รายงานการพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้วิธีการสอน แบบบูรณาการ หน่วยการเรียนรู้ เศรษฐกิจพอเพียง

กลิ่นแก้วลิวไธสง.(2556).รายงานการพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้

สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้วิธีการสอน

แบบบูรณาการ หน่วยการเรียนรู้ เศรษฐกิจพอเพียง.ขอนแก่น : โรงเรียนบ้าน

สงเปือยฮ่องเดื่อ.

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ1)พัฒนากิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้วิธีการสอนแบบบูรณาการหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง2) พัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5ให้มีนักเรียนจำนวนร้อยละ 75มีระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเฉลี่ยร้อยละ 75 ขึ้นไป

กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5ซึ่งกำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 2ปีการศึกษา 2556โรงเรียนบ้านสงเปือยฮ่องเดื่อ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาขอนแก่น เขต 1อำเภอเมืองจังหวัดขอนแก่นจำนวน 12 คน

เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้แบ่งเป็น 3 ประเภทคือ1) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง2) เครื่องมือสะท้อนผลในการปฏิบัติได้แก่แบบบันทึกพฤติกรรมการเรียนการสอนแบบบันทึกผลการสอนประจำวันของครู แบบสัมภาษณ์นักเรียนใบงานท้ายแผนการจัดการเรียนรู้แต่ละแผน 3) เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินประสิทธิภาพของกิจกรรมการเรียนรู้ได้แก่แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงค่าสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ค่าเฉลี่ยค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานและค่าร้อยละ

การศึกษาครั้งนี้ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการซึ่งมีวงจรการปฏิบัติ 3 วงจรคือวงจรปฏิบัติการที่ 1ประกอบไปด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1-4วงจรปฏิบัติการที่ 2ประกอบไปด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5-8 วงจรปฏิบัติการที่ 3 ประกอบไปด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9-12 หลังจากทำการทดลองจบลงในแต่ละแผนการจัดการเรียนรู้ผู้ศึกษาให้นักเรียนทำแบบทดสอบท้ายแผนการจัดการเรียนรู้เพื่อประเมินความก้าวหน้าของนักเรียนจากนั้นผู้ศึกษานำข้อมูลที่ได้มาสะท้อนผลการปฏิบัติงานเพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุงการจัดการเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

ผลการดำเนินการศึกษาสรุปได้ดังนี้

1.ผลการพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้วิธีการสอนแบบบูรณาการ หน่วยการเรียนรู้ เศรษฐกิจพอเพียงประกอบไปด้วยขั้นตอนสำคัญ 4 ขั้นตอนคือ1) ขั้นนำเป็นขั้นการเตรียมความพร้อมของผู้เรียน2) ขั้นให้ประสบการณ์เป็นขั้นที่ให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้3) ขั้นสรุปเป็นขั้นที่นักเรียนสรุปองค์ความรู้และ4) ขั้นวัดผลเป็นขั้นประเมินผลการจัดกิจกรมการเรียนรู้ซึ่งจากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนนักเรียนได้รับความรู้จากสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ ที่นำเนื้อหามาบูรณาการและเกิดการเรียนรู้และพัฒนาทักษะในหลาย ๆ ด้าน

2.ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงพบว่า นักเรียนมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเฉลี่ย 81.83ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้คือร้อยละ 75 และมีจำนวนนักเรียนที่ผ่านเกณฑ์การเรียนรู้ร้อยละ 86.71 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้คือร้อยละ 75

สารบัญ
			หน้า
บทคัดย่อ			ก
กิตติกรรมประกาศ			ง
สารบัญตาราง			ช
สารบัญภาพ			ฌ
บทที่ 1บทนำ
	1.ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา		1
	2.วัตถุประสงค์ของการศึกษา		5
	3.ขอบเขตของการศึกษา		5
	4.ข้อตกลงเบื้องต้น		6
	5.นิยามศัพท์เฉพาะ		6
	6.ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ		8
บทที่ 2วรรณกรรมและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง			9
	1.หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม		9
	2.หลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนบ้านสงเปือยฮ่องเดื่อ		16
	3.การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการ		19
	4.หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง		29
	5.งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการสอนแบบบูรณาการ		49
	6.งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจพอเพียง		52
	7.กรอบแนวคิดในการศึกษา		53
บทที่ 3วิธีดำเนินการศึกษา			54
	1.กลุ่มเป้าหมาย		54
	2.ตัวแปรที่ใช้ในการศึกษา		54
	3.เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา		54
	4.การสร้างและหาประสิทธิภาพของเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา		55
	5.รูปแบบของการศึกษา		59
	6.การเก็บรวบรวมข้อมูล		62
	7.การวิเคราะห์ข้อมูล		65
บทที่ 4ผลการศึกษาและอภิปรายผล			66
	1.ข้อมูลทั่วไปของโรงเรียนบ้านสงเปือยฮ่องเดื่อ		66
	2.การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้แบบบูรณาการ		68
	3.สรุปผลการวิเคราะห์ข้อมูล		122
	4.อภิปรายผล		125
สารบัญ(ต่อ)
			หน้า
บทที่ 5สรุปการศึกษาและข้อเสนอแนะ			130
	1. วัตถุประสงค์ของการศึกษา		130
	2.วิธีดำเนินการศึกษา		130
	3. สรุปผลการศึกษา		132
	4.ข้อเสนอแนะ		134
บรรณานุกรม			136
ภาคผนวก			140
	ภาคผนวกก	-ภาพตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการและการเก็บข้อมูลประกอบการศึกษา	142
		-ตัวอย่างผลงานนักเรียนที่เรียนด้วยกิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการ	161
		-ตัวอย่างเอกสารประกอบการบูรณาการการนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวันของนักเรียน	171
		-แบบบันทึกพฤติกรรมการเรียนการสอน	184
		-แบบบันทึกผลการสอนประจำวันของครู	188
		-แบบสัมภาษณ์นักเรียน	189
	ภาคผนวกข	-รายชื่อผู้เชี่ยวชาญ	192
		-หนังสือราชการและคำสั่งแต่งตั้งผู้เชี่ยวชาญ	193
		-คำสั่งแต่งตั้งผู้ช่วยในการศึกษา	196
		-หนังสือราชการเผยแพร่ผลงาน	198
ประวัติผู้ศึกษา			210

