นานที (नान्दी nāndī นานฺที, อ่านแบบแขกว่า นาน-ดี อ่านแบบไทยว่า นาน-ที)
นานที คือ บทไหว้ครู ในบทละครสันสกฤต เป็นร้อยกรองบทแรก ก่อนจะเข้าสู่เนื้อเรื่อง. เนื้อหาเป็นการกล่าวคำบูชาพระผู้เป็นเจ้า ที่ผู้แต่งเคารพนับถือ บางทีอาจจะบูชาสิ่งที่เป็นนามธรรมอื่นๆ เช่น ธรรม อรรถ กาม โมกษ ก็มี. โดยทั่วไปแต่งไว้ไม่ยาวนัก สัก 4-6 บท (บางเรื่องแต่งไว้ 1-2 บทก็มี แต่ที่ยาวกว่า 10 บทก็มี). ตอนท้ายอาจจะขอพรเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตนและผู้ชม(ละคร). ตรงนี้อาจจะเป็นการไว้ฝีมือของผู้แต่งด้วยก็ได้
ตัวอย่างนานที ในบทละครศกุนตลา ของกาลิทาส
สิ่งใดที่ทรงสร้างไว้แต่เบื้องต้น (น้ำ)
สิ่งใดพาเครื่องสังเวยที่บูชาแล้วในพิธี (ไฟ)
และสิ่งใดซึ่งปรากฏเป็นผู้ทำพิธีบูชา (โหตฤ)
สองสิ่งใดซึ่งสร้างกาลเวลา (พระจันทร์และพระอาทิตย์)
สิ่งใดซึ่งแทรกอยู่ในจักรวาล อันมีคุณสมบัติที่ได้ยินด้วยหู (เสียง)
สิ่งใดซึ่งพวกเขาเรียกว่า แหล่งกำเนิดเมล็ดพันธุ์ทั้งปวง (ดิน)
สิ่งใดสรรพชีวิตหายใจด้วยสิ่งนี้แล (อากาศ)
ขออีศะ ผู้มีรูปอันประจักษ์ทั้งแปดสิ่งนั้น จงคุ้มครองท่านทั้งหลายด้วยเทอญ
ยา สฺฤษฺฏิะ สฺรษฺฏุราทฺยา วหติ วิธิหุตํ ยา หวิรฺยา จ โหตฺรี
เย ทฺเว กาลํ วิธตฺตะ ศฺรุติวิษยคุณา ยา สฺถิตา วฺยาปฺย วิศฺวมฺ ฯ
ยามาหุะ สรฺวพีชปฺรกฺฤติริติ ยยา ปฺราณินะ ปฺราณวนฺตะ
ปฺรตฺยกฺษาภิะ ปฺรปนฺนสฺตนุภิรวตุ วสฺตาภิรษฺฏาภิรีศะ ๚
ไม่มีความเห็น