​แหล่งศึกษาดูงานแหล่งบริการสารสนเทศและห้องสมุด เพื่อการสร้างแรงบันดาลใจและการตอบสนองต่อพฤติกรรมของคนรุ่นใหม่

มีโอกาสได้จัดโครงการศึกษาดูงานแหล่งสารสนเทศ เพื่อตอบโจทย์ถามว่า ห้องสมุดจะไม่เป็นห้องสมุดได้ไหม ทำอย่างไรจะให้ตอบสนองต่อพฤติกรรมนักศึกษาที่นับวันจะเป็นกลุ่มอายุน้อยๆ เป็น Generation ใหม่ ที่ Gen Y Z หรือ Me ให้ใช้ห้องสมุดได้อย่างมีความสุข และห้องสมุดยังเป็นแหล่งการเรียนรู้ที่นักศึกษายังเลือกใช้อยู่ นับเป็นโจทย์ที่ยากสำหรับห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาที่มีพันธกิจตั้งต้นในการสนับสนุนการเรียนการสอน และการวิจัย ในฐานะผู้เขียนโครงการและเพื่อทำให้เกิดความมั่นใจว่าโครงการศึกษาดูงานจะเกิดประสิทธิภาพที่แท้จริง เราเลยกำหนดวัตถุประสงค์ในการศึกษาดูงานว่า แหล่งศึกษาดูงานจะต้องเป็นตัวอย่าง ให้เราเรียนรู้เรื่อง

• การจัดนิทรรศการถาวร เพื่อศึกษาการต่อยอดและสร้างมูลค่าเพิ่มของเนื้อหาทรัพยากรที่ห้องสมุดต้องการนำเสนอ
• การสร้างแรงบันดาลใจ ให้ห้องสมุดเป็นมากกว่าห้องสมุด เป็น Learning Space, Co-working Space, Living Library, long Life Learning สามารถตอบสนองต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตและการเรียนรู้ตามอัธยาศัย ของคนรุ่นใหม่ได้
• การใช้ชีวิตของคนรุ่นใหม่ ที่ห้องสมุดเป็นวิถีที่คนรุ่นใหม่สัมผัสได้ทั้งในแง่กายภาพ และผ่านอินเทอร์เน็ต

เมื่อได้วัตถุประสงค์หลักในการศึกษาดูงานที่คิดว่าตอบโจทย์ของโครงการได้ เราก็ศึกษาแหล่งบริการสารสนเทศหลายแห่ง ที่สามารถใช้เวลา 3 วัน 2 คืน เก็บเกี่ยวประสบการณ์ร่วมกันได้ สรุปว่าโครงการของเราได้ติดต่อขอความอนุเคราะห์ขอเข้าศึกษาดูงานแหล่งบริการสารสนเทศ 4 ที่ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และกรุงเทพมหานคร : ตันแลนด์ ดินแดนแห่งความสมดุล หอสมุดเมืองกรุงเทพมหานคร TK park Think Space

ตันแลนด์ ดินแดนแห่งความสมดุล แหล่งสารสนเทศนีมีจุดเด่นในเรื่องการจัดนิทรรศการถาวรที่นำเสนอวิถีแห่งชาและเชื่อมโยงไปยังการคำนึงถึงบริบทของสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป เป็นแหล่งเรียนรู้ที่ดีของการใช่ชีวิตของมนุษย์ในโลกปัจจุบัน ข้อดีที่ได้จากการศึกษาดูงานที่นี่คือ การเรียนรู้เรื่องพลังงานสีเขียว หรือ Green ไปในตัว บรรณารักษ์อย่างเราๆ ได้เรียนรู้ในเรื่องของการออกแบบนิทรรศการ การใช้นิทรรศการส่งเสริมการเรียนรู้ นอกจากนี้สถานที่ตันแลนด์ยังเป็นสถานที่ที่ชาร์จแบตให้คนทำงาน กับคำคมที่คุณตันผู้เป็นเจ้าของได้นำเสนอวิถีแห่งตันที่นำมาสู่ความสำเร็จ และการแปรวิกฤติเป็นโอกาส เนื่องจากตันแลนด์แห่งนี้ได้สร้างขึ้นหลังจากโรงงานผลิตชาเสียหายจากน้ำท่วมใหญ่ คุณตันปรับปรุงโรงงานใหม่ และแบ่งส่วนหนึ่งเป็นส่วนนิทรรศการนำเสนอสาระความรู้ประกอบกับผลิตภัณฑ์ที่โรงงานผลิต สิ่งที่อาจจะเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่สนใจในด้านอื่นๆ คือ การเรียนรู้สายการผลิต การใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมในการจัดการโรงงาน การให้คืนกลับสู่สังคม

