ฝรั่ง(ชาวตะวันตก)__คิดต่าง(ไม่เหมือน)คนตะวันออกอย่างไร

ศ.นพ.สมศักดิ์ โล่ห์เลขา ตีพิมพ์เรื่อง "ความแตกต่างในวัฒนธรรมตะวันตกกับตะวันออก" ใน: สรรพสาร. ปี 7 ฉบับ 074. กรกฎาคม 2555. หน้า 1. ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟัง โดยมีการแทรกความเห็น และข้อมูลเพิ่มเข้าไปตามส่วนครับ

ประเทศไทยเป็น 1 ในประเทศที่อาศัยการท่องเที่ยว ลงทุน ค้าขายจากต่างประเทศมากประมาณ 70% ของผลผลิตประเทศ (GDP) 

การ "รู้เขา (เข้าใจคนต่างชาติ) รู้เรา (เข้าใจคนไทย)" จะช่วยให้ประเทศไทย อยู่รอด ปลอดภัย และแข่งขันกับนานาชาติได้ในระยะยาว

ต่อไปเป็นความแตกต่างกันระหว่างฝรั่ง (ชาวตะวันตก) กับชาวตะวันออก (เอเชีย ไทย ฯลฯ)

.

(1). ความตรงต่อเวลา

ชาวตะวันตกเคร่งครัด ตรงเวลามากกว่าชาวตะวันออก

สัปดาห์นี้ผู้สื่อข่าวบิสเนซ อินไซเดอร์เล่าเรื่องการเดินทางจากสหรัฐฯ ไปกลับเยอรมนีว่า แม้แต่ฝรั่งด้วยกันก็ยังตรงต่อเวลาไม่เท่ากัน, คนเยอรมันก็ตรงต่อเวลามากกว่าคนอเมริกัน เช่น ขึ้นเครื่องบิน... จะช้าไม่ได้, ถึงเวลาแล้วล้อเคลื่อนเลย ฯลฯ

.

(2). การเข้าแถว + ไม่แซงคิว

ชาวตะวันตกเคารพการเข้าแถว (ไม่แซงคิว) มากกว่าคนตะวันออก

ผู้เขียนสังเกตว่า ประเทศที่พัฒนาไปไกลกว่า นานกว่า มีแนวโน้มจะเคารพกฎกติกา โดยเฉพาะการเข้าแถว ไม่แซงคิวมากกว่า เช่น คนญี่ปุ่น คนสิงคโปร์ มีแนวโน้มจะเข้าคิว และไม่แซงคิวสูง ฯลฯ

.

(3). เมื่อมีความเห็นต่าง หรือความเห็นไม่ตรงกัน

ชาวตะวันตกมีแนวโน้มจะคุยกันต่อหน้า โดยใช้เหตุผล

ชาวตะวันออกมีแนวโน้มจะหลีกเลี่ยง โดยคุยเรื่องอื่นแทน และไปนินทากันลับหลัง

ทำให้ความขัดแย้งสะสม พอกพูน หมกเม็ดไว้... ในระยะยาว

.

ปี 2556 มีผู้เชี่ยวชาญท่านหนึ่งกล่าวไว้ดี คือ ประเทศที่จะก้าวไปไกล (พัฒนาต่อไปได้มาก) มักจะเป็นประเทศที่ผู้คนมีความอดทน (tolerance) ต่อความเห็นต่าง หรือการใช้ชีวิต (ไลฟ์สไตล์) ที่แตกต่างได้ดี

โดยมีการใช้เหตุผล หรือความรู้ เช่น การสำรวจ-วิจัยแล้วนำข้อมูลนี้มาชี้แจงต่อสาธารณะ การลงคะแนนเสียง การลงประชามติ ฯลฯ ช่วยในการแก้ปัญหา เพื่อให้คนที่ต่างกัน อยู่ร่วมกันโดยสันติได้ดี ทำให้ความขัดแย้งในสังคมต่ำลง ความรุนแรงลดลง

ประเทศที่จะก้าวไปได้ไม่ไกล มักจะทนอะไรที่แตกต่างออกไปไม่ค่อยได้

ใช้ความรู้สึกมากกว่าความรู้ (ข้อมูล ฯลฯ) ทำให้เกิดความขัดแย้งในสังคมสูง

.

