ชาวอีสาน ลานสัก งดเมากลางงานบุญ

ชาวอีสาน ลานสัก

งดเมากลางงานบุญ

            คนภาคตะวันออกเฉียงเหนือกับสุราเป็นของคู่กัน เป็นคำกล่าวที่คุ้นหูมานาน เพราะด้วยอุปนิสัยของคนภาคนี้ คือ ชื่นชอบความสนุก ร้องรำทำเพลง จึงทำให้สุราแทรกซึมเป็นส่วนหนึ่งในวัฒนธรรม ประเพณี และวีถีชิตได้อย่างกลมกลืน

            งานบุญ งานประเพณี พิธีกรรม มักมีสุราเป็นองค์ประกอบอยู่เสมอ ไม่ว่าจะใช้สำหรับเป็นเครื่องดื่ม หรือใช้เครื่องเซ่น ประกอบพิธีกรรม และไม่ว่าจะอพยพย้ายถิ่นฐาน ไปตั้งรกรากอยู่ที่ไหน คนภาคตะวันออกเฉียงเหนือก็จะยังคงเอกลักษณ์นี้ไม่เปลี่ยนแปลง

            บ้านสุขเสถียร หมู่ที่ 10 เป็นชุมชนของคนภาคตะวันออกเฉียงเหนือขนาดใหญ่ที่สุดของ ต.ลานสัก อ.ลานสัก จ.อุทัยธานี ซึ่งได้อพยพมาทำมาหากินเมื่อกว่า 20 ปีก่อน และยังคงสืบทอดวัฒนธรรมและประเพณีดั้งเดิมเอาไว้มาจนถึงปัจจุบัน รวมไปถึง “การดื่มสุรา”

            “เวลาลงแขกเกี่ยวข้าว เจ้าภาพก็จะต้องเตรียมเหล้ายาปลาปิ้งมาเลี้ยง ไหนจะเวลามีงานบุญ งานประเพณี หรือพิธีกรรมต่างๆ ก็ต้องดื่มสุรากันเป็นประจำ กลายเป็นเครื่องดื่มที่ขาดไม่ได้สำหรับการสังสรรค์” มลิวัลย์ ลิทเทิ้ล แกนนำชุมชนบ้านสุขเสถียร กล่าว

            คนดื่มกันเป็นเรื่องปกติ แต่ที่ไม่ปกติ คือหลังจากดื่มแล้วมีเหตุทะเลาะกันในครอบครัว ลามไปถึงทะเลาะวิวาทจากการมึนเมา เมื่อเกิดเหตุบ่อยครั้ง ชาวบ้านในชุมชนก็จับกลุ่มพูดคุยถึงปัญหาที่เกิดขึ้น บางคนก็บ่นเสียงดังๆ ไปถึงผู้นำชุมชน ว่าลูกมาขอเงินไปซื้อเหล้าดื่มจึงอยากให้แก้ปัญหานี้ และอยากให้ชุมชนอยู่เย็นเป็นสุข รักใคร่กลมเกลียวกันเหมือนเดิม

            เมื่อเป็นความต้องการของชาวบ้าน แกนนำชุมชนบ้านสุขเสถียรจึงของเข้าร่วมโครงการลด ละ การดื่มแอลกอฮอล์ในงานบุญ งานประเพณี ของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยมุ่งหวังเป็นจุดเริ่มต้นของการรณรงค์ให้ชาวบ้านลด ละ เลิกของมึนเมาในช่วงเทศกาล หรืองานบุญประเพณีที่สำคัญ นำร่องไปสู่การเลิกอย่างถาวรในชีวิตประจำวัน เพื่อผลดีต่อตัวเองและชุมชน

