ชีวิตที่พอเพียง : 2293a. อนัตตา (๒)
ชีวิตที่พอเพียง : 2293a. อนัตตา (๒)
หน้า ๖๐ - ๖๑ ของหนังสือ อนัตตา ชื่อหัวข้อวิวัฒน์ ของมติ อัตตา-อนัตตา มีข้อความดังนี้
"อนัตตาของพระพุทธเจ้า วิวัฒน์มาจาก อัตตา ของลัทธิอื่นๆ ในฐานะเป็น อวสานวิวัฒน์
มติของอัตตา ที่เป็นขั้นสูงๆ ขึ้นมาแล้ว ย่อมให้ผล ในทางเห็นความจริงบางอย่าง พ้องกันได้ กับมติ อนัตตา ในบางส่วน ฉนั้น มติของอาฬาระเป็นต้น ซึ่งตรงกับมติฝ่ายอนัตตา ก็ยังขาดส่วนที่สูงสุด อยู่บางอย่าง ครั้นเมื่อทรงเห็นว่า อัตตา เป็นที่ตั้งแห่งความยึด ของจิตร, จึงทรงพบว่า อุดมทรรศนีย์ของการรอดพ้น ต้องเปนการเห็นสิ่งทั้งหลาย ไม่ใช่อัตตา
และเพราะปรัชญามติ แห่งการรอดพ้น ต่างกันนั่นเอง ข้อปฏิบัติจึงต่างกัน แม้ไม่มากก็น้อย ที่สูงขึ้นมา เกือบไล่เรียกับมติ อนัตตา, เช่น เวทานตะ เป็นต้น จึงมีหลักคล้ายพุทธสาสนา จนแทบสังเกตไม่เห็น
การปฏิบัติของพุทธสาสนา จึงเป็นวิวัฒน์ขั้นสุดท้าย ของการปฏิบัติทั้งมวล ทุกสมัยด้วย
พุทธ. ๘,๑๑,๘๑"
อ่านแล้วผมเกิดความเข้าใจเรื่องวิวัฒนาการของหลักคิดทางศาสนา จากเน้นอัตตา ค่อยๆ เปลี่ยนสู่อนัตตา จนถึงพุทธศาสนาก็เป็นขั้นสุดท้าย/ขั้นสูงสุด ของอนัตตา
ทำให้ผมนึกถึงวิวัฒนาการว่าด้วย "ความรู้" หรือ "การเรียนรู้" ในคน คนใดคนหนึ่ง ก็เป็นกระบวนการ หรือขั้นตอน ของวิวัฒนาการ จากยึดมั่นในความรู้หรือความเชื่อแบบใดแบบหนึ่ง จนถึงขั้นสุดท้าย เกิดความเข้าใจว่า ความรู้ทั้งปวงเป็นมายา เป็นสิ่งเปรียบเทียบ ไม่ควรยึดมั่นถือมั่น
บันทึกเรื่องการไม่ยึดมั่นถือมั่นในความรู้ อ่านได้ ที่นี่
การเรียนรู้ เป็นวิวัฒนาการของความคิดและความเชื่อ
วิจารณ์ พานิช
๒๓ พ.ย. ๕๗
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น