(4). เวลาโกรธ

ชาวตะวันตกมักจะแสดงออก เป็นสีหน้า ท่าทาง คำพูด ฯลฯ (ต่อหน้า)

ชาวตะวันออกมักจะยิ้ม หรือไม่แสดงออกมาชัดเจน

ทว่า... อาจเก็บความโกรธไประบายที่อื่น หรือแก้แค้นวันหลัง (ลับหลัง)

.

(5). เวลาชม

ชาวตะวันตกมีธรรมเนียมว่า ชอบหรือไม่ชอบก็ต้องชม (ต่อหน้า)

เช่น อาหารไม่อร่อยก็ต้องชมไว้ก่อน ฯลฯ

แล้วไปรายงานหรือบ่นลับหลัง (ลับหลัง)

.

เช่น เขียนลงเฟซบุค ทวิตเตอร์ บล็อก รายงาน บทความ ฯลฯ

ถ้าประเทศไทยจะทำการท่องเที่ยวให้ดี... ต้องเก่งภาษาอังกฤษ และภาษาต่างประเทศ

เพื่อจะได้ไปลุยอ่าน ลุยเขียน ลุยเม้นท์ (comment / คอมเม่นท์) ในสื่อออนไลน์ที่ชาวตะวันตกชื่นชอบ

ชาวสิงคโปร์พูดได้เฉลี่ยคนละ 3 ภาษา (อังกฤษ จีน มาเลย์) ทำให้เขียนเรื่องเชียร์ประเทศเป็นภาษาอังกฤษ เช่น หมอท่านหนึ่งถ่ายภาพอาหารเก่ง เขียนเชียร์อาหารสิงคโปร์ได้เป็นประจำ

.

(6). วันหยุด-สุดสัปดาห์

ชาวตะวันออกชอบไปที่ที่สนุกสนาน มีคนมาก สนุก เช่น ศูนย์การค้า ฯลฯ

ชาวตะวันตกชอบใช้วันหยุด-สุดสัปดาห์ในที่ที่มีคนน้อย เงียบ สุข สงบ

บิซเนส อินไซเดอร์รายงานในปี 2556 ว่า คนจีนที่เดินทางออกนอกประเทส... 80% เดินทางไปกาสิโนก่อนที่อื่นๆ

.

ทำให้มาเก๊าบูมสุดๆ...

สิงคโปร์ มาเลเซีย เวียดนาม กัมพูชา พม่า ลาว... รวมแล้วเกือบทุกประเทศในอาเซียนมีกาสิโน ทำเงินเข้าประเทศ

ต่อไปไทยอาจจะเป็น "ไดโน่" หรือประเทศที่ล้าหลังด้านการท่องเที่ยว

เพราะคนจีนเป็นนักท่องเที่ยวกลุ่มใหญ่ที่สุดในโลก

.

ขอแทรกศัพท์ภาษาอังกฤษไว้สักคำ

• [ dinosaur ] > [ ได๊ - เน่อะ - ซอ ] > http://www.thefreedictionary.com/dinosaur > noun = ไดโนเสาร์
• ศัพท์เดิมมาจากภาษากรีก = สัตว์ประหลาด + กิ้งกา = สัตว์ประหลาด คล้ายกิ้งก่า

.

(7). หัวหน้า 

ชาวตะวันตกถือว่า หัวหน้าเป็นส่วนหนึ่งของทีม เป็นผู้ร่วมงาน และต้องทำงาน

ชาวตะวันออกถือว่า หัวหน้าเป็นเจ้านาย ต้องเอาใจ และทำตาม (นโยบาย ฯลฯ)

.

(8). เวลาไปเที่ยว

ชาวตะวันตกชอบถ่ายวิว ทัศนียภาพ 

ชาวตะวันออกชอบถ่ายคน

นักท่องเที่ยว 3 อันดับแรกของไทย ส่วนใหญ่จะเป็นชาวมาเลเซีย จีน และรัสเซีย (ตะวันออก = 2; ตะวันตก = 1)

.

ตรงนี้บอกเป็นนัยว่า แหล่งท่องเที่ยวที่ดีต้อง "ขึ้นกล้อง"

= ต้องจัดฉากให้เหมาะ (กับวิว หรือกับคนก็ว่ากันไป)

ถ้าหมู่บ้าน ร้านค้าไหน ไม่มีมุมถ่ายภาพ... จะเสียเปรียบในการแข่งขัน

.

