คืนพระจันทร์เต็มดวง
คืนพระจันทร์เต็มดวง
นายอานนท์ ภาคมาลี (คนหาปลา ข้าราชการบำนาญ)
คืนพระจันทร์เต็มดวง หากพูดถึง หลายคนคงจินตนาการ ถึงภาพกระทงหลากสีสัน ลอยละล่องอยู่ในลำธาร ประสานกับประกายเทียน ระยิบระยับ ในเทศกาลวันลอยกระทง อันเป็นเอกลักษณ์เด่นของเมืองไทยเรา แล้วขอเชิญท่านๆผู้อ่านตามไปดูในต่างแดนบ้างว่า ในคืนที่พระจันทร์เต็มดวงนั้น เขามีเทศกาลสำคัญๆอะไรบ้าง
- โฮลี เทศกาลปรับวิถีสู่ธรรมชาติ เมื่อลมหนาวพัดผ่านไป ก็ถึงช่วงฤดูใบไม่ผลิ ความร้อนระอุ ที่เปลี่ยนผ่านเข้ามาอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้ผู้คนเริ่มไม่สบาย เหตุนี้เองชาวอินเดีย จึงจัดเทศกาลโฮลี หรือเทศกาลสีขึ้นมา ในฤดูการนี้ดอกไม้นานาพรรณ ต่างแข่งกันผลิบาน คนอินเดียโบราณ จึงคิดค้น วิธีปรับสภาพร่างกาย ให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม ด้วยการนำผงจากดอกไม้และสมุนไพรธรรมชาติหลากสีสัน ทั้งสีเหลือง แดง คราม และเขียว มาสาดโปรยใส่กันโดยเชื่อว่าเป็นการสร้างภูมิต้านทาน ให้กับร่างกาย ด้วยวิธีธรรมชาติ
- ตาดิงยุต หรืองานฉลองโคมประทีป เพื่อต้อนรับพระศาสดา หลังจากที่พระพุทธเจ้าที่ไปโปรดพระพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ในพรรษาที่ 7 แล้ว ถึงช่วงเวลาออกพรรษา หรือช่วงหมดหน้าฝน และเพื่อเป็นการเฉลิมฉลองการกลับมายังโลกมนุษย์ของพระพุทธเจ้า ชาวพม่าจึงจัดเทศกาล ตาดิงยุต หรืองานฉลองโคมประทีป ขึ้นมา
- ฉลองพืชพันธุ์ในวันซูซอก วันซูซอก หรือวันขอบคุณพระเจ้า จัดได้ว่าเป็นวันหยุด ที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดของชาวเกาหลี วันซูซอก เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ฮันกาวี โดย ฮัน หมายถึงใหญ่ และกาวี หมายถึงช่วงกลางฤดูใบไม้ร่วง หรือช่วงฤดูกาลหลังเก็บเกี่ยวพืชผล ซึ่งตรงกับวันพระจันทร์เต็มดวงนั่งเอง
- พิธีประดับโคมไฟในฮอยอัน ที่เมืองฮอยอัน ประเทศเวียตนาม มีเทศกาลที่น่าสนใจไม่แพ้กัน ผู้คนที่นี่ จะจัดเทศการโคมไฟขึ้น ในวันพระจันทร์เต็มดวง เพื่อเป็นการบูชาผู้ล่วงลับ โดยชาวฮอยอัน จะนำดอกไม้ และเงินกระดาษไปกราบไหว้ และระลึกถึงบรรพบุรุษของพวกเขา
- ขอบคุณพระจันทร์ ในวันจูโกยะ ชาวญี่ปุ่นเชื่อกันว่า พระจันทร์เต็มดวง คือ สัญลักษณ์แห่งความอุดมสมบูรณ์ เพราะเหตุนี้จึง ได้จัดเทศกาลจูโกยะ หรือเทศกาลไหว้พระจันทร์ ขึ้นในฤดูกาลเก็บเกี่ยวพันธุ์พืช ซึ่งตรงกับวันที่พระจันทร์เต็มดวง ในวันนั้นแต่ละคนในครอบครัวจะนำพืชพันธุ์ ธัญญาหารที่เก็บเกี่ยวได้มาทำเป็นขนมหวาน ไม่ว่าจะเป็นโมจิ ดังโงะ หรือมันเทศ โดยนิยมประดิดประดอย ขนมให้มีหน้าตาเหมือนกระต่าย เพราะชาวญี่ปุ่นเชื่อกันว่า เงาสีดำที่ปรากฏอยู่บนพื้นผิวดวงจันทร์ คือ เงาของกระต่ายน้อยนั่งเอง
