วันนี้ (10 พฤศจิกาย 2558) ผมได้รับเกียรติจากกรมเจรจการค้าระหว่างประเทศมาบรรยยายพิเศษหัวข้อ "การพัฒนาบุคลากรในท้องถิ่น เพื่อรับการเปลี่ยนแปลงของโลก” ใน การสัมมนา “โอกาส ผลกระทบ และการปรับตัวสู่การเปิดเสรีทางการค้าในระดับท้องถิ่น" ที่โรงแรมกิจตรงวิลล์ จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งผมได้พูดถึงประเด็นหลักในการเข้าสู่อาเซียนและยังได้ให้ทำ Workshop 3 เรื่องเกี่ยวกับโครงการที่จะทำและเสนอในท้องถิ่นและชุมชนที่จะทำและทำอยู่แล้วเพื่อให้โครงการสู่อาเซียนและจุดอ่อน จุดแข็งและวิธีที่จะพัฒนาทุนมนุษย์ในท้องถิ่นให้ประสบความสำเร็จจะทำได้อย่างไร แต่ละกลุ่มมีข้อเสนอแนะแนวคิดดีที่ควรที่จะนำไปทำต่อได้ครับ
ทีมงาน Chiraacademy
การสัมมนา “โอกาส ผลกระทบ และการปรับตัวสู่การเปิดเสรีทางการค้าในระดับท้องถิ่น” หัวข้อ การเสวนาเรื่อง “การพัฒนาบุคลากรในท้องถิ่น เพื่อรับการเปลี่ยนแปลงของโลก” กลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
อ.พิชญ์ภูรี : ภาพรวมในแผนที่คือสิ่งที่ผู้นำต้องทำ อ.จีระเรียนทฤษฎีตัว T ทางกรมเจรจาฯต้องปรับตัวให้เหมือนตัวที
ต้องมีความรู้ ต้องเป็นทฤษฎีกระเด้งและกระโดดขึ้น และสามารถกลับไปใช้ต่อได้
อ.จีระ : วัฒนธรรม วิถีชีวิตต้องการศึกษามีภาษาที่แน่นอน มีภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมูลค่าหลายแสนล้าน อยู่ต่างจังหวัดนั้นดีมากๆ
อ.พิชญ์ภูรี : ทฤษฎีต่างๆ เป็นการสอนเพื่อให้กลับไปใช้ในท้องถิ่น แต่ท่านต้องไปขยับและขับเคลื่อนในท้องถิ่น เรียนรู้และเอากลับใช้ก่อน ยกตัวอย่าง 2R คือต้องดูภาพรวมและคนในท้องถิ่น มีปัญหาอะไรหรือไม่ ภาษา การโกง เศรษฐกิจในท้องถิ่น จริยธรรม ทำอย่างไรแก้ปัญหาความจริงให้ได้ อ.ให้ทฤษฎี ตรงประเด็นขึ้น และมองความจริง และจะแก้อย่างไร ถ้าเงินเป็นเรื่องสำคัญ ต้องลงไปดู เรื่องวัฒนธรรมประวัติศาสตร์ เช่น ข้าวหอมมะลิ และเพิ่มมูลค่าเพิ่มโดย 3V คือการเพิ่มมูลค่าเพิ่ม เช่น นำไปทำชูชิในโรงแรมได้ ความคิดสร้างสรรค์เกิดขึ้นมา ความหลากหลาย คือต้องเอาความสามารถหลายๆคนมารวมกันได้มีผลิตภัณฑ์ที่จับต้องไม่ได้เช่น บ้านเชียง วัฒนธรรมแบบนี้จับต้องไม่ได้ เป็นความรู้สึกมาแล้วรู้สึกเห็น ทำอย่างไรเรื่องแบบนี้ให้เกิดขึ้นในท้องถิ่นให้ได้ ต้องทำในเรื่องและทฤษฎี Chira way มาปรับให้ได้