(9). วิถีชีวิต

ชาวตะวันตกชอบชีวิตอิสระ ต่างคนต่างอยู่ ไม่ก้าวก่ายเรื่องส่วนตัว

ชาวตะวันออกชอบพบปะสังสันทน์ ชอบซอกแซกเรื่องคนอื่น สอดรู้สอดเห็น

.

(10). ผู้สูงอายุ

ชาวตะวันตกขี้เหงา และชอบเลี้ยงสัตว์ 

สถิติสหรัฐฯ คือ ชอบเลี้ยงปลา แมว สุนัข (น้องหมา)

ทำให้อาหารสัตว์-สินค้าสัตว์เลี้ยงอยู่ในขาขึ้นทั่วโลก (ขายดี)

.

ชาวตะวันออกชอบเลี้ยงหลาน

ตรงนี้บอกเป็นนัยว่า ถ้าจะทำการท่องเที่ยวให้ได้ดี

อาจจะต้องมีอะไรที่ช่วยแก้เหงา 

เช่น มีจุดให้อาหารปลา หรือให้อาหารสัตว์, มีฟิตเนสแบบเดินเล่นกับสัตว์ (walk a dog = เดินเล่นกับน้องหมา) ฯลฯ

.

และที่ลืมไม่ได้ คือ ที่ท่องเที่ยวน่าจะมีอินเตอร์เน็ตพร้อมให้บริการ

เพราะนักท่องเที่ยวอาจจะต้องติดต่อกับลูกหลาน ญาติสนิทมิตรสหาย หรือสัตว์เลี้ยงเป็นพักๆ

.

(11). เด็ก

ชาวตะวันตกชอบอิสระ หารายได้ด้วยตัวเอง โดยเฉพาะหลังอายุ 16 ปี

ชาวตะวันออกนิยมพึ่งพาพ่อแม่ และพ่อแม่ชาวตะวันออกก็ชอบดูแลลูกนานๆ

สิ่งที่เหมือนกัน คือ โลกใบนี้จะมีสัดส่วนคนสูงอายุมากขึ้น

.

บ้าน-คอนโดฯ ยุคใหม่ น่าจะต้องออกแบบเผื่อคนสูงอายุ

เช่น ทำอย่างไรให้มีห้องน้ำชั้นล่าง (คนสูงอายุหลายท่านขึ้นบันไดไม่ไหว)

มีราวจับกันหกล้ม ทั้งในห้องน้ำ หน้าห้องน้ำ และบันได 

.

(12). การเดินทาง

ชาวตะวันตกนิยมเดินทางแบบ "กรีน แอนด์ ลีน (green-and-lean)" หรือแบบ "เรียบง่าย-ประหยัดพลังงาน" มากขึ้น

ปี 2556 เป็นปีที่ยุโรปมียอดขายจักรยานแซงรถยนต์

เป็นผลจากเศรษฐกิจยุโรปตกต่ำด้วย กระแสอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม-ใส่ใจสุขภาพแรงขึ้นด้วย

.

ต่อไปชาวตะวันตกส่วนหนึ่งจะมองหาแหล่งท่องเที่ยวแบบเดินได้ ปั่นได้(จักรยาน)มากขึ้น

ถ้าไทยมีถนนคนเดิน หรือถนนจักรยานมากขึ้น (เป็นบางที่ หรือบางวันก็ได้)

หรือมีสะพานคนเดิน สะพานจักรยานแบบประหยัดพลังงาน

เช่น สะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา-ถนนริมทะเลที่ใช้พลังงานจากแสงแดด ใช้หลอดประหยัดพลังงาน (LED) เล่นแสงสี ฯลฯ อาจเป็นแม่เหล็กใหม่ของการท่องเที่ยวได้เช่นกัน

.

(13). อาหาร

ชาวตะวันออกชอบอาหารอร่อย หรู บรรยากาศดี

ชาวตะวันตกชอบอาหารที่ดีกับสุขภาพมากขึ้น

ถ้าเราส่งเสริมให้คนทั่วโลกรู้จักอาหารไทยในรูป "อาหารสมุนไพร (herbal food)" มากขึ้น น่าจะดี

.

