๑๙๖. บรรยากาศการเรียนรู้..สู่วิถีพอเพียง

ผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่าที่ทำอยู่นี้ เป็นการลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้หรือเปล่า เจตนาก็เพื่อให้การจัดการเรียนการสอนแปลกใหม่ ไม่จำเจ และใช้ประโยชน์ได้จริง บูรณาการให้เข้ากับชีวิตจริงของผู้เรียน โดยใช้ครูภูมิปัญญาในท้องถิ่น นอกจากนักเรียนจะได้ความรู้ใหม่ๆนอกตำราแล้ว บรรยากาศการเรียนรู้ยังอบอุ่น สนุกและตื่นเต้นอีกด้วย

การนวดแผนไทยกับนักเรียนระดับประถมศึกษา ผมคิดว่าแค่นวดฝ่าเท้า ก็น่าจะเพียงพอ เพราะพละกำลังของเด็กยังไม่มาก น้ำหนักมือที่นวดฝ่าเท้าก็น่าจะพอได้ ครูในชุมชนท้องถิ่นที่ผมเชิญมา ก็สอนอย่างตั้งใจยิ้มแย้มแจ่มใสขณะที่ถ่ายทอดทั้งทฤษฎีและปฏิบัติ มีเอกสารตำราสอนประกอบด้วย ทำให้เรื่องยาก เป็นเรื่องง่าย นักเรียนจับคู่เรียนรู้ร่วมกัน ผลัดกันนวดฝ่าเท้า โดยใช้ตัวยาสมุนไพรที่มีกลิ่นหอม ขวนให้ผ่อนคลายยิ่งนัก

เมื่อนักเรียนเติบโตขึ้น ได้ศึกษาเพิ่มเติม เชื่อว่าจะเป็นอาชีพเสริมได้อย่างสบาย แต่ ณ ช่วงเวลานี้..ผมถามนักเรียนว่า..นำความรู้ที่ได้รับ ไปปฏิบัติการนวดฝ่าเท้าให้ผู้ปกครองได้ไหม นักเรียนรับปากว่าได้ ถ้าอยู่กับปู่ย่าตายายก็นวดให้ท่าน ก็จะได้บุญ นวดให้ผู้มีพระคุณ ก็ถือว่าได้บุญบารมีเหมือนกัน..กิจกรรมนี้จึงเป็นการเรียนรู้ไปสู่ความกตัญญูกตเวทีได้เป็นอย่างดี

ผมบอกนักเรียนว่า ถ้าครูเป็นนักเรียนได้ค่าขนมมาโรงเรียนทุกวันอย่างนี้ ครูจะหมั่นนวดฝ่าเท้าให้ผู้ปกครอง ท่านจะได้มีความสุข อายุยืน จะได้อยู่กับเรานานๆ นักเรียนยิ้ม ก็ไม่รู้ว่าเข้าใจในสิ่งที่ผมพูดหรือเปล่า...

สัปดาห์ที่ผ่านมา..ผอ.คิดเยอะ..ออกแบบการสอนไปเรื่อย คิดถึงไร่นาสวนผสมที่ไม่ไกลจากโรงเรียนมากนัก ก็เลยพานักเรียนชั้น ป.๖ ไปเที่ยวชม..สัมผัสแหล่งเรียนรู้ที่แปลกไปกว่าเดิม..แบบที่ไม่มีในโรงเรียน ผมต้องการสร้างสวนเกษตรให้เป็นแบบอย่าง..ยังทำไม่สำเร็จ ต้องให้นักเรียนเห็นและปฏิบัติการ แบบมีส่วนร่วม..ก็ขึ้นอยู่ว่า..นักเรียนจะซึมซับรับความรู้และข้อคิดจากวิทยากรไปได้มากน้อยแค่ไหน แต่ที่แน่ๆ กลับไปบ้านต้องทำการบ้าน...บอกเล่าเรื่องราวเป็นหนังสือเล่มเล็กมาส่งครูในวันจันทร์

ครับ..บรรยากาศการเรียนรู้..สู่วิถีพอเพียง ตามแบบฉบับของโรงเรียนขนาดเล็ก ผมคิดว่า..อาจเป็นอะไรที่ง่ายๆ แต่เชื่อว่า...สักวัน..จะงดงามอยู่ในใจของเด็กตลอดไป.

ชยันต์ เพชรศรีจันทร์

๑ ตุลาคม ๒๕๕๙

[แผ่นดิน]

เป็นการเรียกนอกห้องเรียน -เรียนนอกรั้งโรงเรียนที่สำคัญมากครับ พบเจอและสัมผัสกับความเป็นจริง ความสำเร็จจริง ล้วนนำพาให้ผู้เรียนเห็นความเป็นรูปธรรมแห่งปัญญาปฏิบัติ มิใช่ความรู้ที่จ่อมจมกับทฤษฎีแต่ไม่มีโอกาสทดลอง หรือประยุกต์ใช้....

ชื่นชมกับการเรียนรู้บนฐานของชุมชน หรือวัฒนธรรม เหล่านี้นะครับ