- ไหว้พระจันทร์วันสุขสันต์ของชาวจีน คงไม่มีคนไทยเชื้อสายจีนคนไหนไม่รู้จักเทศกาลนี้ เพราะเทศกาล จงชิว หรือเทศการไหว้พระจันทร์ คือเทศกาลสำคัญของชาวจีน จัดขึ้นในช่วงเก็บเกี่ยวพืชผล ในวันนั้นชาวจีนจะนำพืชพันธุ์ ที่เก็บเกี่ยว ได้มาทำขนมทั้งขนมโก๋ และขนมแยว์ปิง หรือขนมไหว้พระจันทร์ แล้วนำไปไหว้ขอบคุณพระจันทร์ ที่ดลบันดาลให้พืชพันธุ์ ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์ บางแห่งอาจมีการเชิดมังกร และจุดโคมไฟสีแดง เพื่อแฉลิมฉลอง
- วันดีปาวลี เป็นงานของชาวฮินดู บูชาพระแม่ลักษมี โดยมหากาพย์รามเยณะ เมื่อพระรามสู้รบกับเหล่าอสูร จนได้รับชัยชนะ พระก็เสด็จกลับมายังอาณาจักรอโยธยา ในวันนั้น จึงมีการเฉลิมฉลองกันด้วยไฟทั่วทั้งอาณาจักร ซึ่งวันนั้นพระรามเสด็จกลับนั้นตรงกับวันดีปาวลี
เทศกาลนี้จัดขึ้นในวันที่พระจันทร์เต็มดวง โดยในวันนี้ชาวอินเดียจะสวมใส่ส่าหรี่สีสันสูดฉาด เพื่อนต้อนรับสิ่งดีๆ ที่กำลังจะเข้ามาเยือน ในฤดูกาลใหม่
นอกจากนี้ ผู้ที่ไปทำงานยังที่ไกลๆ จะพร้อมใจกันเดินทางกลับบ้านและมอบของขวัญให้แก่คนในครอบครัว แสดงถึงความรักความสามัคคี ในสถานบันครอบครัวของชาวอินเดียด้วย
งานตาดิงยุต จัดขึ้นทั้งหมด 3 วัน คืนวันก่อนพระจันทร์จะเต็มดวง วันพระจันทร์เต็มดวง และหลังวันพระจันทร์เต็มดวง โดยในวันนี้ชาวพม่า จะพร้อมใจกันไปทำบุญ กราบไหว้พระและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ตามวัดอารามต่างๆ ก่อนจะเดินทางไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ เพื่อขอขมา ในสิ่งที่ไม่ดีที่ทำลงไป คืนนั้นบรรดาชาวเมืองก็จะประดับประดาบ้านเรือนด้วยโคมประทีปหลากสีสัน ให้สว่างไสวไปทั่วบริเวณ ซึ่งเป็นที่มาของชื่องานฉลองโคมประทีป นั่งเอง
ในวันนั้นจะมีการฉลองการเก็บเกี่ยวและขอบคุณพระเจ้า ที่ประทานความอุดมสมบูรณ์มาให้กับโลกมนุษย์ โดยสมาชิกทุกคนในครอบครัว จะเดินทางกลับไปยังบ้านเกิด แล้วนำผลิตผลสดๆที่ได้มาจากการเก็บเกี่ยว เช่น ผลไม้ ข้าว เหล้า และชงพยอน หรือเค้กข้าว มาไหว้ขอบคุณบรรพบุรุษ ก่อนที่ทุกคนจะร่วมวงกินข้าว และเล่นไพ่ด้วยกัน
จากนั้นทุกคนจะเดินทางไปหลุมฝังศพของบรรพบุรุษ เพื่อทำพิธีเคารพศพ และช่วยกันทำความสะอาดหลุมศพนั้น และในคืนนั้นเองบรรดาผู้หญิงจะแต่งกายด้วยชุด ฮันบก แล้วจับกลุ่มประสานมือกันเป็นวงกลม ก่อนจะร้องเพลงและเต้นรำพื้นบ้าน รวมกันภายใต้แสงจันทร์ในคืนวันเพ็ญ