หอสมุดเมืองกรุงเทพมหานคร Bangkok City Library นำเสนอการจัดห้องสมุดเฉพาะ ที่เป็นห้องสมุดเมือง City Library หอสมุดเมืองกรุงเทพฯ ตั้งอยู่บริเวณสี่แยกคอกวัว เป็นอาคารที่มีความสง่างามปรับปรุงจากอาคารเก่าแก่ที่สร้างตั้งแต่ปี 2482 – 2491 การอนุรักษ์และเคารพในคุณค่าของสถาปัตยกรรมเดิม คงกลิ่นอายอารยะธรรมตะวันตกผสมกับการตกแต่งแบบศิลปะไทย เพื่อคงรูปแบบเดิมไว้ให้มากที่สุด หอสมุดแห่งนี้มีลักษณะคล้ายกับห้องสมุดประชาชน จัดตั้งขึ้นตามพันธะสัญญาในการนำเสนอกรุงเทพให้เป็นเมืองหนังสือโลก (World Book Captital) ซึ่งได้รับคัดเลือกให้เป็นเมืองหนังสือโลกไปเมื่อเมื่อปี 2556 จากองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) เป็นลำดับที่ 13 ต่อจากกรุงเยราวาน อาร์เมเนีย การตกแต่งหรือการจัดบริหารห้องสมุดอยู้ภายใต้แนวคิด “แสงแห่งปัญญา” ตามรอยทางของพระราชา สิ่งที่ได้เรียนรู้คือ การจัดบริการห้องสมุดสำหรับคนทุกวัย การจัดการทรัพยากรและสารสนเทศที่แสดงถึงความเป็นห้องสมุดเมือง ที่นำเสนอสารสนเทศต่างๆ ของเมืองกรุงเทพฯ เป็นส่วนหนึ่งของการท่องเที่ยว การท้าทายในการบริการนักท่องเที่ยวทั่งชาวไทยและชาวต่างประเทศ หลายๆ ชาติใช้ห้องสมุดเมืองและพิพิธภัณฑ์และ การแสวงหาเครือข่ายความร่วมมือ และเรียนรู้ความท้าทายในการจัดการห้องสมุดขนาดใหญ่ที่ฝั่งตรงข้ามเป็น”นิทรรศรัตนโกสินทร์” ที่มีห้องสมุดอยู่ภายในนั้นด้วย

TK park สำนักงานอุทยานการเรียนรู้ (Thailand Knowledge Park) เป็นแหล่งเรียนรู้ที่จัดขึ้นเพื่อตอบสนองต่อคนทุกวัย ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2547 ตามประกาศคณะกรรมการบริหารสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ มีวัตถุ ประสงค์ในการสร้างสรรค์แหล่งการเรียนรู้เพื่ออนาคต โดยเน้นการปลูกฝังและส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน และการ แสวงหาความรู้ในบรรยากาศการเรียนรู้ที่ทันสมัย รวมทั้งให้มีการเชื่อมโยงเครือข่ายกระจายความรู้ และเป็นแหล่ง ข้อมูลสาธารณะที่ง่ายในการเข้าถึง และสะดวกในการใช้เพื่อการเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ตลอดชีวิต เราได้เรียนรู้ถึงการจัดการให้ห้องสมุดหรือแหล่งเรียนรู้เป็นส่วนหนึ่งของวิถึชีวิตของคนเมือง การบริหารจัดการห้องสมุดในห้างสรรพสินค้า การจัดกิจกรรมสร้างสรรค์การแสวงหาเครือข่ายร่วมขับเคลื่อนการเรียนรู้สู่สังคมไทย การสร้าง TK park: อุทยานการเรียนรู้ต้นแบบ ได้แก่ อุทยานการเรียนรู้ภูมิภาคต้นแบบ ห้องสมุดมีชีวิตในโรงเรียน อุทยานการเรียนรู้ระดับจังหวัด ห้องสมุดเด็กไทยคิด

