๖๓๕. พัฒนากล้ามเนื้อมือ..คือวิธีการปฏิบัติที่ดี..วิถีพอเพียง
จริงๆแล้ว ผมไม่เคยทราบมาก่อนเลย ถึงสาเหตุที่นักเรียนของผม..ฝึกง่าย..ฝึกให้ลายมือสวยได้ไม่ยาก และก็แปลกใจนิดหนึ่ง..ว่าทำไมทำเรื่องนี้ได้ดีอย่างต่อเนื่องยาวนาน..ผมเริ่มตั้งข้อสังเกตในปีการศึกษา ๒๕๖๐ นี่เอง..
พอนักเรียน..ตั้งหลักเรื่องลายมือได้ตั้งแต่ชั้นอนุบาล จากนั้นครูก็ฝึกให้เขียนบรรจงอย่างจริงจังในชั้น ป.๑ – ป. ๒.จะเห็นผลที่ ป.๓ – ป.๔ แล้วก็ยั่งยืนไปจนถึง ป.๕ – ป.๖...
คือ..ภาพที่ผมเห็น เป็นประสบการณ์ที่สัมผัสได้ จนเป็นส่วนหนึ่งของผลงานเล็กๆของโรงเรียน..ที่นำมาซึ่งความภูมิใจ ทั้งครูและนักเรียน..
ในปัจจุบัน..แทบจะไม่มีนักเรียนที่ลายมือแย่ๆ..และจะมีเป็นส่วนน้อย ที่อยู่ในระดับพอใช้ แต่ก็พร้อมจะพัฒนาไปสู่ลายมือที่เขียนได้เรียบร้อยในระดับปานกลาง...
เท่าที่ดูลายมือของครู..ก็พบว่า..ครูไม่ได้ลายมือสวยกันทุกคน แต่ครูทุกคนตั้งใจสอน และคงรู้ว่า..ทำอย่างไร? นักเรียนจะลายมือสวย...
เมื่อศึกษาตารางกิจกรรมประจำวัน ในชั้นอนุบาล..ก็พบว่า..ครูมีงานให้นักเรียนปั้นดินน้ำมัน วาดภาพระบายสี..แต่ก็ไม่ทุกวัน..มีการฝึกให้นักเรียนเขียนบ้าง แต่ไม่ได้มุ่งเน้นเป็นพิเศษ แต่นักเรียนก็รักและสนใจที่จะเขียนหนังสือ....
ชั้นประถมต้น...ป.๑ – ป.๓ ตารางเรียนที่มีสาระวิชาอัดแน่น และต้องเรียนควบคู่กับ DLTV ด้วย..จึงไม่มี..วิชาคัดลายมือ เป็นการเฉพาะ..ต่อเมื่อต้องทำแบบฝึกหัด ครูจะบอกอยู่เสมอ..ให้ตั้งใจเขียน..และเขียนให้มีหัวตัวตรง..
เมื่อนักเรียนมาเรียนเสริมพิเศษกับผม และผมก็ซ่อมเสริม โดยที่ไม่เน้นลายมือ เพียงแค่บอกว่า..เขียนตัวบรรจง และครูจะดูที่เนื้อหาเป็นหลัก เขียนให้ครูอ่านแล้วรู้เรื่องไม่วกวน..
ผมไม่ได้ฝึกลายมือเป็นการเฉพาะจริงๆ..จึงแปลกใจอยู่เสมอว่านักเรียนไปเอาแบบอย่างมาจากไหน ทำไมเขียนได้น่าอ่าน สะอาด และเป็นระเบียบ...
ครูและนักเรียนรุ่นใหม่ อาจไม่ใส่ใจ หรือไม่เห็นความสำคัญของลายมือ อันเนื่องมาจากสังคมและวัฒนธรรมทางภาษา ตลอดจนเทคโนโลยีในปัจจุบัน ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว....
แต่ด้วยความเป็นคนไทย ใช้ภาษาไทย อันเป็นเอกลักษณ์ของชาติ การใส่ใจเรื่องลายมือ..ก็ควรจะมีไว้บ้าง ยิ่งอนุรักษ์ให้เป็นแบบลายสือไทยที่สืบทอดกันมา รุ่นต่อรุ่น ความสวยงาม..ก็เป็นอีกพัฒนาการหนึ่ง..ที่หลายคนอยากเห็น...
วันนี้..ผมพบแล้วว่า..นักเรียนลายมือสวย มีพัฒนาการมาจากอะไร? มีปัจจัยใด?ที่เอื้อให้ทักษะการเขียนของนักเรียน..ก้าวไปเร็วมาก..ทุกชั้น...
งานนี้ต้องยกประโยชน์ให้ “กล้ามเนื้อมือ” ซึ่งผมและครูก็คาดไม่ถึง เป็นผลพลอยได้ ที่ได้มากกว่าการฝึกทักษะในห้องเรียน เป็นความสามารถของนักเรียน..ที่เกิดจากแหล่งเรียนรู้และสิ่งแวดล้อม...
