862. "Positive Psychology (Wave II) Coaching"

เร็วๆนี้ผมไปเรียนกับหลักสูตร Meaning and Valued Living Coaching ของเนเธอแลนด์ สอนโดยอาจารย์ Hugo Alberts เจ้าพ่อ Positive Psychology ฝั่งยุโรป

หลักสูตรนี้สอน Postive Psychology Wave 2 หรือจิตวิทยาบวก คลื่นลูกที่ 2 ที่เน้นการหาความหมาย จุดประสงค์ในชีวิต จะว่าไปก็คือ IKIGAI แบบฝรั่งนั่นเอง.. แต่ก็พูดถึงจุดอ่อน หรือภัยคุกคามด้วย ไม่พูดเรื่องบวกอย่างเดียว ให้มองภาพรวมๆ ทั้งบวกลบ แบบเนียนๆ ไม่ทำให้จมจ่อม แตทำให้มีสติมากขึ้น เห็นทางออกชัดเจนมากกว่าเดิม  ..ผมก็ได้แนวคิด Sailboat Methaphor มา  จะว่าไป Sailboat Metaphor เป็นอะไรที่อธิบายจิตวิทยาบวกได้ทั้งหมดเลย เป็นอะไรที่ดีมากๆ ผมรู้เลยว่านี่คือทางออกของการสอน IKIGAI หลังคนค้นพบ IKIGAI .. ผมเองลองเอามาใช้ครับได้ผลที่น่าสนใจทีเดียว 

Sailboat Metaphor เป็นอย่างนี้ครับ ..

อาจารย์ท่านสอนให้เราอุปมาอุปไมยชีวิตเราให้เหมือนเรือ...  เรือชีวิตของเราเป็นเรือแบบไหน การเดินทางของเราเป็นอย่างไร ...อาจเป็นเรือโดยสารข้ามฟาก หรือข้ามมหาสมุทร เรือรบ  ของผมเป็นเรือวิจัยทางวิทยาศาสตร์ครับ  ลองจินตนาการดูว่าชีวิตเราเป็นแบบไหนตอนนี้ เช่นบางคนบอกเป็นเรือแจวอยู่ริมฝั่ง ...ไม่แปลกครับ ชีวิตไม่มีอะไรน่าตื่นเต้น ส่วนเราเองเป็นกับตันชีวิตของเรา กับตันเองเวลาจะขับเรือต้องมองไปรอบๆ บนล่างซ้ายขวาหน้าหลัง ว่าอะไรกำลังขึ้นกับเรือบ้าง นั่นคืออาจารย์สอนให้มองปัจจัยแปดอย่างดังนี้ (ดูรูปครับ)  