Think Space เป็นร้านหนังสือของ B2S อยู่ Central Festival East Ville บนถนนเรียบทางด่วนเอกมัย-รามอินทรา ที่มีการจัดการร้านหนังสือในรูปแบบสมัยใหม่ มีการจำหน่ายสินค้าอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น เครื่องเขียน เครื่องเทศสำหรับหนังสือตำราทำอาหาร และสายกีตาร์สำหรับหนังสือทางด้านดนตรี และมีร้านกาแฟภายในห้องสมุด และได้รับความสนใจจากลูกค้ามาก ด้วยมีการจัดชั้นหนังสือตามความสนใจของลูกค้า แบบ Lifestyle Book Space มีส่วน Play x Learn Space เพราะภายใน Think Space แห่งนี้มีโรงเรียนสอนพิเศษอยู่ด้วย มีทั้งโรงเรียนสอนทำอาหารจากญี่ปุ่น โรงเรียนสอนภาษา และโรงเรียนสอนดนตรี เพื่อเป็นการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของเด็กๆ โดยทางร้านจมีตารางกิจกรรมหรือตารางสอนประชาสัมพันธ์ไว้ล่วงหน้าให้ผู้สนใจได้ลงทะเบียนเข้าร่วมกิจกรรม มีส่วน Art x Idea Space ผนังสีขาวสำหรับแขวนงานศิลปะ เสริมสร้างความคิดและแรงบันดาลใจให้กับผู้พบเห็น ซึ่งมีนิทรรศการหมุนเวียนจากศิลปินที่ผลัดเปลี่ยนเวียนกันแสดงผลงานตลอดทั้งปี

โรงแรมหนังสือ Rain Tree Residence ที่โปรยคำโฆษณาว่า “ที่พักหลับสบาย เอาใจนักอ่าน สุขสราญท่ามกลางธรรมชาติเขาใหญ่” ซึ่งเป็นของบริษัทนานมีบุ๊ค นำจุดเด่นด้านสินค้าที่โดดเด่นของตนเอง ซึ่งได้แก่หนังสือมาเป็นจุดเสริมของโรงแรมให้มีความแตกต่างและตอบสนองต่อความชอบของลูกค้ากลุ่มที่ชอบการอ่านและใช้เวลาพักผ่อนสบายๆ ในวันหยุด เราเลือกที่นี่เป็นหนึ่งในสถานที่ศึกษาดูงานเพราะต้องการสร้างแรงบันดาลใจ และไม่ต้องการให้คำว่าห้องสมุดถูกตีกรอบด้วยคำว่า “ห้อง” โรงแรมแห่งนี้ถูกตกแต่งภายใต้คอนเซ็ปต์ “Nature Learning Space” ซึ่งทุกองค์ประกอบสร้างแรงบันดาลใจให้อยากเรียนรู้ โดยนำเอาจุดแข็งจากการเป็นผู้ผลิตหนังสือ มาสร้างสรรค์เป็นกิมมิคในการตกแต่งโรงแรม และสถานที่ให้มีความสวยงาม และเอาใจหนอนหนังสือทั้งหลาย ด้วยการนำเสนอห้องพักที่มีความเก๋ไก๋ไม่เหมือนใคร คือในแต่ละห้องพักจะมีธีมในการตกแต่งที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากนักเขียนที่มีชื่อเสียง เพื่อเอาใจเหล่านักอ่านทั้งหลาย