อำนาจหน้าที่ อำนาจและหน้าที่ หรือหน้าที่และอำนาจ

          ตั้งใจที่จะเอามาเผยแพร่ ถึงวิธีคิดที่ปรับเปลี่ยนไปตามสภาพข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นใหม่ เมื่อท่านมีชัย ฤชุพันธ์ และคณะ มีโอกาสท่านก็นำมาใช้โดยไม่ลังเล!

          ท่านที่เคยยกร่างกฎหมายคงจะเคยมีประสบการณ์ถกเถียงกันว่า คำว่า “อำนาจหน้าที่” และ “อำนาจและหน้าที่” ในกฎหมายต่างกันหรือไม่ และใช้ในกรณีใด กรรมการกฤษฎีกาท่านหนึ่งอธิบายว่า “อำนาจหน้าที่” หมายถึงทั้งอำนาจหน้าที่ปะปนกันอยู่ คือ เมื่อมีอำนาจแล้วก็มีหน้าที่ด้วย ส่วนคำว่า “อำนาจและหน้าที่” เป็นกรณีที่กฎหมายมาตรานั้นต้องการที่จะแยกให้เห็นอำนาจหน้าที่ออกจากกัน ส่วนใดเป็นอำนาจบ้าง ส่วนใดเป็นหน้าที่บ้าง

          เมื่อเร็วๆ นี้ท่านมีชัย ฤชุพันธ์ และคณะ ท่านได้ตรวจพิจารณาร่างกฎหมายฉบับหนึ่ง (ร่างพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ....) ท่านก็เสนอว่า น่าจะใช้คำว่า “หน้าที่และอำนาจ” แทน ท่านอธิบายว่า เวลาเราเขียนอำนาจหน้าที่คนจะยึดติดแต่อำนาจ อยู่ๆ ทำไมกฎหมายจึงสร้างอำนาจให้กับคนคนหนึ่งให้มีอำนาจเหนือคนอีกคนหนึ่ง คำตอบก็คือว่าเพราะมันจะมีหน้าที่ ก็จำเป็นต้องมีเครื่องไม้เครื่องมือ จึงให้เครื่องมือไปทำ แต่ว่าในทางปฏิบัติเมื่อเราเขียนคนมักจะเอาเครื่องมือไปยึดเป็นหลักใหญ่ แล้วจะทำหน้าที่หรือไม่ทำไม่รู้ ฉันมีอำนาจ มันก็ทำให้เกิดความไขว้เขวในสังคม แล้วก็เกิดความเดือดร้อนกันมากในที่สุด ก็เลยคิดว่า ถ้าอย่างนั้นเราเปลี่ยนใหม่ เพื่อเตือนสติให้รู้ว่าคุณมีหน้าที่แล้วจึงมีอำนาจนะ ถ้าเมื่อไหร่คุณไม่ได้ทำหน้าที่นั้น อำนาจนั้นคุณก็จะไม่มี เพื่อจะเปลี่ยนวิธีคิดของคนใหม่ ก็เลยลองเปลี่ยนดู

          ที่มา: คุยกับ ดร. มีชัย ฤชุพันธุ์ มือปั้นร่างธรรมนูญสุขภาพ ในกฤษฎีกา, เวทีปฏิรูป สิ่งพิมพ์เผยแพร่ของสำนักงานปฏิรูปสุขภาพแห่งชาติ (สปรส) ปีที่ ๕ ฉบับที่ ๔๑ มกราคม-กุมภาพันธ์ ๒๕๔๘, หน้า ๓.