77. การพัฒนาตนเองเพื่อให้มีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะสำหรับข้าราชการครู

มาตรา 54 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการครูละบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.2547 กำหนดให้ข้าราชากรครูและบุคลากรทางการศึกษามีวิทยฐานะใดและการเลื่อนเป็นวิทยฐานะใด ต้องเป็นไปตามมาตรฐานวิทยฐานะตามมาตรา 42 ซึงผ่านการประเมิน ทั้งนี้ให้คำนึงถึงความประพฤติด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ ประสบการณ์ คุณภาพการปฏิบัติงาน ความชำนาญ ความเชียวชาญ ผลงานที่เกิดจากการปฏิบัติหน้าที่ในด้านการเรียนการสอน ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ก.ค.ศ.กำหนด ประกอบกับ ก.ค.ศ. ได้ กำหนดคุณสมบัติเฉพาะสำหรับวิทยฐานะชำนาญการพิเศษและวิทยฐานะเชียวชาญในมาตรฐานวิทยฐานะว่า ต้องผ่านการพัฒนาตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ก.ค.ศ. กำหนดตามหนังสือสำนักงาน ก.ค.ศ   ที่ ศธ 0206.7/ว 3 ลงวันที่ 7 เมษายน 2554) และประกาศใช้หลักเกณฑ์และวิธีการให้ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ตำแหน่งครู มีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะตามหนังสือสำนักงาน ก.ค.ศ.ที่ ศธ 0206.3/ว 21 ลงวันที 5 กรกฎาคม 2560 จากรูปแบบการพัฒนาตามหลักเกณฑ์ดังกล่าวขณะนี้มีวิธีการพัฒนา 3 รูปแบบด้วยกัน มีรายละเอียดโดยสรุปดังนี้คือ

1. หลักเกณฑ์ตาม ว 22 /2560 กำหนดคุณสมบัติของผู้ขอมีและเลือนวิทยฐานะว่าต้องมีชั่วโมงการปฏิบัติงานย้อนหลัง 5 ปี ต้องผ่านการพัฒนาตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ก.ค.ศ.กำหนด และมีผลงานที่เกิดจากการปฏิบัติหน้าที่สายงานการสอน

           หลักเกณฑ์และวิธีการพัฒนาข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา สายงานการสอน (ว 22/2560) กำหนดให้ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาต้องได้รับการพัฒนาอย่างตอเนื่องทุกปี ไม่น้อยกว่า 12 ชั่วโมงในแต่ละปี แต่ไม่เกิน 20 ชั่วโมง และภายใน 5 ปีต้องมีชั่วโมงการพัฒนา 100 ชั่วโมง หากภายในระยะเวลา 5 ปี จำนวนชั่วโมงการพัฒนาไม่ครบ 100 ชั่วโมง สามารถนำชั่วโมงการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (Professional Learning Community : PLC) ส่วนที่เกิน 50 ชั่วโมงในแต่ละปีมานับรวมเป็นจำนวนชั่วโมงการพัฒนาได้และให้ถือวาการพัฒนาตนเองตามหลักเกณฑ์นี้เป็นการพัฒนาก่อนแต่งตั้งให้มีและเลื่อนวิทยฐานะตามมาตรา 80 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการครูละบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.2547 ทั้งนี้ต้องเป็นหลักสูตรที่สถาบันคุรุพัฒนารับรองตามมาตรฐานวิทยฐานะหรือตามที่ ก.ค.ศ.กำหนด หลักสูตรการพัฒนาต้องมีองค์ประกอบด้านความรู้ ด้านทักษะ ด้านความเป็นครู และ คุณลักษณะที่คาดหวัง กล่าวคือครูต้องผ่านการพัฒนาตามโครงการพัฒนาครูรูปแบบครบวงจร (Training OBEC) โดยครูจะได้รับการสนับสนุนงบประมาณคนละ 10,000 บาท (หนึ่งหมื่นบาทถ้วน) ซึ่งได้ดำเนินการโครงการมาตั้งแต่ปี 2560