อ.จีระ :ในโลกมีทรัพยากรอยู่ คนคือทรัพยากรมนุษย์ที่มีค่ามากที่สุดขององค์กร ชุมชนและประเทศชาติ ผมอยากกระตุ้นให้คุณเป็นเลิศ
ทรัพยากรที่สำคัญที่สุดในปัจจุบัน ไม่ใช่เงิน สิ่งของหรือเครื่องจักร แต่เป็นคน เช่น สิงคโปร์ หรืออิสราเอล
อ.จีระ : สร้างแนวร่วม ร่วมกัน และแบ่ง เป็นคัสเตอร์ ในภาคกลาง และรวมตัวกันเพื่อเป็นคัสเตอร์ อยากให้เกิดความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน อยากทราบว่าคุณคิดอย่างไร เกี่ยวกับโครงการ ที่จะทำ Workshop ในวันนี้ และนำไปพัฒนาในธุรกิจและกรมอื่นๆ และจะทำให้ทุกท่านได้แก่น
อ.พิชญ์ภูรี : กระตุ้นความเป็นเลิศทุกท่านออกมา ได้องค์ความรู้ กระบวนอะไรกระตุ้นกับองค์ความรู้ที่ท่านได้ จะได้เป็นทฤษฎี กระเด้งในวันนี้
อ.จีระ : วิธีการเรียนรู้ในวันนี้ คือ เริ่มจาก 4L's โดยการกระตุ้นให้คุณคิด สิ่งที่เราได้ฟัง เราสามารถค้นหาในตัวเอง บรรยากาศการเรียน ไม่น่าเบื่อ , การปะทะกันทางปัญญา คือ แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ความหลากหลายของคนในกลุ่มต้องมาเป็นพลังและความหลากหลาย และเปลี่ยนมาเป็นมูลค่าให้ได้ ภูมิปัญญาจะสร้างมูลค่าได้อย่างไร มีการบริหารจัดการ มี Teamwork มีภาษาที่ดี และค้นหาตัวเอง นั่นคือ ความใฝ่รู้
บริหารความหลากหลาย
ใช้ความเข้าใจ ,Value Creation/Value added
สร้างมูลค่า/คุณค่าเพิ่ม
อ.พิชญ์ภูรี ความหลากหลาย คือมูลค่า และ ทฤษฎี ตัว T มีความลึก ในท้องถิ่นแต่ละท้องถิ่น แต่ในทางแนวกว้างเรื่อง AEC เปิด ASEAN ซึ่งกว้างและเยอะมาก เลือกสิ่งที่มีประโยชน์และต่อเนื่องไปในอนาคต เสริมในสิ่งที่กรมฯทำ แล้วสรรหาความรู้ ไปในแนวนอน
อ.จีระ : บ้าน สิงคโปร์ อินโดฯ เป็นต้น คือตลาดของเรา ซึ่งเมื่อก่อน ตลาดปิด แต่ตอนนี้สามารถทำได้ สิ่งดีๆ อยู่ที่ชุมชน และขึ้นบันไดไปสู่ความเป็นเลิศ อย่ามีแค่มาตรฐานชุมชนอย่างเดียว แต่ต้องมีมาตรฐานโลกด้วย เชื่อมโยงในคัสเตอร์ และเชื่อมนักวิชาการ นักธุรกิจ ผู้ว่า นายอำเภอ มาร่วมกัน เพื่อทำงานร่วมกัน หากต้องการความช่วยเหลือสามารถ สร้างเครือข่ายร่วมกันกัน และต้องมีความไว้ใจซึ่งกันและกัน ต้องมีศักดิ์ศรีเท่ากัน