วิธีหนึ่งที่จะส่งเสริมสุขภาพคนไทยได้ดี คือ เปลี่ยนหลักสูตรวิชาสุขศึกษา-พลศึกษาให้เด็กไทยเก่งแบบสุดๆ ไปเลย

• เปลี่ยนจากเน้นกีฬา > เป็นเน้นวิทยาศาสตร์การกีฬา เช่น ออกกำลังแบบไหนดีกับหัวใจ แบบไหนดีกับกีฬาอะไร (ฟุตบอล ฯลฯ)
• เน้นออกกำลังเพื่อสุขภาพ เช่น ป้องกันอ้วน ป้องกันเบาหวาน ฯลฯ
• เน้นการทำกับข้าว-ขนมไทย เพื่อสุขภาพ 

.

(14). ความซื่อสัตย์-กฎกติกา มารยาท

ชาวตะวันตกถือเรื่องความซื่อสัตย์-กฎกติกา มารยาทเป็นเรื่องสำคัญ โดยเฉพาะจะไม่มีการให้อภัยบุคคลสาธารณะที่ทำผิด เช่น นักการเมือง ผู้บริหารระดับสูง ผู้พิพากษา ฯลฯ

อาจมีข้อยกเว้นในบางกรณี 

เช่น ที่ท่านแมนเดลาประกาศนิรโทษกรรม ยกโทษให้ทั้งคนผิวขาว (ฝรั่ง) และคนผิวดำ (อาฟริกา) ก่อนรวมประเทศอาฟริกาใต้ยุคใหม่

.

ตอนนั้นท่านแมนเดลามองว่า ถ้าตามเอาผิดทุกคนทุกฝ่ายแล้ว

ความสุข ความสงบ และสันติ จะไม่เกิดในอาฟริกาใต้

ความเที่ยงธรรมของท่านมีเสมอกัน ทั้งต่อคนผิวขาวและผิวดำ

ทำให้คนอาฟริกาใต้ทุกสีผิวเคารพ นับถือ และไว้วางใจท่าน

.

คนตะวันออกหลายๆ คนคงจะบอกว่า (ไม่ซื่อสัตย์) ไม่เป็นไร เรื่องธรรมดา

ความสำเร็จของประเทศที่พัฒนาแล้วมักจะมาจากบรรทัดฐานในเรื่องนี้ คือ ทุกประเทศที่พัฒนาแล้วจะเป็นประเทศ...

• (1). ประชาธิปไตย > ไม่มีประเทศเผด็จการที่ก้าวไปสู่ความเป็นประเทศพัฒนาแล้วเลย (แม้ 1 ประเทศก็ไม่มี)
• (2). เคารพกฎกติกา มารยาท > ถือระบบสำคัญกว่าตัวบุคคล

.

โรงพยาบาลเอกชนบางแห่งมีโปรโมชั่นลดราคาให้คนไทย คงจะทำไปด้วยความตั้งใจดี

ทว่า... เรื่องนี้ชาวตะวันตกมักจะไม่ค่อยพอใจ 

มองว่า เป็นการบริการที่ไม่เสมอภาค ไม่เป็นมืออาชีพ

ว่าเข้านั่น

.

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านทุกๆ ท่านมีสุขภาพดีไปนานๆ

ขอให้เหตุการณ์ร้ายๆ ในไทยผ่านพ้นไป 

โดยทุกคนทุกฝ่ายเดือดร้อนน้อยที่สุด

ขอให้ความสงบ ความสุข สันติ สติ และสตางค์ (จากการค้า ท่องเที่ยว ลงทุน ฯลฯ) กลับสู่ประเทศไทยโดยด่วนครับ

.

                               

ขอขอบพระคุณ > ศ.นพ.สมศักดิ์ โล่ห์เลขา. ความแตกต่างในวัฒนธรรมตะวันตกกับตะวันออก. ใน: สรรพสาร. ปี 7 ฉบับ 074. กรกฎาคม 2555. หน้า 1.

[สมาน เขียว]

วิเคราะห์ได้ตรง ชัด ลึก เห็นภาพไทยแท้ทุกมุม ขอบคุณที่นำมาแบ่งปันครับ

[อ.ต๋อย]

ขอบพระคุณครับ ขอนำไปเผยแพร่และตีความต่อนะครับ