            มลิวัลย์ ในฐานะผู้รับชิดชอบโครงการ เล่าถึงการทำโครงการ ว่าการทำให้คนเลิกดื่มเหล้าได้ เป็นเรื่องที่ทำได้ยาก จึงขอเริ่มต้นรณรงค์งดเหล้าในงานบุญ งานประเพณี งานสำคัญของชุมชนก่อนเป็นอันดับแรก โดยเริ่มตั้งคณะทำงานจำนวน 10 คน จากนั้นทำการประชุมชี้แจงโครงการและคืนข้อมูลให้กับชุมชน พร้อมทั้งให้ อสม.จำนวน 111 คน ลงพื้นที่ชี้แจงพูดคุยและเชิญชวนเข้าร่วมโครงการทุกหลังคาเรือน

            “ชุมชนนี้อยู่กันแบบญาติพี่น้อง เราก็ไปขอช่วยกันคนละไม้คนละมือ ถ้าไม่ช่วยกันโครงการก็ไม่สำเร็จ ทุกคนเห็นใจและพร้อมใจที่จะช่วยเหลือโครงการ คนที่ไม่เข้าร่วมโครงการ เราก็คุย ไม่ได้เมินเฉย ก็ขอความร่วมมือให้เบาๆ ลงหน่อย” มลิวัลย์ เล่าและว่า ประโยชน์จากการลด ละ เลิก ที่เห็นได้ชัด คือ งานศพ เมื่อก่อนจะต้องเสียเงินซื้อเหล้าเบียร์ไม่ต่ำกว่า 2 หมื่นบาท ทางคณะทำงานได้เตรียมน้ำดื่มสมุนไพรเข้าไปแทนสามารถลดค่าใช้จ่ายได้มาก หรืองานบุญ งานประเพณี งานกฐิน ได้ขอความร่วมมือไม่ให้มีการนำเหล้าเข้าดื่มในวัด พร้อมกันนี้ได้ขอความร่วมมือร้านค้าให้งดจำหน่ายในวันสำคัญทางศาสนาด้วย

            “เรารุกรณรงค์ทุกรูปแบบ เช่น ติดป้ายปลอดเหล้าในสถานที่สำคัญและงานประชุมประจำเดือน งานมหกรรมสุขภาพ หรือในส่วนโรงเรียนเราก็นำโครงการเข้าไป เพื่อให้ทุกคนตื่นตัวในการลด ละ เลิก การดื่มสุรา” แกนนำผู้รับผิดชอบโครงการ กล่าว

          ด้าน วาสนา เหล่าเกตุ สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลลานสัก ในฐานะแกนนำโครงการคนสำคัญ กล่าวว่า สิ่งสำคัญ คือแกนนำต้องเป็นแบบอย่าง นำไปปฏิบัติจริง อย่างงานแต่งงานลูกสาวของตัวเองก็ไม่มีเหล้าให้ดื่ม คนอาจจะคิดว่าขี้เหนียว แต่เมื่อทุกคนเห็นเราทำ ก็เข้าใจและมองเห็นสิ่งดีๆ

            ภายหลังจากผ่านไป 1 ปี ถือว่าโครงการลด ละ การดื่มแอลกอฮอล์ในงานบุญงานประเพณีของชาวบ้านสุขเสถียรประสบความสำเร็จอย่างดี โดยมีงานที่ไม่มีเหล้าเลย คืองานแต่ง 2 งาน งานบายศรีสู่ขวัญ 2 งาน งานกฐิน 1 งาน  งานศพ 3 งาน งานผ้าป่าทุนการศึกษาของโรงเรียนอีก 1 งาน และงานเดือน 3 งานเดือน 4 ซึ่งทุกวันนี้ชาวบ้านช่วยกันรณรงค์การลด ละ เลิก แอลกอฮอล์ต่อไป พร้อมทั้งขยายผลไปยังชุมชนข้างเคียงด้วย

          การลด ละ เลิก การดื่มแอลกอฮอล์ในงานบุญ งานประเพณี ของชุมชนบ้านสุขเสถียร ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ทุกคนได้ตระหนักในการเลิกดื่มสุราเพื่อสุขภาพของตัวเอง ครอบครัว และสังคม พร้อมกับเปลี่ยนภาพลักษณ์ “คนอีสานกับสุราของคู่กัน” ได้เร็ววัน