นึกถึงคำของปราชญ์ชาวบ้านที่ว่า ต้นไม้มีศักยภาพของมัน มันเก่งกว่าเรา ดึงศักยภาพของมันออกมาด้วยวิธีง่ายๆได้ อยากจะแก้เรื่องดินเป็นกรดในดงยอแบบง่ายๆด้วยศักยภาพของธรรมชาติ มีเวลาเข้าไปพื้นที่จึงมักจะไปด้อมๆมองๆแถวดงยอ
แล้ววันหนึ่งก็เห็นจุดเล็กๆบางอย่าง นี่ไงศักยภาพของต้นไม้ กล้าใหม่ของชาดัด ข่อย ตำลึง หญ้ามาเลเซียกำลังงอก ศักยภาพของต้นไม้ที่จะสืบเผ่าพันธุ์อยู่ที่เมล็ด การเติบโตของต้นกล้าต้องการอาหาร ดินตรงนี้มีอินทรีย์วัตถุน้อย แต่ต้นไม้อย่างชาดัด ข่อย ตำลึง หญ้ามาเลเซีย แพร่พันธุ์ได้ แสดงว่ามันเตรียมแร่ธาตุที่จำเป็นสำรองเอาไว้ที่ไหนสักแห่ง เห็นแล้วตื่นเต้น
เจอเฉลยเมื่อไปพบข้อมูลนี้ ผลของข่อยมีน้ำตาลหลายชนิดและมีไขมัน เมล็ดมีไนโตรเจน ๑๓-๑๕ เปอร์เซ็นต์ สีสันของผลเมื่อสุกมีสีเหลือง ส่วนชาดัดและตำลึงสีสันเมื่อสุกมีสีแดง สีสันของผลยั่วตานกให้เล็งเป็นอาหาร เมล็ดผ่านเข้าไปพร้อมผลสุกแล้วผ่านลำไส้นกออกมาพร้อมอึ ในอึนกมีน้ำอยู่พอสมควรและมีคุณสมบัติช่วยกันการสูญเสียน้ำ ณ จุดที่กองอึตกลงมา ปัจจัยช่วยเยอะเมล็ดก็สามารถงอก อีกทั้งปัจจัยช่วยงอกพร้อมอยู่ในตัวผลของต้นไม้เองด้วย ถึงไม่เจอนกแต่เมื่อตกเจอดินมีรึจะไม่งอก
ตอนต้นขี้เหล็กโดนชาวบ้านตัดสาง กิ่งและต้นของมันโดนทิ้งไว้ระเกะระกะ รู้สึกเกะกะตาจึงเก็บย้ายมากองรวมไว้ตรงจุดที่มีดินเปลือยค่อนข้างกว้าง เผลอแป๊บเดียว เหลือบมองไปอีกที มีเถาถั่วป่าเลื้อยคลุมเต็มเลย อ้าว จุดนี้เคยลองปลูกพืชยืนต้นหวังจะให้ห่มหน้าดินให้เย็นขึ้น แต่แดดแรงเกินไปไม่รอด แล้วนี่แค่ย้ายไม้มากอง ไม้คลุมดินเลื้อยมาหาเองเลย
ไปตามอ่าน ก็ได้คำตอบจากกลุ่มเพอร์มาคัลเจอร์ เขาเรียกวิธีนี้ว่า "Hukel culture" เป็นวิธีเพิ่มความชุ่มชื้นให้ต้นไม้โดยใช้กองไม้เป็นแหล่งผลิต วิธีทำง่ายนิดเดียว รวบรวมกิ่งไม้ที่ตัดหรือหักมากองรวมเป็นพะเนิน มีเศษใบไม้ เศษกระดาษ ซากหญ้า ฟาง เศษอาหาร อะไรก็แล้วแต่ที่เป็นวัตถุอินทรีย์ก็สุมมันลงไปกองเดียวกัน โกยดินกลบ ก็ปลูกต้นไม้ลงในดินตรงนี้ได้แบบไม่ต้องรดน้ำ
วิธีนี้ทำให้ต้นไม้มีแหล่งอินทรีย์วัตถุให้ใช้ยาวนานเกิน ๑๐ ปี แบบไม่ต้องใส่ปุ๋ย ได้น้ำฝนดูดซับเก็บไว้ ได้ความชื้นหมุนเวียนเวลาอากาศแห้ง ได้อากาศเพิ่มเมื่อไม้และวัตถุบางส่วนยุบตัวลง
ไม่ได้มีแต่กล้าของพืชที่เอ่ยถึงไปแล้ว มีกล้าถั่วป่าด้วย มีหรือจะไม่ได้พืชตระกูลถั่วมาช่วยคลุมดิน รวบรวมกิ่งไม้แห้งวางเป็นกองๆไว้ในดงยอ รอให้ธรรมชาติของกองไม้ร่ายมนตร์เรียกถั่วป่าและไม้พันธุ์เหมาะๆมาคลุมดินให้
บังเอิญได้กล้าเพกาไม้ประจำถิ่นตระกูลถั่วมาหลายต้น จึงปลูกลงไว้พร้อมขี้เหล็ก ที่่จะปลูกมันเทศ หมากลองดู ชะลอไปก่อน
หมายเหตุ
ตำลึง - ตระกูลแตง -------- พันธุ์พืช แตงโม แตงกวา ฟัก ตำลึง น้ำเต้า บวบ ฟักข้าว แตงกลม
ศักยภาพของธรรมชาติมีมากเหลือเกินนะครับ อ.หมอเจ๊ คนสวย แซ่เฮ