วันนี้เมื่อปี พ.ศ.๒๓๑๐(๒๘มค.๒๓๑๐) : เมื่อท่านพระยาตากสิน ได้ตั้งค่ายพักอยู่ ณ วัดลุ่ม เป็นเวลา ๒ วัน
เวลาประมาณทุ่มเศษ พวกกรมการเมืองระยอง ได้ยกทหารลอบเข้ามาตั้งค่ายล้อมทัพพระยาตากสินที่วัดลุ่มได้ ๒ ด้าน
แล้วโห่ร้องส่งเสียง พร้อมกับได้ระดมยิงปืนใหญ่น้อยเข้ามาในค่าย
ท่านพระยาตากสินจึงสั่งให้ดับไฟ แล้วให้จัดทหารเข้าประจำจุดต่างๆ
แล้วจึงเสด็จพร้อมทหารไทย จีน ถือปืนคาบศิลา
พระเชียงเงินท้ายน้ำ หลวงชำนาญไพรสณฑ์ หลวงพรหมเสนา นายบุญมี นายแสง ทหาร นายอยู่ศรีสงคราม
นายนาค ทหาร ธำมรงค์อิ่ม ทหาร และทหารจีนคือหลวงพิธ หลวงพิชัย ขุนจ่าเมืองเสือร้าย หมื่นท่อง หลวงพรหม ได้ถือดาบ ง้าว
ออกเที่ยวตรวจตรารอบค่าย ดูท่าทางข้าศึกว่าจะเข้ามาทางทิศใด
ขุนจ่าเมืองด้วง ฝ่ายกรมการเมืองระยอง พร้อมกับทหารประมาณ ๓๐ คน ได้ลอบไต่สะพานวัดเนิน
(ซึ่งอยู่ทางทิศเหนือของวัดลุ่มราว ๒๐๐ เมตร)
เข้ามาใกล้ค่ายหลวงประมาณ ๕-๖ วา ท่านพระยาตากสินจึงสั่งให้ระดมยิงปืนพร้อมกัน
ถูกขุนจ่าเมืองและทหารตกสะพานตายเป็นอันมาก
แล้วให้ทหารบุกเข้าตะลุมบอน ฟันแทงข้าศึกพวกกรมการเมืองระยองล้มตาย แตกพ่ายยับเยิน
เหล่าทหารได้ไล่ติดตามไปไกลประมาณ ๕๐-๖๐ เส้น (๒-๒.๔ กม.)
ท่านพระยาตากจึงสั่งให้ลั่นฆ้องชัย เป็นสัญญาณเรียกทหารกลับเข้าค่าย
เมื่อทหารกลับเข้าค่ายพร้อมกันหมดแล้ว จึงได้จุดเพลิงขึ้นแห่งหนึ่ง
สามารถเก็บได้เครื่องศาสตรวุธ เงิน ทอง ข้าวของ อาหารเป็นอันมาก แล้วกลับมายังค่ายหลวง
ท่านพระยาตากสินจึงได้สั่งให้หยุดพัก เพื่อบำรุงทหารให้หายเหนื่อยและมีกำลังอยู่ที่เมืองระยองประมาณ ๗-๘ วัน
ดังมีข้อความบันทึกตามพระราชพงศาวดารว่า...
" ครั้น ณ วันพุธ แรม ๑๔ ค่ำ(๒๘ มค.๒๓๑๐) เพลาประมาณทุ่มเศษ
อ้ายเหล่าร้ายยกหารลอบเข้ามาตั้งค่ายล้อมได้สองด้านแล้ว โห่ร้องยิงปืนใหญ่น้อยระดมเข้ามา
จึงตรัสให้ดับแสงเพลิงเสีย จัดทหารประจำหน้าที่สงบไว้แล้วเสด็จด้วยทหารไทยจีนถือปืนคาบศิลา พระเชียงเงิน ท้ายน้ำ หลวงชำนาญไพรสณฑ์ หลวงพรหมเสนา นายบุญมี นายแสง ทหาร นายอยู่ศรีสงคราม นายนาค ทหาร ธำมรงค์อิ่ม ทหาร แลทหารจีนนั้นคือหลวงพิธ หลวงพิชัย ขุนจ่าเมืองเสือร้าย หมื่นท่อง หลวงพรหม ถือดาบ ง้าว เสด็จออกเที่ยวตรวจตรารอบค่าย ดูท่าทางข้าศึก จะเข้ามาแห่งใดตำบลใด
แลอ้ายเหล่าร้ายชื่อขุนจ่าเมืองด้วง กับทหารประมาณ ๓๐ คน ลอบไต่สะพานวัดเนิน เข้ามาใกล้ค่ายหลวงประมาณ ๕-๖ วา
จึงรับสั่งให้วางปืนพร้อมกัน ถูกขุนจ่าเมืองแลทหารตกสะพานตายเป็นอันมาก
แล้วให้ทหารปีนเข้าตะลุมบอน ฟันแทงข้าศึกหักเอาค่ายได้ อ้ายเหล่าร้ายล้มตายแตกยับเยิน
หมู่ทหารไล่ติดตามไปทางประมาณ ๕๐-๖๐ เส้น
จึงรับสั่งให้ลั่นฆ้องชัยสัญญาณเรียกพลทหารเข้าค่ายให้พร้อมกัน
แลหมู่ทหารทั้งปวงเข้าค่ายจุดเพลิงเผาขึ้นแห่งหนึ่ง
แล้วก็เก็บเอาเครื่องศาตราวุธ หิรัญ สุวรรณ วัตถา ธัญญาหาร ครอบครัวเป็นอันมาก
แล้วกลับมายังค่ายหลวง จึงตรัสให้ยับยั้งอยู่บำรุงทแกล้วทหาร ให้มีกำลัง ณ เมืองระยอง นั้น
ช้า-นานประมาณ ๗ วัน ๘ วัน "
**********
เล่าเรื่องโดย
https://www.facebook.com/?ref=tn_tnmn#!/nayboran.nyk?fref=ts
ไม่มีความเห็น