กล่าวถึงตำนานๆ หรือเรื่องเล่าขานต่างๆ ก็ได้ยินมามากมาย เรื่องผีบ้าง เจ้าป่าเจ้าเขา ผีสางนางไม้บ้างละแต่วันนี้ดิฉันจะมาเล่าตำนานเกี่ยวกับหมู่บ้านที่ดิฉันอาศัยอยู่ตั้งแต่เด็กจนโต ชื่อว่าหมู่บ้านหนองโดน หมู่ที่ 15 ต.นาสีนวน อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม
เรื่องมีอยู่ว่าประมาน 70 ปี เดิมทีมีผู้ใหญ่วอ นุสีวอ ย้านถิ่นฐานมาจากร้อยเอ็ด มาอาศัยอยู่ 3 ครอบครัว จากนั้นมาก็มีบ้านแสน บ้านแหย่ง บ้านหนองอุ่ม มารวมตัวกัน ทีแรกตั้งใจว่าจะมาพักผ่อนหากินตามประสา แต่พออยู่ไปอยู่มาก็เลยได้สร้างถิ่นฐาน หรือที่พักอาศัยขึ้น จึงก่อตัวรวมกันเป็นหมู่บ้าน แต่ในขณะเดียวกันชาวบ้านได้ไปตัดไม้มาทำบ้านเพื่อที่จะสร้างที่อยู่อาศัย แต่หารู้ไม่ว่ามีปู่ตาปกปักษ์รักษาอยู่ ชาวบ้านเกิดล้มป่วยขึ้นมาอย่างไม่ทราบสาเหตุคนแล้วคนเล่า จนมาวันนึงปู่ตาได้ไปเข้าฝัน ผู้ใหญ่วอ นุสีวอ บอกว่า ห้ามให้ใครมาตัดไม้ที่นี้ ที่นี้เป็นของกุ กุดูแลอยู่ ถ้าใครตัดผู้นั้นต้องตาย ไม่งั้นกุจะทำให้ป่วยหรือหักคอมันซะ แล้วถ้าใครไปขวางทางช้างทางม้าหรือบวิวารของกุก็จะทำให้เจ็บป่วย(หลังจากนั้นชาวบ้านไปได้ขอขมาเพื่อทำทางสัญจรไปมาหรือทางไปห้วยเซียงส่งจนถึงทุกววันนี้) หลังจากชาวบ้านก็ไม่มีใครกล้าตัดอีก และได้ไปขมาจนก่อตั้งศาลขึ้นมาชื่อว่า ดอนปู่ตา จนถึงทุกวันนี้และถ้าใครจะไปเลี้ยงปู่ตาต้องเลี้ยงทุกวันพุธเท่านั้น ดอนปู่ตายังเป็นร่มโพธิ์ร่มไทรให้กับชาวบ้านอีกด้วยเป็นที่เคารพนับถือให้ชาวบ้านได้กราบไหว้และอยู่เย็นเป็นสุข และถ้าใครไปขอพรก็จะสำเร็จสมดั่งใจทุกครั้งไป
เป็นอีกหนึ่งกระบวนการของการอนุรักษ์ทรัพยกรในชุมชน -ชื่นชมครับ