สารบัญตาราง
			หน้า
ตารางที่ 1	มาตรฐานการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมระดับช่วงชั้นที่ 2ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5		15
ตารางที่ 2	โครงสร้างหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนบ้านสงเปือยฮ่องเดื่อ(สัดส่วนเวลาเรียนชั่วโมง/ปี)		19
ตารางที่ 3	การนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในสถานศึกษา		47
ตารางที่ 4	ตารางวิเคราะห์หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5		69
ตารางที่ 5	การวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้กับผลการเรียนรู้ที่คาดหวังกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5		72
ตารางที่ 6	การวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ที่คาดหวังกับสาระการเรียนรู้ หน่วย การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5		78
ตารางที่ 7	การบูรณาการการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5		86
ตารางที่ 8	ผลคะแนนการทำแบบทดสอบหลังเรียนแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1–4		100
ตารางที่ 9	ผลการทดสอบท้ายวงจรที่ 1		104
ตารางที่ 10	ปัญหาที่พบในการปฏิบัติการและแนวทางแก้ปัญหาวงจรที่ 1		105
ตารางที่ 11	ผลคะแนนการทำแบบทดสอบหลังเรียนแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 5–8		109
ตารางที่ 12	ผลการทดสอบท้ายวงจรที่ 2		113
ตารางที่ 13	ปัญหาที่พบระหว่างปฏิบัติการในวงจรที่ 2และแนวทางแก้ไข		114
ตารางที่ 14	ผลคะแนนการทำแบบฝึกหัดท้ายบทเรียนแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9–12		118
ตารางที่ 15	ผลการทดสอบท้ายวงจรที่ 3		121
ตารางที่ 16	ปัญหาที่พบระหว่างปฏิบัติการในวงจรที่ 3และแนวทางแก้ไข		122
ตารางที่ 17	คะแนนแบบทดสอบหลังเรียนแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1–12 ที่ผ่านเกณฑ์คิดเป็นร้อยละ		123
ตารางที่ 18	คะแนนแบบทดสอบท้ายวงจรที่ 1-3	123
ตารางที่ 19	คะแนนวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5ที่ผ่านกิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม หน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง	124
ตารางที่ 20	คะแนนค่าเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ผ่านกิจกรรมการเรียนการ สอนแบบบูรณาการกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและ วัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง	125

สารบัญภาพ
		หน้า
ภาพที่ 1	แผนภูมิสรุปทฤษฎีการสร้างความรู้โดยผู้เรียนต่างก็ให้การสนับสนุนแนวคิดของการบูรณาการ	20
ภาพที่ 2	แผนภูมิแสดงหลักสำคัญที่จะต้องคำนึงถึงในการจัดเตรียมการสอนแบบบูรณาการ	24
ภาพที่ 3	แผนภูมิแสดงการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ	29
ภาพที่ 4	แผนภูมิเปรียบเทียบเศรษฐกิจพอเพียงกับทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริ	35
ภาพที่ 5	กรอบแนวคิดในการศึกษา	53
ภาพที่ 6	แผนภูมิแสดงขั้นตอนการสร้างและหาประสิทธิภาพ ของแผนการจัดการเรียนรู้	57
ภาพที่ 7	แผนภูมิแสดงขั้นตอนการสร้างและหาประสิทธิภาพของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม	59
ภาพที่ 8	แผนภูมิแสดงขั้นตอนการดำเนินการรูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ	61
ภาพที่ 9	แสดงวงจรปฏิบัติการในการเก็บรวบรวมข้อมูล	65
ภาพที่ 10	ผังมโนทัศน์การบูรณาการภายในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5	83
ภาพที่ 11	ผังมโนทัศน์หน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชั้นประถมศึกษา ปีที่ 5	84
ภาพที่ 12	แผนภูมิขั้นตอนการบูรณาการหน่วยการเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5	85