หนึ่งในร้อยวิธีที่จะทำให้กองทุนเข้มแข็ง

โครงการประกวดกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองที่ทางเครือข่ายกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองจังหวัดสมุทรปราการซึ่งเป็นงานระดับจังหวัดได้จัดขึ้นนี้ เพื่อเป็นการกระตุ้นให้กองทุนได้แข่งขันเพื่อปรับปรุงการดำเนินการให้เป็นไปตามระเบียบ มีศักยภาพ และมีความเข้มแข็ง สามารถบริหารกองทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งต้องดำเนินงานให้เสร็จสิ้นภายในวันที่ ๕ ธันวาคม นี้
วัตถุประสงค์ของการจัดประกวดคือ
๑.    เพื่อกระตุ้นเร่งเร้าให้กองทุนหมู่บ้าน ได้มีการแข่งขันกันปรับปรุงการดำเนินงานของกองทุน ให้มีความพร้อมและเป็นไปตามนโยบายของรัฐเพิ่มมากขึ้น
๒.    เพื่อคัดเลือกกองทุนที่มีผลงานดีเด่นให้เป็นแบบอย่าง และประกาศเกียรติคุณ ยกย่องเป็นกำลังใจในการทำความดียิ่งขึ้น
๓.    เพื่อประชาสัมพันธ์การดำเนินการของกองทุนให้แพร่หลาย
การประกวดแบ่งเป็น ๓ ระดับ คือ ระดับจังหวัด ระดับอำเภอ และระดับตำบล
หลักเกณฑ์การตัดสินให้คะแนนประกวดกองทุน
๑.      ด้านโครงสร้างหน้าที่ ทั้งในเรื่องของที่ทำการกองทุน กฎระเบียบ สมาชิก แผนงาน รวมถึงการแบ่งหน้าที่คณะกรรมการ
๒.   ด้านการบริหารจัดการ ดูในเรื่องคณะกรรมการ การอนุมัติเงินกู้ การประชุมของคณะกรรมการและสามัญ รวมถึงการทำเอกสารหลักฐาน
๓.   ด้านการมีส่วนร่วมและความสัมพันธ์ของเครือข่ายกองทุน ดูในเรื่องการมีส่วนร่วม ทั้งการจัดเวทีและ ความร่วมมือในการแก้ไขปัญหา รวมทั้งความสัมพันธ์กับชุมชนอื่น
๔.   ด้านผลการดำเนินการ จะดูในเรืองของการมีอาชีพของสมาชิก การรวมกลุ่มอาชีพ ความรับผิดชอบ ความตรงต่อเวลาในการส่งคืนเงินกู้ของสมาชิก การจัดสรรผลประโยชน์
๕.    ด้านการติดตามประเมินผล เป็นเรื่องของการติดตามสมาชิกคอยให้ความช่วยเหลือ
หลักเกณฑ์ต่างๆนี้เป็นหลักเกณฑ์ที่สำคัญมากสำหรับการบริหารงานกองทุนอย่างมีประสิทธิภาพ แต่จะทำให้มีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผลมากกว่านี้ได้โดยให้แต่ละกองทุนประเมินตนเอง ด้วยเกณฑ์ของกองทุนตนเอง เพราะจุดอ่อนจุดแข็งของแต่ละกองทุนไม่เท่ากัน ใช้การจัดการความรู้ ในกระบวนของการสร้างตัวชี้วัดให้เป็นของกองทุน เพราะหากยังใช้หลักเกณฑ์กลางมาประเมินก็จะเหมือนกับการจัดรูปแบบให้เหมือนๆกัน (ขอเปรียบเทียบกับระบบการศึกษาปัจจุบันคือจะเป็นเหมือนกันหมด ไม่มีความหลากหลาย เน้นจำไม่เน้นคิด) ก็ทำให้กองทุนดำเนินการแบบ “ขอไปที” แค่ผ่านก็พอไม่เห็นต้องทำมาก ได้มาก็เท่านั้น
สำหรับตำบลในคลองบางปลากดได้มีกองทุนเข้าร่วมประกวดเพียง ๒ กองทุนคือหมูที่ ๓ และ ๑๒ ซึ่งมีจุดเด่นในการบริหารจัดการแตกต่างกัน จุดที่น่าสังเกตคือทำไมมีแค่ ๒ กองทุนเองที่เข้าร่วมประกวดทั้งๆที่ตำบลในคลองมีถึง ๑๓ หมู่บ้าน แล้วหมู่ที่เคยได้รางวัลแล้วทำไมไม่เข้าร่วมประกวดด้วย (เป็นคำถามที่นักวิจัยสงสัยเป็นอย่างมา) จึงได้ถามทางคณะกรรมการกองทุน ก็ได้คำตอบว่า เปิดโอกาสให้กับกองทุนที่ยังไม่เคยได้รางวัล ถ้าอย่างนั้นแสดงว่ากองทุนที่เคยได้รางวัลดีมากจนกระทั่งไม่ต้องปรับปรุงอะไรอีกแล้ว ซึ่งในความจริงแล้วก็ไม่ใช่
แสดงว่าการจัดประกวดครั้งนี้ก็จะไม่ได้ถูกเปรียบเทียบมากนัก เพราะไม่มีคนเก่งหรือคนที่ได้รับรางวัลไปแล้วเปรียบเทียบ หรืออีกสาเหตุที่ลองคิดเล่นๆคือ กลัวว่าจะไม่ได้รางวัลอีกจะทำให้เสียหน้าจึงไม่ส่งเขาประกวด หากเป็นกรณีนี้เกิดขึ้นวัตถุประสงค์ทั้งหลายที่เขียนมาก็คงไม่มีความหมายเท่าไรนัก