2. สำหรับคุณครูที่ขอมีวิทยฐานะหรือเลื่อนวิทยฐานะตาม ว 17 ตามหนังสือสำนักงาน ก.ค.ศ.ด่วนที่สุดที่ 0206.4/ว 3 ลงวันที่ 30 กันยายน 2552 กำหนดให้ครูที่จะขอเลื่อนวิทยฐานะตั้งแตวิทยฐานะชำนาญการพิเศษต้องพัฒนาตนเองเพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะในสาขา หรือกลุ่มสาระที่รับผิดชอบหรือในงานที่รับผิดชอบ โดยพิจารณาจากการศึกษา หาความรู้ ด้วยวิธีการต่าง ๆ  ผลการทดสอบความรู้จากหน่วยงานหรือสถาบันทางวิชาการที่ ก.ค.ศ. ให้การรับรอง

          ก.ค.ศ.ได้ร่วมกับสถาบันพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาจัดทำทำหลักสูตรพร้อมคู่มือการพัฒนา และให้สถาบันอุดมศึกษาที่ได้รับความเห็นชอบเป็นหน่วยพัฒนาโดยครูผู้เข้ารับการพัฒนาวิทยฐานะชำนาญการพิเศษ ใช้เวลาในการพัฒนา 4 วัน ผู้เข้ารับการพัฒนารับผิดชอบค่าใช้จ่าย ลงทะเบียน 4,000 บาท และครูผู้เข้ารับการพัฒนาวิทยฐานะเชียวชาญ ใช้เวลาในการพัฒนา 5 วัน ผู้เข้ารับการพัฒนารับผิดชอบค่าใช้จ่าย ลงทะเบียน 5,000 บาท ผลการพัฒนานำไปใช้ในการแต่งตั้งให้มีและเลื่อนวิทยฐานะได้ภายใน 3 ปีนับตั้งแตวันที่สำเร็จหลักสูตรการพัฒนา

3. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานได้ปรับรูปแบบการพัฒนาข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาก่อนแต่งตั้งให้มีและเลื่อนเป็นวิทยฐานะชำนาญการพิเศษตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่ ก.ค.ศ.กำหนดใหม่โดยยึดถือภารกิจและพื้นที่ปฏิบัติงานเป็นฐานด้วยระบบออนไลน์ (Teachers and Educational Personnel  Enhancement Based on Mission and Functional Areas as Majors : TEPE Online)”  โดยไม่ต้องเสียคาใช้จ่าย รูปการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษารูปแบบใหม่นี้เป็นเป็นกระบวนพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาในรูปแบบการเรียนรู้ของศตวรรษที่ 21 ที่สามารถเรียนรู้ได้ทุกคน ทุกสถานที่ ทุกเวลาตามความต้องการ และความสนใจของตนเอง อีกทั้งยังช่วยประหยัดงบประมาณของทางราชการที่ให้ครูไม่ได้ปฏิบัติการสอนในช่วงดังกล่าวในห้องเรียน ส่งผลให้ผู้เรียนไม่ได้รับการจัดการเรียนรู้ได้อย่างเต็มเวลา เต็มหลักสูตร และเต็มศักยภาพ ทั้งนี้ ผู้เข้ารับการพัฒนาจะต้องเข้ารับการพัฒนาด้วยระบบ TEPE Online อย่างสม่ำเสมอและต้องพัฒนาด้วยตนเอง โดยต้องเข้าศึกษารายวิชาให้สำเร็จครบตามหลักสูตรไม่น้อยกว่า 30 ชั่วโมง และต้องพัฒนาตามขั้นตอนภายในระยะเวลา 60 วัน นับตั้งแต่วันที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเปิดการพัฒนา หากเกินระยะเวลาดังกล่าวแล้วยังไม่สำเร็จการพัฒนาตามหลักสูตรจะถือว่าหมดอายุการพัฒนาและจะต้องเริ่มพัฒนาใหม่ทั้งหลักสูตร  ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้ทางเว็บไซต์ http://www.tepeonline.org  ซึงขณะนี้สำนักงานเขตพื้นทีการศึกษาได้เปิดรับการพัฒนารุ่นที 1 ไปแล้ว