คนดีวันละคน : 257. รศ. ดร. โกศัลย์ คูสำราญ
คนดีวันละคน : 257. รศ. ดร. โกศัลย์ คูสำราญ
๗๐ ปี รศ. ดร. โกศัลย์ คูสำราญ คนเก่งที่ถ่อมตัว
วิจารณ์ พานิช
……………
รศ. ดร. โกศัลย์ คูสำราญ เรียนหนังสือรุ่นน้องผม ๑ ปี เป็นนักเรียนโรงเรียนวชิราวุธรุ่นเดียวกันกับ ศ. ดร. ชัยอนันต์ สมุทวณิช เรียนจบระดับเตรียมอุดมศึกษาได้คะแนนเยี่ยมในกลุ่ม ๕๐ คนแรกของประเทศ ที่เรียกกันทั่วไปในสมัยนั้นว่า “ติดบอร์ด” และได้รับทุนรัฐบาลไปศึกษาต่อต่างประเทศ ไปจบปริญญาเอก สาขาเคมีจากมหาวิทยาลัย อ็อกซฟอร์ด
จึงถือได้ว่าเป็นคนที่มีประวัติการเรียนเด่นมาก อย่างหาตัวจับยาก ท่านเป็นคนเงียบๆ ไม่แสดงตัว ไม่อวดตัว ผมมารู้จักกับท่านเมื่อผมมารับงานผู้อำนวยการ สกว. ในปี ๒๕๓๖ ในช่วงแรกทำงานอยู่ที่ชั้น ๑๘ ของอาคารมหานคร-ยิปซั่ม ซึ่งเป็นสำนักงานของ สวทช. จึงได้มีโอกาสรู้จักท่านซึ่งทำงานเป็นผู้ช่วยผู้อำนวยการ สวทช. ผมรู้สึกว่าท่านเป็นคนโอภาปราศัย ต้อนรับผมซึ่งเป็นอาจารย์บ้านนอกเข้ากรุงอย่างมีอัธยาศัยดีมาก
ศ. ดร. ยงยุทธ ยุทธวงศ์ ผู้อำนวยการ สวทช.ในขณะนั้น กล่าวชมให้ผมฟังบ่อยๆ ว่า ดร. โกศัลย์ ทำงานเก่งมาก เป็นคนละเอียดรอบคอบ และความรู้ดีมากในทุกด้าน มีความซื่อสัตย์รับผิดชอบต่องาน และที่สำคัญ เป็นคนมีอัธยาศัยดีมาก
ต่อมามีการเปลี่ยนผู้บริหาร สวทช. และมีคนมาบอกผมหลายคน ว่า ดร. โกศัลย์ ไม่ได้รับต่อสัญญาการทำงานที่ สวทช. ทาง สกว. น่าจะชวนมาทำงาน จะมีคุณค่าต่อ สกว. มาก ตอนนั้น สกว. มีโครงการ คปก. (โครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเศก) แล้ว โดยมี รศ. ดร. กำจัด มงคลกุล เป็นผู้อำนวยการโครงการ อาจารย์กำจัดกับผมตกลงกันว่า ผมจะไปเชื้อเชิญ ดร. โกศัลย์มาทำงานที่ สกว. ในตำแหน่งรองผู้อำนวยการ คปก. ทำงานบริการ คปก. คู่กับอาจารย์กำจัด ผมเข้าใจว่าทั้งสองท่าน รู้จักคุ้นเคยกันอยู่แล้ว จึงทำงานเข้าขากันอย่างดีเยี่ยม ทำงานโดยมีข้อมูล และมีความแม่นยำ ทำให้งาน คปก. ได้รับความเชื่อถือในความยุติธรรม ตรงไปตรงมา ในเรื่องการตัดสินทุน
เมื่อผมมีโอกาสได้สนทนาเรื่องต่างๆ กับ ดร. โกศัลย์มากเข้า ผมก็รู้ว่าท่านเป็นคนอ่านหนังสือมาก เป็นคนรู้ลึก และกว้างขวาง จดจำเรื่องต่างๆ ได้แม่นยำ ต่างกับผมที่จำอะไรไม่ค่อยได้ เรื่องที่ ดร. โกศัลย์ชอบมีหลากหลายด้าน รวมทั้งด้านธรรมะ
