หัวใจกับใจ

หนัง บีบีซี เรื่อง Heart vs. Mind : What Make Us Being Human? ที่ผมได้มาจาก อ. หมอปรีดา มาลาสิทธิ์ อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างหัวใจกับใจ อธิบายกระบวนทัศน์ของมนุษย์ ที่สมัยโบราณถือว่าหัวใจ เป็นแหล่งควบคุมจิตใจ เช่นความกล้าหาญ ความมีเมตตา ความรัก แต่ในยุคทันสมัย หัวใจคือปั๊มชนิดหนึ่ง ทำหน้าที่สูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกาย

หนัง documentary เรื่องนี้ เดินเรื่องด้วยการไปถ่ายทำการผ่าตัดหัวใจ คุยกับหทัยศัลยแพทย์ ทำความเข้าใจมิติต่างๆ ของหัวใจ ทั้งด้านกลไก (mechanistic), ด้านไฟฟ้า, ด้านเคมี, และด้านอารมณ์ ดังคำว่า "รักหมดหัวใจ" "หัวใจสลาย"

เขาเอาไข่ที่กำลังฟักยังไม่เป็นตัวมาดูว่า ชีวิตเริ่มด้วยหัวใจ เป็นตัวขับเคลื่อนกำเนิดชีวิต และมองหัวใจเป็นพลังแห่งอารมณ์ และสมองเป็นพลังเหตุผล (emotional heart, reasonable brain) ความเชื่อเช่นนี้มีมาแต่โบราณกาล

"สิ่งที่งดงามที่สุดในโลก" ต้องสัมผัสด้วยหัวใจ ไม่ใช่ด้วยสมอง ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ บอกเราว่า มี "สมอง" อยู่ในหัวใจ คือมีเซลล์ประสาท จำนวน ๑ หมื่นเซลล์กระจายอยู่ในหัวใจ เชื่อมโยงเป็นเครือข่ายกัน และเชื่อมโยงกับสมองทางเส้นประสาท ซิมพาธีติก และเส้นประสาท พาราซิมพาธีติก

คำตอบต่อชื่อของหนัง คือมนุษย์เราต้องการทั้ง สมองและหัวใจ ต้องการทั้งความคิดและอารมณ์ โดยร่างกายของเรามีกลไกให้ความคิดและอารมณ์เชื่อมโยงกัน

วิจารณ์ พานิช

๑๙ พ.ค. ๕๘

[ยายธี]

ธรรมชาติ..เป็นเช่น นั้นเอง ขอบคุณกับบันทึกนี้..เจ้าค่ะ หัวใจกับใจ