ลงพื้นที่ครั้งที่ 1

ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นศิลป์ศาสตร์ ประหนึ่งปราชญ์นำทางกระจ่างใส บอกปัญหาตรงทางบ้างเป็นนัย วินิจฉัยนำใช้ได้ทันการณ์

                                                                                                            วันที่สัมภาษณ์ สำรวจและเก็บข้อมูลภาคสนาม 

                                                                                                                            วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2561

                                                                                                                         

           สวัสดีค่ะ กลุ่มของดิฉันได้ทำการลงพื้นที่ครั้งที่ 1

วันนี้อากาศค่อนข้างดี ท้องฟ้าเป็นใจ เราออกเดินทางตามรอยภูมิปัญญาท้องถิ่นในเรื่อง "การทำขวัญข้าว" มายัง ไร่ทนทำ เลขที่ 98 ม.7 ต.ห้วยขวาง อ.กำแพงแสน จ.นครปฐม เพื่อพบกับ คุณโกมล อ่อนสด หรือ พี่จ๊ะเอ๋ ผู้เป็นเจ้าของไร่ทนทำแห่งนี้ และในอีกด้านหนึ่งยังเป็นผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับการทำขวัญข้าว ซึ่งในด้านของพี่จ๊ะเอ๋นั้นก็รอการมาเยือนเพื่อศึกษาหาความรู้ของเราอยู่แล้วค่ะ พี่จ๊ะเอ๋ไม่พูดพร่ำทำเพลง ในส่วนของเรานั้นก็ไม่รอช้ารีบหยิบ สมุดปากกา กล้องถ่ายรูป เครื่องบันทึกเสียง ขึ้นมาทันทีเลย ในเรื่องของความรู้เรื่องการทำขวัญข้าวนั้นพี่จ๊ะมีความรู้อยู่มากพอสมควร แต่ในส่วนของการทำพิธีกรรมการทำขวัญข้าว จะเป็นหน้าที่ของ คุณกัญญา  อ่อนสด ผู้เป็นศรีภรรยาของพี่จ๊ะเอ๋ นั่นเองค่ะ โดยพี่จ๊ะเอ๋ให้เกร็ดความรู้เกี่ยวกับพิธีกรรมมาคือ "ด้วยความเชื่อว่าแม่โพสพเป็นผู้หญิง จึงต้องมีน้ำอบ น้ำหอมด้วย โดยคนที่ทำพิธีมักจะเป็นผู้หญิงเจ้าของที่นา แต่พิธีนี้ให้โอกาสผู้ชายทำได้แต่ไม่นิยม" โดยพี่กัญญาให้ความรู้พิธีกรรมการทำขวัญข้าวนั้น "เริ่มจากการดูต้นข้าว ว่าต้นข้าวตั้งท้องหรือยัง ถ้าหากว่าข้าวตั้งท้องแล้ว เราจะเตรียมกิ่งไผ่ ผ้าสีๆ(เพื่อนำมาผูกกิ่งไผ่ที่เราเตรียมไว้) น้ำอบ น้ำหอม แป้ง หวี กระจก สร้อยคอ แหวน ผ้าซิ่น ผ้าสไบ ผลไม้ที่มีรสชาติเปรี้ยว ธูป เทียน ชะลอม(ป็นเครื่องจักสานชนิดหนึ่ง ทำจากไม้ไผ่ จะทำจากตอกหนึ่งก้านที่หักไปมาเป็นแฉก หรือจะทำจากตอกหลายก้านมาสานรวมกันเป็นแฉกก็ได้) โดยจะทำเฉพาะในวันศุกร์ซึ่งถือว่า ศุกร์ก็คือสุข, ข้าวสุก เลือกพื้นที่ที่จะทำพิธีกรรมเหมาะๆ แล้วเอาของที่เตรียมไว้ใส่ลงไปในชะลอม ซึ่งเราเรียกกันว่า "เฉลว" ไปเซ่นไหว้ แล้วก็จุดธูปอธิฐาน และกู่ร้องให้แม่โพสพรับทราบเจตนาดัง ๆ อย่างเช่น ขอให้ได้ผลผลิตเยอะๆ ขอให้ข้าวออกรวงสวยงาม และในขณะที่ทำพิธีนั้นต้องมีสมาธิ ห้ามพูดคุยกับใคร" นอกจากนั้นก่อนกลับเรายังได้ของฝากติดไม้ติดมือมาด้วย คือยาสมุนไพรแก้อาการไอและหวัด สารพัดประโยชน์ จากพี่จ๊ะเอ๋ และภรรยาเนื่องจากมีสมาชิกของเราไม่สบายไปด้วย พี่จ๊ะเอ๋เห็นท่าไม่ดีเลยใจดีให้ของฝากเรามา ถ้าอย่างนั้นวันนี้ขอจบแต่เพียงเท่านี้นะคะ ลงพื้นที่ครั้งหน้าจะนำความรู้เกี่ยวกับ "การทำขวัญข้าว และพิธีกรรมการทำขวัญข้าว" มาฝากอีกค่ะ 

                                                                                                  พี่จ๊ะเอ๋ และพี่กัญญา ผู้ให้ความรู้ในวันนี้

                                                                                     ยาสมุนไพร สารพัดประโยชน์ ของฝากจากพี่จ๊ะเอ๋ และ พี่กัญญา