ในคืนนั้นชาวเมืองฮอยอัน มักไม่นำรถราออกมาใช้ และพร้อมใจกันดับไฟกันทั้งเมือง ก่อนจะนำโคมไฟไปแขวนประดับไว้แทน โดยเหล่าชายสูงวัยในฮอยอัน จะออกมาเล่นหมากรุกจีนบนถนนหน้าบ้าน ส่วนชาวเมืองและบรรดาหนุ่มสาว ต่างออกไปตระเวนรอบๆเมือง เพื่อรับแสงจันทร์ โดยเชื่อกันว่า พลังของดวงจันทร์ สามารถสาดส่องความหวังและส่งความสุขให้ บรรยากาศในตัวเมืองเต็มไปด้วยความครึกครื้น สนุกสนาน มีการรวมกลุ่มกัน ออกมาเล่นดนตรี ทั้งเป่าขลุ่ยไม้ไผ่ ตีกลอง และสีซอ มีการละเล่นพื้นบ้าน ให้ได้ชมอีกด้วย ส่วนที่ริมแม่น้ำฮอยอัน บรรดาหนุ่มสาวจะผลัดกันขับกล่อม เพลงพื้นบ้านอย่างรื่นเริง
หลังจากนั้นชาวญี่ปุ่นจะนำดอกไม้และต้นหญ้า ซูซูกิ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ แห่งการเกษตรกรรม มาจัดใส่แจกัน พร้อมกับนำขนมหวานที่เตรียมไว้มาไหว้บูชาพระจันทร์
ตามตำนานเล่าว่า เทพธิดา ฉางเอ๋อ เป็นหญิงคนรักของ โฮวอี้ นักยิงธนูแห่งสวรรค์ ครั้งโอวอี้ได้ฝ่าฝืนกฎสวรรค์ จึงโดนลงทัณฑ์ให้ใช้ชีวิตเช่นมนุษย์ทั่วไป แต่ก็ถูกคนสนิททรยศฆ่าตาย เมื่อฉางเอ๋อรู้ว่าไม่ได้ครองคู่กับคนรัก นางจึงดื่มน้ำอมฤต เพื่อให้เป็นอมตะ ก่อนที่จะเหาะไปดวงจันทร์ ด้วยความเศร้าสร้อย
ต่อมาฮั่นหวินตี้ จักรพรรคแห่งราชวงค์ฮั่น ทรงพระสุบินว่า พระองค์ลอยขึ้นไปเที่ยวชมพระราชวังบนดวงจันทร์ และได้พบเห็นกับนางฉางเอ๋อ กำลังร่ายรำ อย่างงดงาม ครั้นตื่นบรรทม จึงรับสั่งนางสนม แต่งตัวและร่ายรำ เลียนแบบธิดาฉางเอ๋อ ตั้งแต่นั้น การเฉลิมฉลอง เช่นนี้ จึงกลายเป็นประเพณีสืบมา โดยหญิงสาวชาวจีน มักจะขอพรกับดวงจันทร์ ในคืนพระจันทร์เต็มดวง เพื่อให้เยาว์วัยและงดงามดั่งนางฉางเอ๋อ
วันดีปาวลี หมายถึง วันแห่งแสงสว่าง ซึ่งเป็นวันสำคัญของชาวฮินดู ทั้งใน เนปาล ศรีลังกา พม่า อินเดีย มาเลเซีย สิงคโปร์ มอริเซียส ชูรินาม กายอานา ตรินิแดด และโตเบโก และฟิจิ
ในวันนั้นชาวฮินดู จะพร้องใจกันประดับประดาแท่นบูชาพระแม่ลักษมี เทพองค์สำคัญของชาวฮินดู ด้วยไฟกระพริบหลากสีสัน บางบ้านจะจุดตะเกียงดินเผา เทียนและประทีปแล้ววางไว้เป็นแนวยาว ทั้ง ซ้าย ขวา จากถนนหน้าบ้านไปสู่หิ้งบูชาในบ้าน พร้อมกับสวดมนต์บูชา เพื่อสรรเสริญ และขอพรให้พระแม่ลักษมี ประทานความสมบูรณ์มาให้ จากนั้นชาวฮินดูจะจุดพลุ หรือตีเกราะเคาะไม้ ให้เสียงดังเพื่อข่มอสูร และไล่สิ่งอัปมงคลออกไปจากบ้านเมือง นอกจากนั้นก็จะทำความสะอาดบ้านและชื้อเครื่องมือทำมาหาเลี้ยงชีพชื้อมาใหม่ เพื่อแสดงถึงการต้อนรับสิ่งใหม่ๆ ที่จะเข้ามาในชีวิต
ที่สำคัญ วันดีปาวลี เป็นวันที่พระจันทร์เต็มดวง การบูชาพระแม่ลักษมีในวันนั้น จึงถือเป็นการระลึกถึงพระคุณแห่งแสงจันทร์ นั่นเอง
ความเห็น (2)
คืนพระจันทร์เต็มดวงจ้ะคุณหมอแดง
ระลึกถึงเสมอ สบายดีนะจ๊ะ
สบายดี ผมลงมามากมายหลายเรื่อง