สงกรานต์ : ปีใหม่ไทย หรือ แค่ครั้งหนึ่งที่ไทยเคยใช้เปลี่ยนศักราช

สงกรานต์ : ปีใหม่ไทย หรือ แค่ครั้งหนึ่งที่ไทยเคยใช้เปลี่ยนศักราช

          สงกรานต์ที่หลายคนถือเป็น “วันปีใหม่ไทย” นั้น เป็นการถือตามแบบที่เคยใช้ในสมัยรัตนโกสินทร์ก่อนที่จะถูกเปลี่ยนตามสากล ซึ่งเป็นเพียงช่วงเวลาหนึ่งที่เราใช้ แต่เราไม่ได้เปลี่ยนเช่นนี้มาแต่เดิม กระทั่งถึงการใช้ “ปีศักราช” เราจึงเปลี่ยนปีใหม่ตามวันที่

          สงกรานต์คืออะไร? ทุกคนพอจะทราบความหมายดี จากหลักฐานจารึกวัดสระกำแพงใหญ่ และจารึกพิมายพอจะสรุปความได้ว่า “สงกรานต์ ว่า ย่าง คือ พระอาทิตย์ขึ้นสู่เมศราศี”

          ก่อน พ.ศ. 1800 เราไม่พบการใช้ “จุลศักราศ” แต่นิยมใช้ “มหศักราช” ในช่วงเวลานั้นถือเอาการเปลี่ยนศักราชใน “เดือน 4 ต่อ เดือน 5” หลัง พ.ศ. 1800 ปี “จุลศักราช” เปลี่ยนที่เดือน 5

          ส่วนการนับปีแบบ “พุทธศักราช” ความเป็น “พุทธ” ยึดถือพระพุทธเจ้า การเปลี่ยนศักราชจึงนับหลังวันวิสาขบูชา หมายถึงวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน วันเพ็ญ 15 ค่ำ เดือน 6 อ้างในหลักฐานจารึกวัดมหาธาตุ จังหวัดชัยนาท (กล่าวถึงรัชกาลพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ แห่งกรุงศรีอยุธยา)

          โดยสรุป การเปลี่ยน “ศักราช” เริ่มเปลี่ยนปีพุทธศักราช ที่วันเพ็ญ 15 ค่ำ แล้วเปลี่ยนมาเป็นเดือน 5 (สงกรานต์) และเปลี่ยนเป็นเดือนมกราคม ซึ่งเราไม่ได้เปลี่ยนศักราชที่ สงกรานต์เพียงอย่างเดียว

          ข้อมูล รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล. สยามรัฐสุดสัปดาหวิจารณ์. 61(30) วันศุกร์ที่ 11 เมษายน - 17 เมษายน 2557. หน้า 48

[Pojana Yeamnaiyana Ed.D.]

วันสงกรานต์เป็นวันระลึกถึงวันปีใหม่ไทยแต่ครั้งโบราณกาล...ปัจจุบันประเทศไทยเปลี่ยนมานับวันที่ 1 มกราคมของทุกปี เป็นวันปีใหม่ เหมือนทุกประเทศทั่วโลก...ความสำคัญของวันสงกรานต์ จึงอยู่ที่ประเพณีรดน้ำดำหัวขอพรญาติผู้ใหญ่ ที่ประชาชนชาวไทยทั้งประเทศ และยังรวมถึงประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียงคือประเทศสาธารณ ประชาธิปไตย ประชาชนลาว ได้ยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็นระยะเวลายาวนาน จะมีความแตกต่างกันบ้างก็ที่พิธีการและรูปแบบเท่านั้นนะคะ...

[แผ่นดิน]

ถึงสงกรานต์คราใด  ไม่ได้นิยามความหมายกับวันนี้มาก
รู้แต่เพียงว่าสิ่งที่อยากทำ คือ   ก่อกองทราย  รดน้ำขอพร  ปล่อยนกปล่อยปลา  ทำบุญให้ญาติผู้ล่วงลับ ฯลฯ

ขอบคุณครับ