วันนี้ผมตรวจข้อสอบวิชาฟิสิกส์พื้นฐาน นักศึกษาปริญญาตรี ปี 1 ข้อสอบให้นักศึกษาเขียนบรรยาย โดยถามว่า "ถ้าเสียงเป็นคลื่นที่ไม่อาศัยตัวกลาง เสียงจะเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง"
หลายท่านคงพอจำกฏทางวิทยาศาสตร์ของคลื่นได้ แต่ขอทบทวนเล็กน้อย
คลื่นแบ่งเป็น
1. คลื่นอาศัยตัวกลาง เช่น เสียง คลื่นประเภทนี้ถ้าไม่มีตัวกลางจะเดินทางผ่านไปไม่ได้ เช่น เดินทางผ่านสุญญากาศไมได้
2. คลื่นที่ไม่อาศัยตัวกลาง เช่น คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า คื่นประเภทนี้จะเดินทางผ่านได้ทั้งมีตัวกลางและไม่มีตัวกลาง
คำถามข้อนี้ ผมต้องการให้นักศึกษานำกฏวิทยาศาสตร์ไปวิเคราะห์โดยใช้หลัก Logic หาคำตอบ ซึ่งมีได้หลากหลาย ขอเพียงทุกคำตอบมีเหตุผลประกอบ แสดงให้เห้นความเป็นไปได้จริง
ผลการตรวจ นักศึกษากว่า 70% ตอบตามที่ผมคาดไว้ เช่น "ถ้าเสียงเป็นคลื่นไม่อาศัยตัวกลาง เสียงจะเดินทางผ่านสุญญากาศได้ " เป็นต้น พร้อมกับให้เหตุบ้างไม่มีเหตุผลบ้าง นักศึกษาบางคนเขียนหนังสืออ่านไม่ออก วกวน ต้องพยายามอ่านซ้ำและตีความ(ช่วย)
แต่มีนักศึกษาประมาณ 30% ที่ตอบในทำนองที่ผมไม่คาดว่าจะพบ ดังนี้
"เกิดการเปลี่ยนแปลง คือ เราจะไม่สามารถรับรู้หรือได้ยินใดๆ เนื่องจากเสียงเป็นคลื่นอาศัยตัวกลาง ถ้าไม่อาศัยตัวกลางก็จะไม่สามารถเดินทางผ่านไปได้"
"ถ้าเสียงเป็นคลื่นไม่อาศัยตัวกลางเราจะไม่ได้ยิน เพราะคลื่นเสียงจะเกิดได้ต้องอาศัยตัวกลาง นกหวีด เวลาเป่านกหวีดต้องมีตัวกลาง อากาศเป็นตัวกลาง ไม่งั้นเราก็จะได้ยินเสียง เราใช้อากาศเป็นตัวกลางในนการเกิดคลื่นแสง เสียง"
ต้องยอมรับก่อนว่า นี่คือความคิดของนักศึกษา ปี 1 ซึ่งต้องใจกว้างรับฟังและพิจารณาให้คะแนนเขา แม้ว่ามันจะขัดกับความรู้สึก/คาดหวัง หรือคำตอบที่เราได้ยินได้อธิบายมาตั้งแต่ผมเรียนวิทยาศาสตร์ตั้งแต่ประถมจนจบปริญญา
ผมนั่งคิดทบทวนการสอนของผมในชั้นเรียน ซ้ำไปมา ต้องแก้ไขปรับปรุงอย่างไรบ้างนะ.....เราพลาดตรงไหนบ้าง หรือถูกแล้ว เพียงแต่ต้องใจกว้างๆ
ผมทบทวนหลัก Logic ซึ่งเป็นหลักพื้นฐานทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ ซึงในทางสังคมศาสตร์มีบางกรณีไม่เป็นไปตามหลัก Logic พร้อมกับยกตัวอย่าง ดังนี้
ไก่ = เดินได้ แต่ ว่ายน้ำไม่ได้
เป็ด = เดินได้ และ ว่ายน้ำได้
ถามว่า ถ้าไก่กลายเป็นเป็ด จะเป็นอย่างไร?
ถ้ามี นักเรียนของท่าน ตอบว่า "จะเดินไม่ได้ เพราะไม่เป็นไก่" ท่านจะให้คะแนนอย่างไร
ไม่มีความเห็น