ศัพท์ตามตำรา
ประสะ พระอาจารย์ได้ให้ความหมายของคำว่า "ประสะ"ตามตำรายาโบราณ ไว้ดังนี้
- คือทำให้ฤทธิ์อ่อนลง
- คือการรวมยา
- ทำความสะอาด
คำแปล ( แปลภาษาไทย-อังกฤษ อ. สอ เสถบุตร )
n. vt. to clean; a cleanser or purifier, used especiallyin the names of medicines , as ประสะกานพลู, ประสะนอแรด (ประสะนอแรด สมัยเป็นเด็ก มีขายในร้านหมอ ร้านยา เกือบทุกร้าน เป็นผงอยุ่ในซอง มีรสเปรี้ยวๆเรียกน้ำลาย กินแก้ปวดหาย คุ่กับยาทันใจ เนื้อยาเป็นผงขาวเหมือนกัน ต่อมายาประสานอแรดหายไปคนหันไปกินทัมใจ ต่อมาทันใจเปลี่ยนชื่อเป็นยาทัมใจ ..อิอิ ทำใจว่าหาย หายไปไหนไม่รู้ แต่สมัยก่อนเขาหายจริงนะ หายปวดฟันปวดหัวตัวร้อนเป็นไข้นอนไม่หลับ ปวดท้อง ปวดเอว ปวดหลัง..ครอบจักรวาล!)
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานได้ให้ความหมายของประสะไว้ดังนี้
ประสะ
ความหมาย
ก. ฟอกหรือชําระสิ่งต่าง ๆ เช่นเครื่องยาเพื่อให้สะอาดหรือให้รสอ่อนลง; ใช้เรียกยาที่เข้าเครื่องยาสิ่งหนึ่งเท่ากับเครื่องยาอื่น ๆ เช่น ประสะขิง ก็คือเข้าขิงเท่ากับยาอื่นเป็นต้น.
ขอบคุณค่ะ
ความเห็น (5)
ขอบคุณดร.พจนา แย้มนัยนาค่ะ
เคยทานไหมคะ คงไม่ทันแน่เลย
ขอบคุณดอกไม้แห่งกำลังใจทุกดอกที่มอบให้นะคะ
IMHO, ประสะ is from Pali 'passa ปัสสะ' : side; flank. (m.; nt.); as a verb it means 'be located at the sides of something or somebody ' .
ประสะนอแรด = medicine with rhino horn (on the side)
[later it was found that rhino horn was not among its ingredients, to avoid misrepresentation (by law), the name is changed to ประสะบอแรด in a play of word บอ: ว. เกือบบ้า, ใกล้จะเป็นบ้า, ครึ่งบ้าครึ่งดี and บ่อ (chinese) ไม่.]
;-)
ขอบคุณคี่่ะท่้าัน
sr
ที่ช่ิวยเติมเต็มให้บันทึกนี้
ฤทธิ์ของยาประสะบอแรด เ่ชื่อกันว่ิ้าทำ้ให้เคลิ้ม
สามล้อถีบสมัยก่อนอาศัยความเชื่อกินลูกหนู ลูกจิ้งจกผสมยาประสาะบอแรด
และผสมเหล้าขาวเพื่อบำรุงจิตหลง ของพวกเขา เพราะเชื่อว่าช่วยคลายปวดกล้ามเนื้อได้