1. น้ำ (Water)  หมายถึงชีวิตประจำวัน ทั้งที่บ้านและที่ทำงาน  เพราะถ้าราบเรียบการเดินเรือของคุณก็ไม่มีปัญหา ถ้ามีคลื่นลงแรง เช่นล่าสุดผมไปสอนที่หนึ่ง ดูเบลอ พูดอะไรก็ติดลบไปหมด วงแทบแตก เลยแอบถาม ปรากฏว่าเพิ่งแยกทางกับภรรยามา นี่ก็ทำให้คุณมีปัญหาในการเดินเรือได้ เรือคุณอาจชนหินโสโครก เพราะคุณไปอารมณ์ร้ายกับลูกค้าด้วยเหตุผลที่บ้าน เมื่อรู้อย่างนี้ต้องรักษาสมดุลย์อารมณ์ไว้   หรือบางคนเจอปัญหาในที่ทำงาน เพื่อนร่วมงานเอาเปรียบก็เกิดไม่อยากทำงานที่นั่นแล้ว 
2. เข็มทิศ (Compass) เปรียบได้กับอารมณ์ของคุณ..ดูว่าตอนนี้เป็นไงเซ็ง เศร้า เครียด โกรธ เกลียด เพราะถ้าอารมณ์มีปัญหา เรือของคุณอาจไปผิดทาง ดูว่าเป็นอย่างไร มันมีปัญหาจากอะไร หาทางแก้ไข หรืออย่างน้อยต้องระงับอารมณ์ไว้ก่อน
3. พวงมาลัยเรือ (Steering Wheel) เปรียบได้กับ IKIGAI ของคุณ ต้องทบทวน ถ้าชีวิตขาด IKIGAI คุณก็จะอยู่ไปวันๆ คุณจะไม่ได้ดึงสิ่งที่ดีที่สุดของคุณออกมา งานไปไกล แต่อาจยิ่งรู้สึกโดดเดี่ยว เหนื่อย เกลียดตัวเองมากขึ้น และทำให้เกิดปัญหาสองอย่างแรก   ไม่มี IKIGAI ก็เหมือนชีวิตขาดหางเสือ เรือคุณอาจเป็นเรือที่วิ่งเร็วมากๆ แต่อาจวิ่งวนอยู่ในอ่างได้   นี่ผมเจอประจำครับ ต้องเริ่มกลับไปหา IKIGAI กันเลย ดูที่นี่ครับ ผมเขียนไว้ละเอียดเลย 
4. ห่วงยาง (Leak)  ตรงนี้ให้คุณนึกถึงเรื่องอะไรที่ยังเป็นจุดอ่อน หรือรอยรั่ว ...คุณต้องปะจุดอ่อนให้ได้ เช่นบางคนเจอปัญหาสุขภาพ ก็ต้องหาทางดูแลแล้ว หรือบางคนมีจัดอ่อนเรื่องบัตรเครดิต นี่ต่อให้คุณมี IKIGAI ...จุดอ่อนนี่ถ้าคุณไม่ปะ เรือคุณจะจมในที่สุด  
5. ใบเรือ (Sails) เปรียบได้กับจุดแข็ง ตอนนี้มีคุณมีจุดแข็งอะไรได้ มันสอดคล้องกับ IKIGAI ของคุณไหม คุณต้องไปพัฒนาอะไรเพิ่มเติม   เช่นลูกศิษย์ผมค้นพบตัวเองว่าอยากเป็น Faciliatator ไปช่วยคนอื่น..ผมก็เลยแนะนำไปเรียนรู้เพิ่มเติมกับอ.วิศิษย์ และอ.วรภัทร์ เขาก็ไปครับ เสริมจุดแข็ง ทำให้มั่นใจมากขึ้น บ
6. อากาศ (Weather) เหตุการณ์ใหญ่ๆ เช่น พายุ หรือคลื่นลมแรง ..นี่อาจเป็นเหตุการณ์ที่มาทำลายเรือของคุณได้ คุณต้องพยายามมองล่วงหน้า และบริหารความเสี่ยงใหดี ตัวนี้คืออะไรที่เป็นเหตุการณ์ใหญ่ในชีวิตคุณ เช่น Disruptive Technology หรือ ...เช่นลูกศิษย์ผมบอกว่าาตอนนี้กำลังเปลี่ยนผู้บริหารใหม่ๆ กำลังงง เพราะงานที่เคยได้รับการสนับสนุน ไม่ได้รับการสนับสนุนออกต่อไป ตรงนี้ก็ให้เขาคิดดูว่าตอนคุยกับผู้บริหารคุยแบบไหน แล้ว work เขาบอกว่า ถ้าไปแนะนำส่วนใหญ่ผู้บริหารจะบอกว่ารู้แล้ว ...แต่ถ้าเขาไปเล่าว่าตอนนี้เห็นโอกาสอะไร  ไปเจออะไรที่อาจเป็นประโยชน์ ไปเล่าเรื่องดีๆ ให้ฟัง ผู้บริหารก็มักจะแนะนำให้ทำโน่นทำนี่ไม่ขัด ..ผมเลยแนะนำว่าให้ใช้วิธีนี้รับมือ ผมเองก็เออ ใช่ ทำแนวๆ นี้มาเหมือนกัน 
