ไม่ไปทำบุญกันหรือ

เช้านี้ดูฟ้าครึ้มๆ แต่ก็ตั้งใจไว้ว่า จะต้องล้างรถ เหตุผลคือ การจอดตากน้ำค้างและผ่าแดด สิ่งเหล่านี้จะกัดสีรถได้ ซึ่งทำให้อายุของสีน้อยลง การทำอย่างนี้น่าจะสอดคล้องกับ "ชิณณปฏิสังขรณา" อย่างไรก็ตาม มีคนเดินผ่านไปมา คำหนึ่งที่เขาถามกันและผมก็ถูกถามด้วยว่า "ไม่ไปทำบุญกันหรือ?" ข้อความนี้บ่งชี้ถึงความรู้สึกของคนภาคใต้ เมื่อถึงวันสำคัญตามประเพณี ชีวิตที่ผูกพันธ์กับแนวคิดเดิม จะถูกถ่ายทอดออกมาเป็นการกระทำ นอกจากคำนี้ จะมีอีกคำหนึ่งสำหรับชาวพุทธคือ "ไปทำบุญวัดไหน" วัดยังคงเป็นศูนย์กลางของการแสวงหาบุญของชาวพุทธ

อนึ่ง ตามประเพณีของภาคใต้ วันนี้คือวันส่งตายาย (ชุมพร) หรือวันศารท ที่พื้นบ้านหน่อยจะเรียกว่า วันชิงเปรต ส่วนประวัติความเป็นมาของวันดังกล่าวน่าจะแสวงหาได้ตามฐานข้อมูลความรู้ อย่างไรก็ตาม ชาวบ้านเชื่อว่า วันนี้เป็นวันที่บรรพบุรุษซึ่งตายไปแล้วจะต้องกลับไปสู่คติเดิมของตน ลูกหลานจึงต้องตามส่งโดยการทำบุญอุทิศไปให้

ยุคนี้เป็นยุควิทยาศาสตร์ การจะเชื่ออะไรที่พิสูจน์ด้วยประสาทสัมผัสไม่ได้ สิ่งนั้นจะเป็นความงมงาย เมื่อคืนได้คุยกับเพื่อนสมัยประถมวัยทางไลน์ เพื่อนก็ถามเหมือนกันว่า พรุ่งนี้ไม่ไปทำบุญหรือ? ผมตอบว่า "ไป...แล้วเธอล่ะ" เขาตอบว่า "ไปเหมือนกัน" ผมถามกลับว่า เป็นการทำตามประเพณีหรือเชื่อว่าวิญญาณมีจริง เพื่อนตอบว่า "ห้าสิบ ห้าสิบ" คำตอบดังกล่าวนี้ จะเห็นถึงวิวัฒนาการความคิดของชาวพุทธไทย เข้าใจว่า หากเป็นคนโบราณเขาจะมีความเชื่อเรื่องนี้อย่างไม่แคลงใจ แต่คนยุคต่อมาความเชื่อดังกล่าวค่อยๆเปลี่ยนแปลง ส่วนคนยุคนี้อาจไม่เชื่อเรื่องนี้เลย ยกเว้นว่า เขาได้พบข้อเท็จจริงบางอย่างที่เขาก็ไม่รู้ว่าควรเชื่อดีหรือไม่ ในเมื่อสิ่งที่ตนพบไม่อาจพิสูจน์ได้ด้วยสังคม ตกลง...ไม่ไปทำบุญกันหรือ?"