อ.พิชญ์ภูรี : Learning how to learn : 8k's 5k's คือทุนพื้นฐานของคน ต้องมีในหลายเรื่องมาร่วมด้วย เช่น ต้องมี 4L's , 2r's เป็นต้น ซึ่งรวมอยู่ในตารางนี้ เกิดความคิดในการ turn idea into Action และการทำงานและในการคิดโครงการ อาจจะเกิดนวัตกรรมขึ้นมาได้ จะมีกรอบและมีความต่อเนื่องไปถึงความยั่งยืน เป็นการสร้างและเกิดแรงบันดาลใจ และจะมีองค์ความรู้ใหม่ในเรื่องนี้
อ.จีระ: ความคิดแตกต่างกัน คือให้เกียรติกัน บางทีคนที่พูดน้อยอาจจะเก่งก็ได้
เราอยู่ยุคการเปลี่ยนแปลง เราต้องมีมาตรฐานที่เป็นเลิศ เราต้องปรับตัวเอง ลำดับแรกในการปรับตัวเรื่องคนในชุมชนคืออะไร ต้องตอบให้ได้จุดอ่อน คืออะไร จะมีแนวทางแก้ไขอย่างไร ต้องมีการร่วมมือและแก้ไขในตนเอง ถามตัวเองว่าใน 4 วัน ต้องแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน สร้างศักยภาพของเรา เป้าหมายคืออะไร ค้นหาตัวเอง ศักดิ์ศรีในตัวเอง
ความมั่นคงทางการเมือง และสำคัญที่สุดจะเชื่อมโยงทั้ง 3 เรื่องเข้าด้วยกัน เรียกว่า “ASEAN
โอกาสแรก คือ เรื่องการขยายของตลาด เฉพาะอาเซียน อย่างเดียวก็เพิ่มประชากร/ผู้บริโภคเพิ่มจาก 64 ล้านคน เป็น 500 ล้านคน.. ถ้านับอาเซียน+6 ก็มีผู้บริโภคเพิ่มขึ้นหลายพันล้านคน
การปรับทัศนคติ ต้องรู้ภาษา ต้องรู้และปรับทัศนคติในโลกการเปลี่ยนแปลง คนไทยปรับยากมาก
8K’s และ 5 K’s ของผม ซึ่งจะเป็นแนวทางที่ช่วยให้ผู้นำท้องถิ่นอยู่รอด และก้าวไปข้างหน้าอย่างยั่งยืน
อ.พิชญ์ภูรี : อ.จีระ พูดไว้สรุป เราอยู่แบบเดิมไม่ได้แล้ว เราต้องพัฒนาต่อไป หาวิธีแก้ไขว่าเราขาดอะไร เราใช้วัฒนธรรมบ้านพี่เมืองน้อง ไม่ได้หมายความว่าใครใหญ่กว่า ใคร หลายแห่งทำประสบความสำเร็จมาแล้ว การบรรจุหีบห่อต้องมีความคิดสร้างสรรค์ หรือหาผู้รู้มาช่วยเสริม
workshop
1.จุดอ่อนทางด้านคุณคุณภาพของทุนมนุษย์ของท้องถิ่นที่จะรองรับการเปลี่ยนแปลงในระดับ ASEAN และระดับโลก 3 ข้อใหญ่ๆคืออะไร
กลุ่ม 1. นำเสนอ : นางนิชา จากโคราช ปัญหาเรื่องคน ในชุมชมในภาคอีสาน คุณภาพมีปัญหามาก การบริหารจัดการและการจัดการด้านความคิด ตามชนบท ไม่สนใจเรื่องเข้าสู่อาเซียน เขาไม่ได้ตั้งตัวและไม่รองรับเรื่องภาษาเลย การสื่อสารต่างๆ ทั้งคนบุคคลากรต่างๆที่จะได้ประโยชน์ต่ออาเซียน พื้นที่ระดับประชาชน ทั้ง 10ประเทศเราจะทำธุรกิจอะไร ซึ่งชุมชนเราทำไม่ได้เลย