7. เรือลำอื่นๆ (Other Boats) ตัวนี้ก็กัลยาณมิตร พันธมิตร บาปมิตรทั้งหลาย ของคุณทั้งหลายนั่นเอง ที่อาจเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้คุณก้าวไปข้างหน้าได้ หรือ อาจซ้ำเติมให้ชีวิตคุณแย่ขึ้นไปอีก..  อาจารย์ผมเจอลูกศิษย์ที่มีปัญหาเรื่องเงินมากๆ ก็เลยพยายามช่วยนอกจากให้ยืม แล้วยังพาไปขอให้คนอื่นช่วยหมด ...ตอนนี้วงแตก เพราะเธอเบี้ยวไปหมด จนพาลเสียชื่อเสียงมาถึงองค์กรด้วย จริงๆ คุณต้องมองคนให้ออกครับกัลยาณมิตขอคุณมีใครบ้าน พันธมิตรบ้างที่จะช่วยแก้ปัญหาส่วนตัว จุดอ่อน เสริมจุดแข็ง หรือทำให้ IKIGAI ของคุณเป็นจริง  ลูกศิษย์ผมเมื่อปีก่อน เจอปัญหาที่บ้านเพิ่งรู้ว่าแม่ที่อายุกว่า 70  กำลังถูกสรรพากรไล่เก็บภาษี เพราะไม่ได้จ่ายภาษีมานาน นับสิบปี ..นี่ครับ มี IKIGAI แค่ไหนก็โคลง เพราะเป็นเหตุการณ์ใหญ่จริง ..ผมเลยตั้งคำถามว่า แล้วมีเพื่อนที่เก่งเรื่องภาษีคอยช่วยได้ไหม (เรือลำอื่นๆ) เธอนึกพักใหญ่ ที่สุดเธอเจอเพื่อนจบบัญชีจุฬา ทำเรื่องภาษีอยู่พอดี ตอนนี้น่าจะแก้ปัญหาได้แล้ว   ...เน้นครับ เรือลำอื่น ช่วยเราได้มาก อะไรที่จะทำให้เราเสียเวลาในการเดินทาง หาคนช่วยดีกว่าครับ ไม่ว่าจะเป็นองค์ประกอบไหน ตั้งแต่น้ำเอย เข็มทิศเอย พวงมาลัยเอย..  ติดอะไรหาคนช่วยจะเร็วมากๆ  เท่าที่ดู ผมเจอคนจำนวนมากที่ติดขัดอะไรเต็มไปหมด เพราะ “อาจารย์คะ หนูไม่รู้จักใครเลย” 
8. เป้าหมาย (Destination)  สุดท้าย เรือคุณจะมีปัญหาเพราะคุณไม่ตั้งเป้าเลยว่าจะไปไหน ... จะข้ามโลก หรือข้ามฝั่ง...เคยเจอบางท่านบอกเป็นเรือแจว..แจวจริงๆ ครับ ก็ไม่ค่อยก้าวหน้าในอาชีพ ไม่ท้าทายตนเอง ..กลายเป็นบางคนเรื่อง “น้ำ” โดยเฉพาะที่บ้านจะมีปัญหามากๆ คือเรื่องส่วนตัวเยอะจริงๆ  ....  บางคนหา IKIGAI เจอก็ไม่ตั้งเป้าจะทำอะไรที่สุดก็ไม่มีพลัง...แนะนำครับ อย่างแรกเลยเป้า ต้องเกี่ยวกับ IKIGAI หรือพวงมาลัย อย่างอื่นจะเป็นเป้ารอง เช่นลูกศิษย์ผมมี IKIGAI ระดับเอเชีย คืออยากให้คนเอเชียรอบๆ ไทยมีความรู้ดีๆ เขาจะไปสอนแล้วครับ ก็ต้องตั้งเป้าว่าจะไปหาเพื่อนที่ทำงานอยู่ในพม่าว่ามีลู่ทางอะไร และเป้ารองลงมาคือเพิ่มศักยภาพการสอนเป็นภาษาอังกฤษ หรืออาจต้องการเรือลำอื่นมาช่วยเป็นล่าม   ก็ว่ากันไป   

