งานศพเพิ่มคุณค่าชีวิตอย่างไร

ด้วยกุศลกรรมนำความดีงามให้กับผมเสมอมา...ผมขอระลึกถึงคุณค่าชีวิตของคุณยายที่ดีที่สุดในโลกของผมตั้งแต่ยามมีชีวิตจนหมดอายุขัย แม้หนังสืองานศพก็ยังปรากฎเป็นหลักฐานความดีงามสืบชั่วกัลปาวสาน

ก่อนจะนำศพคุณยายไปขึ้นเมรุเผา ผมได้เกิดปัญญาตลอดการฟังเทศน์จากพระอาจารย์จากวัดเทพลีลาด้วยความน่าสนใจยิ่ง

1. การได้มางานศพ นับตั้งแต่การมัดตราสัง ประกอบด้วย 3 ห่วง คือ คอ - ห่วงลูกหลาน, มือ - ห่วงผู้มีพระคุณ และขา - ห่วงทรัพย์สิน

2. รูปที่ไว้ข้างโลกศพ บ่งบอกอายุขัยของผู้วายชนม์ เพราะมีทั้งวันสำคัญคือ ชาตะ กับ มรณะ ซึ่งเราไม่สามารถกำหนดอายุขัยได้ในชีวิตของผู้มีชีวิตตามทะเบียนราษฎร์ และเราจะถือรูปนี้นำหน้าการหามโลงศพเข้าวัดเพื่อแห่วามะวัดเวียนซ้ายรอบเมรุ ในขณะที่เวียนซ้าย พระจูงไปเพื่อสอนคนเป็นขณะมีชีวิตให้เดินตามหลังพระ อันหมายถึง "เดินตามหลังพระธรรม (คำสอนของพระพุทธเจ้า)...จงอย่าทิ้งธรรม ถ้าทิ้งอบายภูมิเป็นของเรา จงขยันหายใจให้เอาคนตายเป็นครู...จะทำอย่างไร ให้อายุยืนยาว เพื่อทำความดีด้วยความไม่ประมาท คนอยู่เป็นนักเรียน ปริญญาชีวิตคิดเรียนไม่จบ"

3. ในขณะที่มาร่วมงานศพ "อะไรที่พอเห็นน้ำใจรักษากันอาลัยต่อผู้อยู่ น้ำใดๆสู้น้ำใจไม่ได้ กัลยาณมิตร กัลยาณธรรม ยามจนเยี่ยมช่วย ยามเจ็บเยี่ยมไข้ ยามจากเยี่ยมผี"

4. ที่มาของดอกไม้จันทร์หอม คือ ดอกมณฑารพในพุทธกาลสื่อถึงการดูแลร่างกายอันไร้ลมหายใจด้วยความเคารพแด่ผู้มีคุณและผู้เป็นที่รักได้จากโลกนี้แล้ว" เมื่อพระท่านรับผ้าไตรหน้าศพ ก็จะสวดในใจเป็นภาษาบาลีแปลว่า "ไม่นานนัก ฉันก็ตายแบบนี้ ขอให้ไปเกิดที่ดีๆขณะวางดอกไม้จันทร์นี้" ส่วนญาติก็ตอบได้ว่า "สวรรค์ในอก นรกอยู่ในใจ ญาติทำบุญให้งานศพเพื่อนำพาผู้วายชนม์ไปสวรรค์แล้ว" ... นับเป็นการเสียใจของญาติอย่างตั้งสติถึงการตายดีของผู้วายชนม์เพื่อฝากความดีงามให้คนที่มีชีวิตอยู่ หากเป็นคนไม่ดีที่เสียชีวิต น้อยคนที่มางานศพจะบอกว่า ตายเสียก็ดีแล้ว เพราะเป็นงานบุญ

