ-í-ÁªÈ-ì½-´¾©ª¾-¢º¤-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾©^[2]

1. 1. ϸ©êó I £¸¾´-´÷Ȥ-¹¸ñ¤-¥÷©¯½¦ö¤-¢º¤-¦½¹½-¯½§¾-§¾©.

        í-´¾©ª¾-êó 1 ¸ñ¡-êó 3 Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-¸È¾ : -À²ˆº-ùɮñ­ì÷-À«ò¤¡¾­-»È¸´´õì½¹¸È¾¤-¯½-Àê©-í-ºñ­-ê†-¥½-Á¡É-Ä¢-®ñ­¹¾-ì½¹¸È¾¤-¯½-Àê©ê¾¤ -À¦©«½¡ò© ,¦ñ¤£ö´, ¸ñ©ê½­¾-ê¿ Íõ ´½÷©¦½-ê¿ -Áì½ -í-¡¾­-¦‰¤-À¦ó´ ,¦½Îñ®¦½Îø­¡¾­-À£ö¾ìö®-¦ò©êò-´½­÷© -Áì½ ºò©¦½Í½²¾®-ºñ­-À¯ñ­Íñ¡´ø­-¦¿ìñ®-ê÷¡-£ö­-©¨-®Ò-Àìõº¡-¯½ªò®ñ©-í-À숺¤ -À§œº§¾© , -À²© , ²¾¦¾ Íõ ¦¾¦½Î¾...............

     2. ϸ©êó III ºö¤-¡º­

     í-´¾©ª¾-êó 8 Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-¸È¾ : ¦½¹½-¯½§¾-§¾© ¥½-®Ò¸¾¤-¢Ó-¥¿¡ñ©-í-¡¾­-»ñ®-®øì÷© -Áì½ ¦½ªó À¢í¾-í-ºö¤-¡º­-¦¿£ñ­ Áì½ ºö¤-¡º­-¨Èº¨-®Ò¸È¾-ë¾­½-éŠÀ§…¤ªÉº¤-µøÈ-²¾¨-êÉ-À¤ˆº­-Ä¢-Á¹È¤-£¸¾´-¦½-ÀÏó²¾®.........

     3. ϸ©êó IV ¦½´ñ©§¾

     í-´¾©ª¾-êó 13 ¸ñ¡-êó 3 Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-¸È¾ : ¦‰¤-À¦ó´-£¸¾´-»È¸´-´õ-ì½¹¸È¾¤-¯½-Àê© ê¾¤-À¦©«½¡ò©,¦ñ¤£ö´,¸ñ©ê½­¾-ê¿ ¡¾­-¦ô¡¦¾ -Áì½ º¾-­½-Ä´ ,§È¸¨-ÀÍôº-ùÉ-Ä©É-»ñ®-¦ò©êò-´½­÷© -Á콺ò©¦½Í½²¾®ºñ­-À¯ñ­Íñ¡´ø­-¦¿ìñ®-ê÷¡-£ö­-©¨-®Ò-Àìõº¡-¯½ªò®ñ©-í-À숺¤ -À§œº§¾© , -À²© , ²¾¦¾ Íõ ¦¾¦½Î¾..........

1. ϸ©êó IX £¸¾´-»È¸´-´õ-ì½-¹¸È¾-¤¯-½-Àê©.

     í-´¾©ª¾-êó 55 Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-¸È¾ : ©É¸¨-êñ©¦½­½-ê†-¥½-¦½«¾¯½­¾-¦½«¾­½-¡¾­-Á¹È¤ £¸¾´-¦½«¼­ì½-²¾® -Áì½ ¦½¹¸ñ©-©ó-²¾®-À§…¤¥¿-À¯ñ­-¦¿ìñ®-£¸¾´-¦¿²ñ­-©¨-¦ñ­ªò ì½¹¸È¾¤-­¾­¾-§¾© ©É¸¨-¨ô©£¸¾´-À£ö¾-ìö®-ªÒÍñ¡¡¾­-Á¹È¤-¦ò©-ºñ­-Àꉾ-ê¼´ -Áì½ ¡¾­-¡¿­ö©-À¥©-¥¿­ö¤-¢º¤-ªö­-Àº¤-¢º¤-¯½§¾§ö­-À¯ñ­-´ø­-«¾­ ¦½¹½-¯½§¾-§¾©-¥‡¤-¦‰¤-À¦ó´ £õ :