ปัญหาเรื่องการศึกษา : การพัฒนาการศึกษา ไม่สอนให้เด็กคิดเลย สอนให้ท่องจำ ไม่สอนคิด วิธีคิดก็อปมาจากเมืองนอก แต่ใช้ในเมืองไทยไม่ได้ ไม่ดูว่าจะต้องทำอย่างไรให้เข้ากับประเทศไทยได้บ้าง
เรื่องวัฒนธรรมการโกงขึ้นชื่อมาก
ปัญหาเรื่องเศรษฐกิจ อาเซียนเราจะแข่งขันอย่างไร จะทำอย่างไรในเรื่องเอกลักษณ์ที่มีอยู่ให้มีเพิ่มมากขึ้น ซึ่งก็เกี่ยวข้องกับภาษาด้วยเช่นกัน
กฎกติกามารยาทในสังคม จะอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ยังยกย่องเชิดชูความเป็นไทย ใครแต่ต้องไม่ได้เป็นต้น การที่เราอยู่ร่วมกันเราอย่าพูดเรื่องที่ทำให้เกิดความขัดแย้ง
แรงงาน : แรงงานที่เข้ามาอยู่ในไทย มีตั้งแต่เงิน 300 บาท แรงงานแพง จึงมีต่างด้าวเข้ามา และคนไทยก็ไม่อยากไปทำเกษตรอีกต่อไป ชาวนาขาดความอดทนไม่เหมือนก่อน หวังแต่จะรอคนมาช่วยเหลือ ไม่รู้จักช่วยเหลือตัวเอง นี่คือปัญหาของพี่น้องในชนบท
การเมืองที่เปลี่ยนรัฐบาลบ่อย กำหนดแผน 5 ปี 10 ปี คนที่อยู่จัดทางไม่ถูก แผนที่เปลี่ยนตลอดเวลา
กลุ่ม 2 วิจารณ์ : คุณเกรียงศักดิ์ จ.สุรินทร์ จุดอ่อนด้านคุณภาพทุนมนุษย์ สังคม เศรษฐกิจ การเมือง คนและการศึกษา วัฒนธรรม ถือว่าตรงและเกิดขึ้นจริง แต่จะแตกต่างกันไปแต่ละท้องถิ่น เข้าใจได้ง่ายขึ้นว่า การเคลื่อนย้ายแรงงาน จะสร้างปัญหาทางเศรษฐกิจ แรงงานมีทักษะที่จะเข้ามา แรงงานที่ไม่มีทักษะเข้ามาก่อนแล้วเป็น 10 ปี แล้ว ปัญหาเศรษฐกิจ แรงงาน ประเทศเพื่อนบ้านมายึดตลาด กลุ่ม 1 สะท้อนปัญหาเศรษฐกิจและการเมืองได้ดี เน้นความเป็นจริง
ขอเสริม คุณภาพทุนมนุษย์ ที่เป็นกังวลเรื่องการให้เกียรติกัน ไทยเข้าใจว่าเราเคยสู้รบกับพม่า ลาว กัมพูชา บางประเทศไม่เขียนหนังสือให้อ่านว่าสู่รบกัน การพัฒนาความคิดให้เด็กให้เข้าใจประวัติศาสตร์ใหม่ในการเป็นมิตรซึ่งกันและกัน
