อะไรมันดลใจให้อยากเป็นครู?

ครูเป็นวิชาชีพที่มีความสุขด้วยความผูกพันต่อผู้เรียนและทุกข์ด้วยระบบ

ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ เรื่องนี้เกิดขึ้นที่สหรัฐอเมริกาและอาจไม่เหมาะสมกับบริบทในประเทศไทย

เรื่องมีอยู่ว่า Gallup poll ได้สำรวจความพึงพอใจในวิชาชีพของคนอเมริกันเป็นจำนวน 170,000 คน ในนั้นมีวิชาครูอยู่ทั้งสิ้นกว่าหมื่นคนพบว่าคนเป็นครูมีความพึงพอใจในวิชาชีพตนเป็นอันดับสองรองจากหมอ และในขณะเดียวกัน ก็เป็นวิชาชีพที่ความสุขและความรู้สึกผูกพันกับงานต่ำมาก

เหตุที่ทำให้เกิดทุกข์กับวิชาชีพก็เนื่องจากกฎระเบียบต่างๆ และมาตรฐานที่เข้ามากำหนดกรอบให้ครูต้องเดินตาม ความรู้สึกไม่ชอบหัวหน้างาน (ซึ่งก็คงเป็นครูที่ใหญ่กว่า หัวหน้าแผนก หรือผู้อำนวยการกระมังครับ) และอัตราค่าจ้างที่น้อยเกินไป ส่วนเหตุที่ทำให้พอใจในวิชาชีพก็คือความภูมิใจที่ได้สร้างคน ความสุขที่ได้เห็นเด็กเข้าใจในสิ่งที่พวกเขาเรียนรู้ (หลายคนที่เป็นครูคงรู้ว่านี่มิใช่ความสุขที่จะซื้อหาได้ด้วยเงิน)

สรุปกันสั้นๆ ก็คือ ครู (อย่างน้อยในอเมริกา) เป็นวิชาชีพที่มีความสุขด้วยความผูกพันต่อผู้เรียน และทุกข์ด้วยระบบและวัฒนธรรมองค์กร

หลายปีที่ผ่านมาในบ้านเรา หน่วยกำกับดูแลระบบการศึกษาก็ออกกฎระเบียบต่างๆ มามากมายเพื่อให้ครูในหลายระดับเดินตามกรอบที่วางไว้ ถามว่าถ้าไม่เดินตามกรอบโดยอ้างว่ามีภาระการสอนจะได้ไหม ผมว่าเป็นข้ออ้างที่ฟังไม่ค่อยขึ้นเพราะระบบที่ดีต้องสามารถตรวจสอบได้และจุดมุ่งหมายสูงสุดของการวางกรอบมาตรฐานต่างๆ ก็เพื่อให้คนอื่นสามารถตรวจสอบได้ (ระบบที่ตรวจสอบไม่ได้เป็นแย่แค่ไหน เราก็รู้อยู่แก่ใจและเห็นกันจนชินตานะครับ)

แต่สำหรับผู้วางกรอบให้ครูทั้งหลายเดินตามเองก็ควรฟังเสียงของผู้เรียนและครูบ้าง จัดสรรงบประมาณเพื่อสร้างความเข้าใจและพัฒนาระบบสารสนเทศให้สถาบันทั้งหลายได้ใช้ร่วมกันเพื่อเป็นการลดภาระให้กับผู้บริหารของสถานศึกษา

ในจังหวะชีวิตของการเป็นครูเราคงมีโอกาสได้ตักตวงความสุขได้เสมอ ในขณะเดียวกันเราก็ต้องเดินไปตามกรอบที่วางไว้เท่าที่เราจะทำได้โดยมุ่งเป้าไปที่ผู้เรียนเป็นหลักและต้องคอยสอดส่องลองหาหนทางที่จะทำให้เราทำงานของเราได้ดี มีความโปร่งใส สามารถตรวจสอบได้ ซึ่งในมุมมองของผมก็คงเป็นเรื่องของการนำเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาช่วยเสริมการสอนและการบริหาร เก็บข้อมูลหลักฐานเชิงประจักษ์เพื่อนำมาพัฒนาต่อยอดไปเรื่อยๆ ละครับ

ขอเป็นกำลังใจให้กับเพื่อนๆ ในวิชาชีพที่สุขในงานแต่ทุกข์ในระบบทุกคนนะครับ

อ้างอิง What Motivates Teachers?

[แผ่นดิน]

เป็นวิชาชีพที่มีความสุขด้วยความผูกพันต่อผู้เรียน และทุกข์ด้วยระบบและวัฒนธรรมองค์กร
...

เป็นวรรคทอง คล้องใจ
สะท้อนใจ
สะท้อนสังคม
ขนานแท้ ครับ