      ¡. ´¾©ª½«¾­-¡¾­-£º¤-§ó®-ªÉº¤-¦ø¤-¢›­ ¡¾­-´ó-¤¾­-ê¿-©¨-ꉸ-À«ò¤ -Áì½ ¦½²¾½¡¾­-Á¹È¤-£¸¾´¡û¾¸Îû¾ -Áì½ ²ñ©ê½­¾-¡¾­-꾤 -À¦©«½¡ò©Œ¦ñ¤£ö´.

      ¢. ¡¾­-Á¡É-Ä¢-®ñ­¹¾ ì½¹¸È¾¤-¯½-Àê©-í-꾤-À¦©«½¡ò©Œ¦ñ¤£ö´, º¾-­½-Ä´ -Áì½ ºˆ­Åê†-¡È¼¸¢Éº¤ 츴-À«ò¤-¡¾­-»È¸´-´õ ì½-¹¸ú¾¤¯½-Àê© ê¾¤ ¸ñ©ê½­¾-ê¿ -Áì½ ¡¾­-¦ô¡¦¾.

      £. ¡¾-­-À£ö¾ìö®-©¨-¦¾¡ö­ Áì½ ¡¾­-¯½ªò®ñ©-ª¾´-¦ò©êò-´½­÷© , ºò©¦½Í½²¾® ºñ­-À¯ñ­Íñ¡´ø­-¦¿ìñ®-ê÷¡-£ö­ ©¨¯¾¦½-¥¾¡-£¸¾´-Áª¡-ªÈ¾¤-꾤-©É¾­ -À§œº§¾© ,-À²© ,²¾¦¾ Íõ ¦¾¦½Î¾.

    -í-´¾©ª¾-êó 56 Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-¸È¾ : ¦½´¾§ò-¡êñ¤-¯¸¤-ùÉ-£¿Ï˜­¸È¾ ¥½-©¿-À­ó­-¡¾­-»È¸´-¡ñ­ Íõ Á¨¡-¡ñ­-í-¡¾­-»È¸´-´õ-¡ñ®-ºö¤¡¾­-À²ˆº-ùÉ-®ñ­ì÷-°ö­-Á¹È¤-£¸¾´-´÷ȤϾ¨ê† ¡¿­ö©-ĸÉ-í´¾©ª¾êó 55.

     5. ϸ©êó X ສະພາ-À¦©«½¡ò© -Áì½ ¦ñ¤£ö´

     í-´¾©ª¾-êó 62 ¸ñ¡-êó 2 Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-¸È¾ : ສະພາເສດຖະກິຶສັງຄົມ º¾©-À»ñ©-£¿-Á­½­¿ -À²ˆº-£¸¾´-´÷ȤϾ¨ê†-¥½-¦‰¤-À¦ó´ ¡¾­-À£ö¾ìö® -,¡¾­-¯½ªò®ñ©-ª¾´¦ò©êò-´½­÷© -Áì½ ºò©¦½Í½²¾®-ºñ­À¯ñ­Íñ¡´ø­-¦¿ìñ®-ê÷¡-£ö­........

     6. ϸ©êó XII ì½®ö®-²¾¸½ êëñ¦ªó ì½¹¸È¾¤-¯½-Àê©.

     í-´¾©ª¾-êó 76 ¸ñ¡-êó 3 Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤-¦ò©êò-´½­÷©-ĸÉ-¸È¾ : ¦½Îñ®¦½Îø­£¸¾´-À£ö¾ìö®-ªÒ¦ò©êò-´½­÷© -Áì½ ºò©¦½Í½²¾®-ºñ­-À¯ñ­Íñ¡´ø­-²œ­«¾­-¦¿ìñ®-ê÷¡-£ö­ ©¨¯¾¦½-¥¾¡-£¸¾´-Áª¡-ªÈ¾¤-꾤-©É¾­ -À§œº§¾© ,-À²© ,²¾¦¾ Íõ ¦¾¦½Î¾ -Áì½ ¡¾­-¦½Îñ®¦½Îø­¡¾­-»ñ®-»øÉ-í-¡¾­ –À²…¤-²¾-º¾-Ħ-À§…¤¡ñ­ Áì½ ¡ñ­-¢º¤-¯½§¾¡º­-Âì¡........