อ.จีระ : ขอชมเชย ว่ามีประโยชน์มีสาระ เราไม่ความเอาเศรษฐกิจ สังคม การเมืองขึ้นก่อน ควรนำทุนมนุษย์เรื่องคนขึ้นก่อนแล้วค่อยไปสอดคล้องกับเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ต่อไป น่าจะทำวิจัยว่าอนาคตแรงงานต่างด้าวใน 10 -20 ปี ข้างหน้าจะเป็นอย่างไร อาจจะแรงงานกลับไปพม่าถ้าเขาเจริญจริง หรือถ้าเค้าจะอยู่ต่อ จะทำอย่างไรกับเหล่านี้เพราะเขาขยันกว่าคนไทย วันนี้ทำหน้าที่ได้ดีแล้ว ในประเด็นที่กล่าวมา คนในชนบทมีพลังแต่ขาดกำลังใจ ต้องกระตุ้นเขาออกมา ให้เป็นคนและสังคมที่มีความเสมอภาค
2 เสนอแนะวิธีการที่จะพัฒนาทุนมนุษย์ในท้องถิ่นมีศักยภาพสูงขึ้น ต้องทำอย่างไร และให้ประสบความสำเร็จ
กลุ่ม 2. นำเสนอ : คุณอลงกรณ์ จ.ร้อยเอ็ด สืบเนื่องจาก กลุ่ม 1 ในการแก้ปัญหา คือปัญหาเรื่องคนเกี่ยวพันกับหลายปัจจัย ถ้าเราจะแก้ แยกเป็นระดับออกมา คนเราถ้าจะพัฒนาหลักๆก็เรื่องการศึกษา เพราะการศึกษาเราล้มเหลว การศึกษาจากผู้ใหญ่ก่อน ผุ้ใหญ่เป็นอย่างไรเด็กก็จะเดินตาม การศึกษาชุมชน ระดับประเทศวางนโยบายถูกหรือไม่และเดินตามได้หรือไม่ มองผู้ใหญ่เป็นหลัก ต้องมองบริบทรากฐานชุมชนให้ทัน
อ.จีระ : วันนี้พวกคุณดูแลการศึกษา ผมยินดีช่วยด้วย เป็นภูมิปัญญาที่สุดยอด คนยิว เขาไม่ได้มีธุรกิจเยอะ แต่พ่อแม่ทุ่มเทเรื่องการศึกษา คนยิวไม่ได้รวยอะไรแต่ทุ่มเทในเรื่องการศึกษา คนจนอดทนอีกนิดเพื่อให้ลูกได้เรียนต่อจะได้หลุดพ้นเรื่องการศึกษาเพิ่มขึ้น ต้องได้รับแรงกระตุ้นออกมา คนในภาคใต้เค้าส่งลูกเรียน แต่ภาคอีสานน้อยกว่า รีบให้หารายได้มาเลี้ยงครอบครัว โดยไม่ให้เรียนหนังสือต่อ ต้องมีความอดทนในการเสียสละอีกนิด จะช่วยเหลือได้มาก
กลุ่ม 3 วิจารณ์ : ปัญหาการพัฒนาคนผิดพลาด ไม่สร้างฐานความคิด ไม่จดจำ ถูกรัฐบาลตั้งแต่อดีต การตั้งมหาลัย อีสานสมัยก่อนขาดการส่งเสริมด้านการศึกษา ภาคใต้สู้และรักพวกพ้อง คนอีสานอุดมสมบูรณ์คือข้าว ปลูกข้าวอย่างเดียว เก็บผัก และไม่ต้องดิ้นรน อยากฝากว่าถ้ามีโอกาสไปกระตุ้นระดับประเทศด้วย ก็จะยิ่งดี และชนชั้นผู้ปกครองน่าจะมีตรงนี้ คิดให้เป็นระบบและน่าจะนำไปสร้างนวัตกรรมได้
3. เสนอโครงการระดับในกลุ่มของท่าน เกี่ยวกับ ASEAN ที่คิดจะทำและทำอยู่แล้วที่เป็นไปได้ และทำใหม่ 2 โครงการ
กลุ่ม 3. นำเสนอ : เรื่อง AEC ส่วนตัวก็มีการค้าด้วย ประเทศเพื่อนบ้าน สปป.ลาว การปกครองไม่เหมือนกัน ข่าวสารทุกอย่าง ไทยไม่รู้ว่าลาวทำอะไรบ้าง สปป.ลาว ดูข่าวของไทยเรา เพราะฉะนั้นแล้ว ต้องรู้เขารู้เรา แต่เราไม่สามารถรู้เรื่องเขาเลย เราต้องระวังก่อนเสนอโครงการ ทำอย่างไรจะขายได้ บ้าน 10 หลังคาเรือน 10 ประเทศเค้ารู้เรา แต่เราไม่รู้เขา