เมื่ออาจารย์กำจัดขอเกษียณตัวเองจาก สกว. เมื่ออายุครบ ๗๐ ปี ศ. ดร. นักสิทธ์ คูวัฒนาชัย ได้รับเชิญมาเป็นผู้อำนวยการ คปก. แทน โดย ดร. โกศัลย์ ยังคงทำหน้าที่รองผู้อำนวยการอย่างเดิม และเมื่อผู้อำนวยการ คปก. เปลี่ยนเป็น ศ. ดร. อมเรศ ภูมิรัตน ดร. โกศัลย์ก็ยังคงทำหน้าที่รองผู้อำนวยการอย่างดี โดยที่ ศ. ดร. อมเรศ มีอายุน้อยกว่า ผู้อำนวยการ คปก. ทุกคนพูดเหมือนกันหมดว่า ได้ ดร. โกศัลย์ เป็นแม่บ้านดูแลงานส่วนที่ เป็นรายละเอียดได้อย่างเรียบร้อยหมดจด ทุกคนสบายใจในความเป็นคนตรง ความซื่อสัตย์ หากไม่มี ดร. โกศัลย์ งาน คปก. จะไม่สามารถดำเนินการได้ผลสำเร็จเรียบร้อยได้ถึงขนาดนี้
เจ้าหน้าที่ของ คปก. ทุกคนบอกผมว่า เขาโชคดีที่ได้ทำงานกับ ดร. โกศัลย์ ได้มีท่านเป็นครูสอนงาน ทำให้เขาทำงานเป็นระบบ ละเอียด และเป็นระเบียบเรียบร้อย และเป็นแบบอย่างที่ดีในการครองตน ให้แก่ทุกคนในหน่วยงาน
เมื่อผมกลับไปทำงานให้แก่ สกว. ในฐานะประธานคณะกรรมการนโยบาย คปก. ผมพบว่ารายงานการประชุม และเอกสารในแฟ้มประชุม ของโครงการ มีความเป็นระเบียบเรียบร้อย น่าประทับใจมาก เป็นผลงานการวางรากฐานด้านงานธุรการของ คปก. โดย ดร. โกศัลย์อย่างไม่มีข้อสงสัย
ผมทราบข่าวเมื่อวันที่ ๒๐ สิงหาคม ๒๕๕๖ ว่า ดร. โกศัลย์ จะออกจาก สกว. จึงถามท่านว่าทำไมไม่อยู่ต่อ ท่านบอกว่าเป็นนโยบายของ สกว. ที่จะไม่ต่อสัญญาแก่พนักงานที่อายุเกิน ๗๐ ปี ไม่ใช่ท่านไม่ประสงค์จะทำงานต่อ
ผมจึงได้เรียนต่อท่านผู้อำนวยการ สกว. ศ. นพ. สุทธิพันธ์ จิตพิมลมาศ ว่า ดร. โกศัลย์ แม้จะอายุถึง ๗๐ ปีแล้ว แต่ท่านยังแข็งแรง ยังทำงานได้ดี คนที่ทำงานเก่ง ซื่อสัตย์ และทำแต่งาน ไม่เล่นการเมือง และไม่ถืออาวุโส อย่างนี้หายาก น่าจะหาทางดึงท่านไว้ทำงานต่อ โดยไม่ขัดกับนโยบายของคณะกรรมการ นโยบายกองทุน สนับสนุนการวิจัย โดยที่กติกาของ สกว. ไม่ควรถือตามแนวราชการ คือมีระเบียบเดียว ใช้บังคับทั่วกันหมด โดยไม่คำนึงถึงบริบทของงาน และเงื่อนไขอื่นๆ ที่แตกต่างกัน ท่านผู้อำนวยการ สกว. ก็เห็นด้วย
ผมจึงถือโอกาสที่ รศ. ดร. โกศัลย์ คูสำราญมีอายุครบ ๗๐ ปี และออกจากตำแหน่งรองผู้อำนวยการ คปก. เขียนบทความนี้สดุดีท่านไว้เป็นตัวอย่างแก่อนุชนรุ่นหลัง โดยหวังว่า ไม่ใช่เป็นการเขียนบทความ เนื่องในโอกาสที่ท่านออกจาก สกว.
ดร. โกศัลย์เป็นคนเก่ง แบบที่ก้มหน้าก้มตาทำงาน ใช้ความสามารถที่โดดเด่นทำแต่งาน ไม่ยุ่งเกี่ยวกับการสร้างชื่อเสียงให้แก่ตนเอง คนอย่างนี้หายากยิ่ง
วิจารณ์ พานิช
๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๖
ความเห็น (1)
เก็บภาพในอดีตของ รศ.ดร.โกศัลย์ คูสำราญ-ศ.ดร.ยงยุทธ ยุทธวงศ์ ในงานเลี้ยงฉลองแต่งงานของ ประทีป-นงนาท สนธิสุวรรณ เมื่อ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๑๔ มาฝากค่ะ