องค์ประกอบแปดอย่างนี้จะเข้มข้นตามประเภทของเรือและความท้าทายในชีวิต เช่นถ้าเรือของผมเป็นเรือวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ที่กำลังวิจัยที่ขั้วโลกเหนืออยู่ ก็จะต่างจากคนที่บอกว่าชีวิตคือเรือประมงชาวฝั่ง หรือเรือแจว ...  

Credit: https://www.pinterest.com/pin/...

และที่ให้ทบทวนชีวิตในแปดมุม เพราะคนเรามีแนวโน้มจะมองแค่ปัจจัยไกล้ๆตัวเพียงสองสามอย่าง ขาดการมองในภาพรวม ...บางคนมองแต่รอยรั่ว บางคนมองแต่เพื่อน บางคนมีทุกอย่าง แต่ลืมมองเป้าหมาย บางคนมีเป้าหมาย แต่ลืมมองที่บ้าน บางคนมองแต่ที่บ้านไม่มองอย่างอื่น ...เครื่องมือนี้เป็นเครื่องมือมหัศจรรย์มากๆ ผมเองตอนหลังเวลาเขียนบันทึก ผมมักใช้เครื่องมือนี้มาทบทวนตนเอง ก็จะเห็นอะไรมากขึ้น ส่วนถ้าคุณจะมาทำโค้ชชิ่ง 

1. คุณก็ต้องทำความเข้าใจ เล่าให้เขาฟังก่อนว่าแนวคิดคืออะไรแล้ว 
2. เริ่มให้เขาจินตนาการว่าเขาเป็นเรืออะไร กำลังทำอะไรอยู่ และองค์ประกอบแปดอย่างของเขาตอนนี้เป็นอย่างไร 
3. ให้เขาเล่า คุณฟัง ไม่ต้องแนะนำ 
4. ไม่ clear ตรงไหนก็ขอให้เขาขยายความ ให้เขาพูดออกมา เท่าที่เขาอยากพูด
5. พอถึงองค์ประกอบที่แปด ก็ตั้งคำถามว่า เขาอยากทำอะไรบ้าง เป้าหมายหลัก อะไร รองคืออะไร จะไปหาเรือลำอื่นๆ ลำไหนจะช่วยเขาได้บ้าง แล้วอะไรเขาจะทำเอง 
6. พอมาถึงตรงนี้ ส่วนใหญ่ก็จะคิดได้เองว่าอยากทำอะไร  
7. นัดหมายกันมาเจอใน Session ต่อๆไป 
8. ไปเรียน Coaching เป็นเรื่องเป็นราวครับ มีหลายจ้าว หรือถามผู้รู้ครับ เช่นของ Coach Thai หรือ Mind Coach หรือ JIMI The Coach หรือหลักสูตรหมอเบนซ์ลองตามๆกันดูครับ

Credit:  https://www.charlestonstyleand...

ใครอยากเรียนเรื่อง Sailboat Metaphor โดยละเอียดปรึกษาผมได้ครับ หรือไปเรียนกับอาจารย์ผมได้โดยตรงที่ 

https://positivepsychologyprod... จะได้ License การสอนมาด้วย 

วันนี้พอเท่านี้ เพียงเล่าให้ฟัง ลองเอาไปพิจารณาดูนะครับ

บทความโดยดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์

www.aithailand.org

Note: 

1. ใครอยากเจาะลึกดูบทความท่านนี้ ผมว่าเจาะมาได้ดีทีเดียว บทความงานวิจัยที่อ้างถึงมีปรากฏอยู่ในหนังสือ IKIGAI หลายๆ เล่ม  ดูที่นี่ 

https://www.linkedin.com/pulse...

2. ถ้าประยุกต์ทางพุทธศาสนา ตอนนี้ไปดูต้นแบบได้ที่อาจารย์ดร.วรภัทร์ สมาคม Mind Coach และสมาคม Coach Thai ลงลึก และเชื่อมโยงได้ดีทีเดียว ผมเองยังไม่สันทัด ส่วนใหญ่ผมจะส่งต่อ แนวทางของผมจะเจาะลึกไปทางวิทยาศาสตร์ไปเลย เน้นการจัดโครงสร้าง ระบบความคิด จะได้ไปทำมาหากินได้คล่องตัวมากขึ้น 

[อ.ต๋อย]

ขอบพระคุรมากๆ ครับ ขอนำไปปรับใช้ในการจัดการเรียนการสอนครับ เพราะรายวิชา “ความเป็นมนุษย์และการเรียนรู้” ที่กำลังขับเคลื่อนอยู่ มี อิคิไก เป็นหนึ่งในสิ่งที่ต้องการให้นิสิตมีครับ … ชอบตรงที่ อาจารย์บอกว่า อาจารย์ผู้สอน ต้องค้นหา “อิคิไก” ของตนเองให้เจอก่อน

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

เรียนอาจาร อิคิไก น่าจะนำมาปรับใช้กับธุรกิจชุมชนได้

[[email protected]]

ขอบพระคุณอาจารย์มากครับ