เรื่องโกง : เป็นอุทาหรณ์ มีคนบอกว่าเป็นหนี้แล้วไม่ใช้ รัฐบาลคนจนเป็นหนี้แล้วต้องใช้ รถดาวน์ บ้านดาวน์ เสื้อผ้าดาวน์ เป็นหนี้
โครงการ เชื่อมสัมพันธ์ไทย - ลาว , จัดอบรมด้านกฎหมายตามแนวตะเข็บชายแดน ต้องการความรู้
ประเพณีวัฒนธรรม จะให้ทางคณะวิทยากร สปป.ลาว สัปดาห์ละ 3 วัน กีฬาสัมพันธ์ระหว่างท้องถิ่น และโอท็อป ต่างๆ เอากลุ่มแม่บ้านมาทำร่วมกัน
อ.จีระ : บ้าน 10 หลัง เสรี เรารู้ทุกอย่าง ประเทศลาว ครั้งหนึ่งผมชอบประเทศลาว และเก่งอยู่เรื่องหนึ่งคือ เป็นประเทศเดียวที่รักสิ่งแวดล้อมมากกว่าประเทศอื่นๆ ไม่เหมือนไทย ซึ่งมีความโลภในทรัพย์สิน เราต้องเป็นแนวร่วมกัน มีประเด็นยิงเข้าในกะโหลกให้ได้ บ้านเปิดเสรีแค่ภาษีแค่สะพาน แต่ไม่ได้อยู่ข้างในของเรา ต้องมีการปะทะกันถึงจะเห็นลึกเข้าไปข้างใน การเรียนยุคใหม่ต้องออกความคิดเห็นเยอะๆ จะได้รู้ว่าใครต้องการอะไร ต้องมีจิตวิทยาทางการเมือง ทั้งหมด ประเทศลาวแอบดูรายการเราทุกชนิด เห็นค่านิยมแย่ๆในละครของไทย
อ.พิชญ์ภูรี : ขั้นตอน คือจังหวะ อัตราเร่ง การออกแบบโจทย์ ปัญหาคนในท้องถิ่น ดีมาก คิดไม่เป็นและพูดเรื่องการตื่นตัวและกฏกติกามารยาท วิธีการพัฒนาคน ท่านพูดเรื่องการศึกษาในชุมชนด้วย สามารถนำไปคิดต่อได้เลย เรื่องเยาวชน เชียงคาน สมัยก่อนมีแต่คนแก่ ต้องทำให้ทันสมัย เยาวชนเก่งๆจะไปที่ไหนก็ปล่อยเขาเก่ง ทำเศรษฐกิจชุมชนร่วมสมัย กลับสู่ชุมชนได้เลย
แนวทาง ตรงประเด็น มีการเชื่อมสัมพันธ์ เชื่อมประเด็นและคิดตาม และสุดท้ายได้อะไรบ้าง สามารถคลิกได้หรือไม่ จะได้จังหวะและอัตราเร่ง และนำไปใช้ได้ในชุมชน วันนี้สิ่งที่ให้คือ Learn share care ให้เกิดแนวคิดใหม่ ๆ
อ.จีระ : คุณภาพการทำ Workshop ออกมามีความแหลมคม สะท้อนภูมิปัญญาของคนในห้องได้ดี ขอชมเชย เข้ามาแทรกแซง 2-3 ประเด็น เรามีบ้าน เราไม่เข้าใจบ้านบางบ้าน ที่ไม่เปิดให้เรารู้ ทรัพยากรที่กำหนดโดยรัฐบาล ก.พาณิชย์ ก.ศึกษา ดาวกระจาย ล้มเหลว ผมมีนโยบายว่า จะเยี่ยมลูกศิษย์ตามสถานที่ต่างๆ รวมอาเซียนด้วย ผมเป็นคนเห็นโลกเยอะ อยากให้เป็นคนติดตามที่นำเสนอไปให้เป็นสมบัติของเรา