พืช มาจากไหน
พืช มาจากไหน
Here we ask not in a biology sense but in etymology นิรุกติศาสตร์ sense, where did the Thai word พืช come from?
We make a reasonable guess that words ending in ข ค จ ฉ ช ญ ฑ ณ พ ภ ส ศ ษ ล ฬ are very likely from Pali or Sanskrit. So we look up a Pali Dictionary.
But, there is no " ื" vowel in Pali or Sanskrit. However, there are only 5 vowels in Pali (well there are short vowels and long vowels ;-) we can try them {a อะ aa or ā a-bar อา e เอ i อิ ii or ī i-bar อี o โอ u อุ uu or ū u-bar อู) all.
Wait, we know we don't read or write Pali like they do in Sri Lanka or India or Myanmar or China... we sometimes say บาน for บาละ (Sri Lankans say paala ปาละ or พาละ) and we say พาน for พาละ (Sri Lankans say baala บาละ). It can be more confusing. For examples in Pali they say "cara cara" จะระ จะระ but we say จราจร; in Pali they say จะละ จะละ but we say จลาจล. No wonder even our ex-prime minister was confused at one time and said something like จลาจลแค่ผิดกฏหมายจราจร.
Anyway, to cut the long story short, I looked up and found enough support to say that พืช comes from บีชะ (in Pali/บาลี) bīja. You may want to check below before you agree or disagree with me. If you disagree, please give me your 'evidence' so we can learn more together.
From Yuddhammo Bhikkhu's Digital Pali Reader version 4.3's Pali dictionary:
บีชะ (ปาลี) bīja: seed; germ; generating element. (nt.)...bīja one of the 5 groups of edible or useful plants, falling under bījagāma. It is expld at Vin iv.35 & DA ;i.81 by the terms pubbaṇṇa บุพพัณณะ (i. e. the seven dhaññāni or grains, sāli, vīhi, yava, godhūma, kangu varaka, kudrūsa) and aparaṇṇa อปรัณณะ (i. e. beans and other leguminous plants, and gourds such as mugga ถั่วเขียว, māsa ถั่ว tila งา, kulattha ถั่ว, alābu น้ำเต้ายาว, kumbhaṇḍa กุมภัณฑ์ ฝักเขียว (ยักษ์-)). -- sakaṭa (สกฏ เกวียน a cart -- load) of seeds SnA 137.
ธัญญะ dhañña: grain; corn. (adj.) fortunate; lucky. (nt.)...These 7 are sāli & vīhi (rice -- sorts), yava (barley) godhuma (wheat), kangu (millet), varaka (beans) kudrūsaka (grain?) Vin ;iv.264; Nd2 314; DA i.78. -- Nd2 314 distinguishes two categories of dhañña: the natural (pubbaṇṇa บุพพัณณะ) & the prepared (aparaṇṇa อปรัณณะ) kinds. To the first belong the 7 sorts, to the second belongs sūpeyya (สูเปยยะ = curry). See also bīja พืช. -- Six sorts are mentioned at M i.57, viz. sāli ข้าวหอม, vīhi ข้าวเปลือก, mugga ถั่วเขียว, māsa ถั่ว, tila งา, taṇḍula ข้าวแดง. ... (sappi เนยใส -- madhu น้ำผึ้ง -- tela น้ำมัน -- 'dhaññādīhi vohăraŋ katvā' อาหารสำเร็จ) -- dhaññaŋ ākirati ธัญญัง อากิระติ to besprinkle a person with grain (for good luck) Pv iii.54 (=mangalaŋ karoti PvA 198) see also mangala (มงคล).
Notes.
ถัญญะ, ถัน thañña: mother's milk. (nt.)
ธะนะ, ธน dhana: wealth, riches. (nt.)
อาหาระ āhāra: food; nutriment. (m.)
โอดะนะ odana: boiled rice. (nt.; m.) = oat meal; gruel (in English)
ความเห็น (6)
....ได้ความรู้ใหม่ๆ ดีจังเลยชอบมากๆ เลยค่ะ .... พืช === > comes from บีชะ
สวัสดีครับ
สระอือที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤตพบน้อยมาก ที่พบมากว่าคือสระอึ เช่น ธรรมกถึก จารึก อธึก
ผมเองก็สนใจการสืบค้นคำเก่า คิดว่า มีหลักฐานอีกจำนวนพอสมควร ที่เราไม่ค่อยได้เห็น คือ เอกสารที่ยังไม่ได้เขียนตามระบบมาตรฐานปัจจุบัน เช่น เสียง ด /d/ แต่ใช้ ฑ พบทั้งในจารึกและต้นฉบับ (manuscript) ในสมุดไทย
การใช้ศัพท์จากภาษาบาลี และสันสกฤต ก็ยังน่าสนใจและสงสัยอีกมากมาย เช่น เราใช้คำว่า มัทรี (madrī) แบบสันสกฤต แม้แปลจากคัมภีร์บาลี ที่ใช้ว่า มัทที (maddī)
สำหรับ การใช้ พ แทนเสียง b และอื่นๆ ผมยังหาคำตอบเหมาะๆ ไม่ได้เลย
ด้วยความระลึกถึง
Thank you Dr. Ple : You are really inspirational ;-)
Thanks ธ.วั ช ชั ย : It is good to have a language expert like you join in. I think if we are to learn (to use) Thai language better, we should know where words come from and how they come to be used in Thai. I look for etymologies as my hobby (and using 'my own' theories ;-). I have spent years trying to find explanation for the swapping of บ and พ in Thai. Why do we say พุทธ when Sri Lankans say บุ็ดธะ; We say คนพาล Sri Lankans would understand as รปภ; We say สันติบาล Sri Lankans would think we talk about "thugs destroying peace" -- may be they know something we don't ;-)
อ่านทุกเรื่องที่ท่านบันทึกนะคะ ได้ความรู้ที่แปลก แตกต่าง หลากมุมมองจริงๆค่ะ
Thank you for your very kind words, Pakawan.
As I have always said: "the gift is valued by its receiver". I am glad to be giving something of some value. ;-)
Take care!
A little note/reminder for myself (for further research ;-)
วัชพืช: [วัดชะพืด] น. พืชที่ไม่ต้องการ เช่นหญ้าคาในแปลงข้าว. (ป. วชฺช + พีช).
vajja: วชฺช nt. fault; a musical instrument. (adj.), which should be avoided; what should be told. (nt.)
[NB. vajjha: (วัชฉะ) fit to be killed or punished. (adj.)]
bīja: พีช seed; germ; generating element. (nt.)
ทอดสายตาลงมอง...ความน่ารักของวัชพืช https://www.gotoknow.org/posts/198086
วัชพืชไม่มีในโลกนี้จริง.... https://www.gotoknow.org/posts/192765
กะเม็ง ยาบำรุง และรักษาโรคร้าย เป็นวัชพืชในนา... https://www.gotoknow.org/posts/141943
อ่อมแซ่บ ผักวัชพืชในสวนที่มากประโยชน์ https://www.gotoknow.org/posts/561565 ...
ทำความรู้จักวัชพืช https://www.gotoknow.org/posts/546764