ข้อคิดเล็กน้อยจากเพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา

ข้อคิดเล็กน้อยจากเพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา 

เผยแพร่ครั้งแรกใน facebook / fanpage บทความไทยศึกษา คติชนวิทยา โดย คนเก่า หัวโบราณ  (4/7/2561)

เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยาที่มีเนื้อหากล่าวถึงการล่มสลายของบ้านเมือง ความวิปริต อาเพศต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นกับอยุธยาในอนาคต สันนิษฐานว่าแต่งในสมัยกรุงศรีอยุธยาสมัยบ้านเมือง (น่าจะ) ยังดี แต่นักวิชาการยังไม่อาจสรุปแน่ชัดว่าใครเป็นผู้แต่ง หรือในรัชสมัยพระมหากษัตริย์พระองค์ใด แม้ในตอนท้ายกล่าวถึง "พระนารายณ์เป็นเจ้านพบุรีทำนาย..." ก็ตาม

เนื้อหากล่าวว่า กรุงศรีอยุธยาจะสมบูรณ์จนศักราชได้ ๒,๐๐๐ ปี พ้นนั้นไปจะ “เกิดเข็ญเป็นมหัศจรรย์ ๑๖ ประการ” เช่น

"เดือนดาวดินฟ้าจะอาเพท อุบัติเหตุเกิดทั่วทุกทิศานมหาเมฆจะลุกเป็นเพลิงกาล เกิดนิมิตพิศดารทุกบ้านเมือง"

"ผีป่าก็จะวิ่งเข้าสิงเมืองผีเมืองนั้นจะออกไปสู่ไพรพระเสื้อเมืองจะเอาตัวหนีพระกาลกุลีจะเข้ามาเป็นไส้"

ที่ผมชอบที่สุดและเป็นความจริงทุกยุคทุกสมัยคือ

"สัปบุรุษจะแพ้แก่ทรชน มิตรตนจะฆ่าซึ่งความรักภรรยาจะฆ่าซึ่งคุณผัวคนชั่วจะมล้างผู้มีศักดิ์ลูกศิษย์จะสู้ครูนัก จะหาญหักผู้ใหญ่ให้เป็นน้อยผู้มีศีลจะเสียซึ่งอำนาจ นักปราชญ์จะตกต่ำต้อย"

อีกจุดหนึ่งที่น่าสนใจคือสภาพอากาศที่ไม่แน่นอน เดี๋ยวร้อน เดี๋ยวฝน เดียวหนาว ซึ่งเหมือนกับสภาพอากาศของโลกในปัจจุบันนี้เลย

"มิใช่เทศกาลร้อนก็ร้อนระงม มิใช่เทศกาลลมลมก็พัดมิใช่เทศกาลหนาวก็หนาวพ้น มิใช่เทศกาลฝนฝนก็อุบัติทุกต้นไม้หย่อมหญ้าสารพัด เกิดวิบัตินานาทั่วสากล"

หากลองพิจารณาให้ดีแล้ว แท้จริงเพลงยาวพยากรณ์นั้นถูกเขียนขึ้นมาเพื่อเตือนสติให้ผู้ปกครอง ข้าราชการและประชาชนอยู่ในศีลในธรรม ประพฤติตามหลักครรลองครองธรรม ทำดี คิดดีต่อกัน หากผิดไปจากนี้บ้านเมืองก็จะล้มสลาย และเมื่อคนในสังคมยุคใดสมัยใดก็ตาม ที่เกิดเหตุทะเลาะวิวาท ผู้คนไม่อยู่ในศีลในธรรมไม่สนใจความถูกต้อง เห็นแต่ประโยชน์ส่วนตน สร้างความเดือดร้อนรำคาญให้กับผู้อื่น คดโกงคอรัปชั่น เมื่อได้อ่านเพลงยาวพยากรณ์สมัยอยุธยานี้แล้วมองย้อนไปดูสถานการณ์ในบ้านเมืองของยุคสมัยนั้นก็ต้องทำให้คิดไปว่า "มันเป็นอย่างที่เขาพยากรณ์ไว้จริงๆนะ" เนื้อหาในเพลงยาวมันจึงใช้ได้กับทุกยุคทุกสมัยนั้นเอง ซึ่งเนื้อหาในเพลงยาวนี้หากเรานำมาใช้ให้ถูกที่ถูกทาง เตือนสติ ผมก็เชื่อว่าจะทำให้บ้านเมืองจะดีขึ้นมาได้ครับ

ขอบคุณบทเพลงยาวพยากรณ์ จากสมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย thaipoet.netภาพประกอบ วัดพระศรีสรรเพชญ์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยาถ่ายเมื่อ 2560 

วาทิน ศานติ์ สันติ