เช้าขึ้นมา...นักเรียนถึงโรงเรียน..เด็กอนุบาลจับไม้กวาด เก็บกวาดห้องเรียน บางคนก็ไปช่วยพี่เก็บใบไม้ลงถัง หอบหิ้วไปทิ้งที่บ่อใบไม้..
ชั้นป.๑ – ป.๓ ช่วยพี่ๆ เก็บกวาดในทุกเขต โดยรอบโรงเรียน ไม้กวาดที่มีอยุ่มากมาย นักเรียนจะหยิบจับแล้วก็กวาดกันอย่างเพลิดเพลิน มือที่กำด้ามไม้กวาดทะมัดทะแมง ใช้แรงจากต้นแขนและกล้ามเนื้อมือ โยกไปมานำพาใบไม้เป็นกอบเป็นกำ ทำแบบนี้ทุกวัน..จนเคยชิน..และเข้าใจวิธีการกวาด ตลอดจนเข้าใจกระบวนการทำงาน....
นอกจากกิจกรรมทำความสะอาดสิ่งแวดล้อม..ที่เป็นปัจจัยให้กล้ามเนื้อมือทรงพลัง ช่วยให้หยิบจับดินสอปากกา..อย่างแข็งแรง หนักแน่น และควบคุมได้ ยังมีกิจกรรมอื่นๆอีกมากมาย..ที่เป็นปัจจัยพื้นฐาน..ของลายมือสวย...
การนำนักเรียนไปร่วมกิจกรรมการเกษตร..ตั้งแต่ช่วงแรกๆ ของการเรียนรู้..ก็ถือว่าเป็นการพัฒนากล้ามเนื้อมือด้วย เด็กได้จับเครื่องมือ พรวนดิน รดน้ำและใส่ปุ๋ย ไปจนถึงการเก็บผลผลิต..นักเรียนได้สัมผัสจับต้องวัสดุอุปกรณ์อย่างประณีต ตั้งใจและมีสมาธิ..
จึงกล่าวได้ว่า..การฝึกให้นักเรียนเขียนด้วยลายมือที่สวยงาม ต้องใช้กิจกรรมพัฒนากล้ามเนื้อมือ และไม่จำเป็นต้องใช้แบบฝึกหรือดินน้ำมันเพียงอย่างเดียว..การทำงานร่วมกันในแหล่งเรียนรู้และสิ่งแวดล้อมก็ช่วยได้เป็นอย่างดี..ในวิถีที่พอเพียง..
ชยันต์ เพชรศรีจันทร์
๖ ธันวาคม ๒๕๖๐
ความเห็น (2)
ณัฏฐิกา มุลตองคะ
จะมีผู้บริหารสักกี่คนที่ใส่ใจในรายละเอียดเช่นนี้ เหตุย่อมก่อให้เกิดผล ความเอาใจใส่ในทุกเรื่องแม้ว่าจะเป็นเรื่องเล็กๆ ในองค์กรเล็กๆ แต่มันสะท้อนถึงภารกิจอันยิ่งใหญ่ ที่จะสร้างคนให้มีคุณภาพ เมื่อคนมีคุณภาพ ประเทศชาติก็จะได้รับการพัฒนาให้เจริญต่อไป...ขอเป็นกำลังใจให้ท่านปฏิบัติราชการสานต่อปณิธานยิ่งๆ ขึ้นไป...ครูดีของหนู.
เรียน คุณณัฎฐิกา ที่เคารพ
ขอบคุณในกำลังใจนะครับ..คือ..ผมเองไม่ได้ทำเรื่องใหญ่เลย..เพราะเรื่องใหญ่ ใช้คนเยอะ เงินเยอะและยุ่งยาก เท่าที่ผ่านมา "เรื่องใหญ่" แก้ปัญหาไม่ตรงจุดและตอบโจทย์ไม่ได้เท่าที่ควร..เรื่องเล็ก..ช่วยได้และเห็นผลจริง เด็กได้เรียนรู้ ครูอย่างผมมีความสุข ผู้ร่วมงานไม่คับข้องใจ..จบในใจอย่างงดงามเสมอ..จึงไม่เคยคิดแบบเตี้ยอุ้มค่อม และจะไม่ทำแบบเดิมๆ ที่ได้ผลเท่าเดิม..ผู้นำ..จะเล็กจะใหญ่ ต้องคิดเป็น และพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลง อย่ากลัวที่จะบาดเจ็บ ถ้าเราไม่ช่วยกันทำเริ่องเล็กๆ..คุณภาพของเด็ก และอนาคตของชาติืจะยิ่งใหญ่ ไม่ได้เลยครับ..