III. ¦½Í÷®.

     À«ò¤-Á´É¸È¾-¦ò©êò-´½­÷©-í-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾§¾© º¾©-¥½-®Ò-Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤Í¾¨²ð-¦ö´£¸­ êñ¤-­š¡ð-¨Éº­-¸È¾ ¡¾­-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾© -Á´È­-µ¾¡-À­˜­Îñ¡-į-꾤-©É¾­ £¸¾´-¦ñ­ªò²¾® ,£¸¾´-¦½¹¤ö®-¦÷¡, ¡¾­-»È¦´´õ-ì½¹¸È¾¤-¯½-Àê© -í-ꉸ-Âì¡-À²ˆº Íó¡ìɼ¤¦ö¤£¾´-ê†-ê¿ì¾¨-´É¾¤-À² ê÷¡-¦…¤-ê÷¡-µÈ¾¤ -À»ñ©-ùÉ-®Ò´ó-£¿-¸È¾ ¦ò©êò-´½­÷© -ÀÍôºµøÈ À´ˆº-´ó-¦ö¤£¾´, -ÁªÈ-í ¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾© £˜¤ê†µøÈ §¾­-³»¾­-§ò-¦-¡ ­˜­´ñ­-Ä©É-À¯ñ­-®Ò-À¡ó© ¢º¤-£¿-¸È¾ “¦ò©êò-´½­÷©” À»ñ©-ùÉ-ê÷¡-¯½-Àê©-ê†-À¢í¾-À¯ñ­-¦½´¾§ò¡-Ä©É-»ñ®-»øÉ Áì½ ¯½ªò®ñ©-µÈ¾¤-¡¸É¾¤¢¸¾¤ -À»ñ©-ùÉ-¦ò©êò-´½­÷©-«õ¡-²ñ©ê½­¾ ªð¨º©-¢›­¥ö­-²¾-ùÉ-À¡ó©Í¾¨¦ö­êò¦ñ­¨¾ , ;¨¯½ªò¨¾­, ;¨ªö©-®ö©¡ö©Ï¾¨..... ê†- -À¯ñ¡-¡¾­-»È¾¤-¢›­-©¨-¯½-Àê©-©¼¸ Íõ À¯ñ­-¡¾­-»È¸´-´õ-¡ñ­-ì½¹¸È¾¤-¯½-Àê©ê†-À¹ñ­-À«ò¤-£¸¾´-¦¿£ñ­-꾤-©É¾­ ¦ò©êò-´½­÷©-À²ˆº-¯ö¡-¯Éº¤ £ö­-í-¯½-Àê© -Áì½ ¡¸´-츴-À«ò¤-êöú¸-Âì¡ .

     ¦½­˜­, µ¾¡-ùÉ-ê÷¡-£ö­-Ä©-»ñ®»øÉ Áì½ -À¢í¾-Ã¥-­¿-¡ñ­-¸È¾ -À«ò¤-Á´É¸È¾-í ¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾© º¾©-¥½-®Ò-Ä©É-¡È¾¸-À«ò¤ ¦ò©êò-´½­÷© ;¨-Àꉾ-ê†-£¸­ ÁªÈ-í-¡ö©-®ñ©-¦½¹½-¯½§¾-§¾© -Ä©É-À¯ñ­-®Ò-À¡ó©-ùÉ-¡ñ®-£¿-¸È¾ “¦ò©êò-´½­÷©” ùÉ-ꉸ-Âì¡-Ä©É-£¿­ô¤-À«ò¤-®ñ­­š-À²ˆº-­¿-į-Á¡É-Ä¢ -Áì½ ¯ñ®¯÷¤.

[1] ¦½-«¾-®ñ­-¸ò꽨¾¦¾©-¦ñ¤£ö´-Á¹È¤-§¾©, ¦ø­-£í­£¸É¾-¦ò©êò-´½­÷©,¯›´ §º¡-»øÉ-¡È¼¸¡ñ®-¦ò©êò-´½­÷© Îû¾êó98Œ100

[2] http:www1.tv5.co.th/service/mod/heritage/nation/misc/uno1.htm