"เดี๋ยวจะต่อสายถึงคนมีอำนาจตัดสินใจนะค่ะ..."
คุณจุ๊บ (นามสมมติ) ผู้ดูแลแม่สามีมากว่า 5 เดือนที่นอนห้องพิเศษใน รพ. กล่าว
คุณจุ๊บ ทำหน้าที่ตั้งแต่ตื่นเช้ามา ป้อนอาหาร พลิกตัว เปลี่ยนผ้าอ้อม ดูดเสมหะในลำคอ
ส่วนตอนกลางคืน น้องสามี ลูกชายของผู้ป่วยจะมานอนเฝ้า
เทียบกับหลายๆ ครอบครัวแล้ว ผู้ป่วยรายนี้ยังนับว่าโชคดี
ที่ลูกๆ ทั้งสี่ กับ หนึ่งศรีสะใภ้ช่วยกันดูแล โดยไม่มีปัญหาทางเศรษฐกิจ
กระนั้น ก็ยังไม่มีใครมั่นใจการดูแลที่บ้าน..
ที่ซึ่งผู้ป่วยปรารถนาจะนอนพักผ่อนในระยะท้ายของชีวิต
อุปสรรคสำคัญคือ การให้สารน้ำและยา ทางหลอดเลือดดำ
การอยู่ใน รพ. มีสารพัดวิธีและผู้เชี่ยวชาญที่จะทำได้
แต่แล้ว วันที่ข้าพเจ้ากลัวก็มาถึง
ผู้ป่วยแขนขาบวมมาก จากภาวะอัลบูมินต่ำ จนคุณพยาบาลหาเส้นไม่ได้
ปรึกษาคุณหมอวิสัญญี มาช่วยหาเส้นที่แขน ก็ประเมินว่าบวมเกินกว่าจะทำได้
จนต้องถามความเห็นญาติ เรื่องการใส่สายที่เส้นเลือดลำคอ (central line)
แม้คุณจุ๊บ กับลูกชายคนสุดท้องดูแลใกล้ชิดมาตลอด
และรู้ว่า หากคนไข้ลุกมาพูดได้ คำตอบคือ 'พอเถอะ'
แต่อำนาจการตัดสินใจกลับอยู่ที่ลูกคนที่อยู่ห่างที่สุด มีหน้าทีการงานดีที่สุด...
.......
ยุติธรรมหรือไม่ กับผู้ดูแล ที่เสียสละเวลา กับโอกาสในชีวิต
โลกกำลังหมุนไปสู่ภาวะที่ 'เวลา' กับ 'โอกาส' เป็นทรัพย์อันมีค่ายิ่งกว่าสิ่งใด
การคาดหวังว่าใครสักคนในครอบครัวที่ 'เสียสละ' แบบคุณจุ๊บ จะยากขึ้นทุกที
ถึงเวลาหรือยังที่จะใช้วิกฤตินี้สร้างโอกาส
ยกวิชาชีพผู้ดูแล ที่มีคุณค่าอยู่แล้วให้มีศักยภาพและศักดิ์ศรียิ่งขึ้น
=====================
I have a dream
ภาพ: ตัวอย่าง บริการให้ยาและสารอาหารที่บ
Professional home health care
อาจมีชื่อภาษาไทยว่า นักเคหะบริบาล ไม่ควรใช้คำว่า 'ผู้ช่วยทางการแพทย์/ผู้ช่วยพยาบาล'
เขาคือ นักบริบาลที่สามารถสะสม เพิ่มพูน องค์ความรู้และอัตลักษณ์ของตนเอง
หลักสูตรนักบริบาล มีการรับรอง และตรวจสอบโดยกระทรวงสาธารณสุข และ/หรือ กระทรวงศึกษาธิการ
นักบริบาลรุ่นแรก อาจมีอาจารย์จากสหวิชาชีพ แต่เมื่อเวลาผ่านไป เขาจะกลายเป็นอีกวิชาชีพที่ภาคภูมิ
มีความสามารถขั้นสูงขึ้น มากไปกว่าการเฝ้า พลิกตัว ป้อนอาหาร
มาเป็นสามารถ ให้สารน้ำทางเส้นเลือดหรือทางใต้ผิวหนัง, เปลี่ยนสายอาหาร
และที่สำคัญ มีความเป็น Expert แก้ปัญหาการดูแลที่บ้านได้อย่างสร้างสรรค์
ข้าพเจ้าไม่มีความรู้ทางบริหาร เพียงเคยสัมผัสด้วยใจว่า
'คนเรานั้นขับเคลื่อนด้วยในสิ่งที่ท้าทาย ด้วยความหวังถึงชีวิตที่ดีกว่า
...บรรพบุรุษเราจึงออกจากถ้ำมาสร้างตึกระฟ้าทุกวันนี้
ถ้าจะสรุปว่า
- การเห็นคุณค่าของผู้ดูแล
- การเสริมพลัง สร้างระบบรองรับวิชาชีพผู้ดูแล
พอไหวมั้ยครับ