5. ความตายไปแล้วมีดีตรงที่ "ตายแต่ตัวแปรธาตุ จากการเผาธาตุทั้งสี่ ดิน น้ำ ลม ไฟ แต่ธาตุที่ห้าของคุณยายยังคงอยู่ตลอดกาลนานคือ ธาตุแห่งความดี เมือเรานึกถึงคุณยายไว้ทุกวัน เก็บคำสอนไว้ในตู้แห่งหัวใจ ซึ่งจะปรากฎในคำสวดพระอภิธรรมบาลี แสดงถึง "เก็บความดีของคนที่เรารักอย่างไม่มีวันหมด...อายุ วรรณโณ สุขัง พลัง...ทำให้เราจงมีอายุที่ยั้งยืนนานในการประกอบคุณงามความดี มีวรรณะผิวพรรณกายใจงดงาม มีความสงบ สว่าง และสบาย และมีพลังกายใจแข็งแรงแข็งแกร่ง

นี่คือความดีงามของคุณยาย แม้หนังสืองานศพก็เป็นประโยชน์ต่อสุขภาวะของผู้สูงอายุไทยต่อไป เช่น

และผมเองก็ได้แรงบันดาลใจจากการดูแลคุณยายจนทำให้ได้รับทุนสปสช.และได้รับเชิญร่วมงานวิจัยพัฒนาระบบการดูแลผู้สูงอายุกับทีมสวปก.และทีมคุณภาพของสหวิชาชีพมากมาย คลิกตัวอย่างที่นี่ ซึ่งต่อยอดจากโครงการโรงเรียนการจัดการความสุขที่เคยนำเสนอในเครือข่ายผู้นำสุขภาวะที่นี่

กราบขอบพระคุณและระลึกถึงคุณยายด้วยความเคารพรักเสมอครับผม

วันนี้ "สุขภาวะทางจิตวิญญาณของคุณเป็นเช่นไร" คงจะตอบยาก แต่คงใกล้เคียงคำถามที่ว่า "วันนี้คุณทำความดีหรือยัง" แม้ร่างไร้วิญญาณเผาเป็นเถ้ากระดูกก็ยังคงปรากฎความดีงามในหัวใจของผู้เป็นที่รักทุกคนชั่วนิรันดร... คลิกอ่านมรณานุสติเพื่อปัญญาจากพระอาจารย์ไพศาล วิสาโล ที่นี่ ... รูปภาพส่วนหนึ่งในงานศพของคุณยายที่ผมรักมากที่สุดครับ...กราบขอบพระคุณกัลยาณมิตรทุกท่านที่ให้กำลังใจผมเสมอมาครับผม

และท้ายสุดเมื่อวันที่ 6 พ.ค. ที่ผ่านมา เตียงและของใช้ทางการพยาบาลคุณยายที่รักได้นำมีรถจากรพ.ลำสนธิ รพ.เล็กๆแต่น้ำใจของบุคลากรงดงามจนสามารถพัฒนาเป็นระบบการดูแลระยะยาวของผู้สูงอายุติดเตียงติดบ้านได้เป็นอันดับต้นๆของไทย มารับของบริจาคไปให้ผู้สูงอายุท่านอื่นๆ แล้ว ที่รพ.ก็ไลน์มาบอกเมื่อวันที่ 11 พ.ค. 2559 ว่า "เตียงถึงมือผู้ป่วยแล้วนะค่ะ"

ด้วยบุญกุศลนี้จงนำพาความดีงามมอบแด่คุณยายบนสวรรค์ ขออายุ วรรโณ สุขขัง พลัง แด่คุณแม่ คุณพ่อ น้องเป้ และผม รวมทั้งบุคคลที่รักทุกคนในการบริจาคทานครั้งนี้จงได้รับอานิสงค์ผลบุญนี้ด้วยเถิด สาธุ อนุโมทนาบุญแด่กัลยาณมิตร เจ้ากรรมนายเวร และทุกสรรพสิ่งเทอญ

[ยายธี]

ขอให้คุณยาย..สู่สุขคติภพ..เจ้าค่ะ..

[เพชรน้ำหนึ่ง]

-ตามมาร่วมส่งคุณยายครับ...

-เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นเรื่องธรรมดา....

[กิจกรรมบำบัดจิตสังคม]

ขอบพระคุณมากครับคุณยายธี คุณเพชรน้ำหนึ่ง พี่โอ๋ และอ.วินัย