สังคมที่คนอยากเป็นเทวดา
สังคมที่คนอยากเป็นเทวดา
ประเทศไทยเรามีนิยาย นิทานพื้นบ้านหลายเรื่อง ไม่ได้แตกต่างอะไรกับประเทศทุกประเทศ หรือชุมชนทุกชุมชน ที่เราพยายามจะสื่อสาร "คุณค่า" หรือสิ่งที่ชุมชนเราคิดว่าดี/ไม่ดี งาม/ไม่งาม จริง/ไม่จริง กันตลอดเวลา แต่ด้วยข้อจำกัดทางภาษาที่เราไม่มีคำๆเดียว ศัพท์คำไหนๆ จะพรรณนาเรื่องนามธรรมเหล่านี้ได้เพียงพอ มนุษย์จึงหันไปใช้ story หรือ การเล่าเรื่อง มา narrative สิ่งที่ต้องการจะสื่อให้ได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น เรื่องเล่าหลายๆเรื่องจึงทรงพลังมาก และโน้มน้าวได้ทั้งความคิด ความรู้สึก จินตนาการ สร้างสรรค์ ได้อย่างไม่มีขอบเขตจำกัด
การศึกษานิทาน นิยาย พื้นบ้าน นอกเหนือจากได้ความบันเทิง จึงสามารถแถมความเข้าใจในระบบความคิดของชุมชนนั้นๆ ว่าอะไรที่คิดว่าดี งาม หรือเป็นความจริงได้อีกด้วย
นิทานพื้นบ้านเรามีตัวละครที่น่าสนใจอยู่กลุ่มหนึ่ง คือพวกที่มีฤทธิ์ปาฏิหาริย์ ตัวเอกที่สำคัญๆ เช่นเทวดา เทพารักษ์ พระอินทร์ ซึ่งมีเครื่องมือที่สำคัญคือ "เวทมนต์" มาใช้เนรมิตสิ่งต่างๆ เหตุการณ์ต่างๆได้ดั่งใจหมาย ภายในพริบตา และไม่ต้องออกเรี่ยวออกแรงอะไรเลย ตัวละครกลุ่มนี้มีพลังเหลือเฟือ อยู่ในศักดิ์ฐานะที่ใครๆก็นับถือ เลื่อมใส เคารพบูชา และมีอภิสิทธิ์ต่างๆมากมาย สมกับบรรดาศักดิ์และฤทธาของท่านเหล่านี้
ในตำนานรามเกียรติตอนหนึ่ง เรื่อง "กวนเกษียรสมุทร" นั้นน่าสนใจมาก เทวตำนานเรื่องนี้กำเนิดคติหลายประการ อธิบายที่มาของกำเนิดพระราหู และที่มาว่าทำไมพระราหูถึงได้เกรี่ยวกราดโกรธเคืองพระอาทิตย์กับพระจันทร์มากนัก ทำไมเทวดาถึงเป็น "อมร" หรืออมตะ ไม่ตาย ผมเคยอ่านเทวตำนานเรื่องนี้มาแต่เล็กๆ สนุกมาก จนเดี่ยวนี้ก็ยังเห็นรูปปั้นเทวตำนานตอนนี้ที่สนามบินสุวรรณภูมิอยู่เลย
มีเกร็ดสำหรับตำนานตอนนี้ก็คือ พระวิษณุ เป็นองค์ประธานพิธีการกวนเกษียรสมุทร ก็ใช้พญานาคเป็นเชือกพันภูเขามันทรคีรี ทำเป็นแกนปักลงไปในมหาสมุทร ให้หมู่เทวดายึดยื้อดึงด้านหางพญานาค ให้มวลหมู่อสูราอสุรีดึงด้านหัวพญานาค เป็นอุบายอันลึกซึ้ง เพราะเมื่อพญานาคถูกดึงร่างจนตึงก็จะเจ็บปวด สำรอกพ่นพิษร้ายออกมาใส่ยักษ์อสูรด้านหัว จนดวงตาปวดแสบปวดร้อน มองอะไรไม่เห็น ฝ่ายเทวดาก็จะสบายแฮ เพราะดึงทางหาง พอถึงน้ำอมฤตลอยขึ้นมา เหล่าเทวดาก็เอาไปแบ่งปันกินกันจนเป็นอมตะกันถ้วนหน้า ฝ่ายอสูรมองอะไรไม่เห็น มีแต่พระราหูที่เท่าทัน แอบย่องตอดมาจิบได้อึกหนึ่ง พระอาทิตย์กับพระจันทร์ซึ่งทำหน้าที่เป็น spy รีบไปฟ้องพระวิษณุ ซึ่งก็โกรธ (คงจะปนเขินๆ หน้าแตก) เขวี้ยงกงจักรมาตัดร่างพระราหูเปนสองท่อน แต่ก็ไม่ตาย เพราะน้ำอมฤตนั้นได้ล่วงลำคอไปแล้ว ด้วยความโกรธ พระราหูเลยจองกรรมจองเวรกับพระอาทิตย์ พระจันทร์ เจอเมื่อไหร่เป็นมีเรื่องเมื่อนั้น
นัยยะเรื่องนี้น่าสนใจ เพราะอ่านแล้วให้สงสัยว่าทำไมเทวดาถึงขี้โกงมะโรงมะเส็งได้ปานนั้น สงสารยักษ์ สงสารอสูร ที่ออกแรงเยอะ เจ็บตัวกว่า แถมไม่ได้อะไรกลับไปเลย
พวกเราก็ถูกสอนอย่างไม่รู้ตัวว่านี่คือพฤติกรรมของเทวดา ไม่มีใครถูกสอนให้อยากเป็นยักษ์ อสูร มาร แต่สอนให้เราอยากเป็นเทวดา
"มีฤทธิ์" ก็คือ ไม่ต้องทำงานอะไร ใช้วิธีเนรมิตเอา ทำน้อยๆ ได้เยอะๆ
เรามีคำพังเพย "ไม่ได้ด้วยเล่ห์ ก็เอาด้วยกล ไม่ได้ด้วยมนต์ ก็เอาด้วยคาถา"
เรามีสุภาษิต "รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา"
เราอวยพรกันว่า "ขอให้ได้เป็นใหญ่เป็นโต ขอให้มีบุญ ได้นั่งกินนอนกินไปตลอดชีวิต"
เรามีคำขวัญวันเด็ก "งานคือเงิน เงินคืองาน บันดาลสุข"
เงินในที่นี้ก็คือ "เวทมนต์" ยุคปัจจุบัน ที่ "เสก" อะไรก็ได้ ได้มาหมดทั้งสิ้น เป็น concept ชีวิตเทวดา ส่วนใครโง่กว่า ลงแรงมากๆ เป็นพวกใช้แรงงาน เป็นพวก "หามเสา" หรือ "รักชั่ว"
ถ้าเป็นอย่างนี้จริงๆ (ไม่แน่ใจนะครับ ว่าเราเป็นยังงั้นจริงๆหรือไม่) ก็จงอย่าแปลกใจที่เราไม่เชื่อคำท่านพุทธทาสที่ว่า "การทำงานคือการปฏิบัติธรรม" แต่เน้น "งานคือเงิน เงินคืองาน" บันดาลความสุขทางกามรสต่างๆเป็น ultimate goal ในชีวิต
ไอ้ที่จะทุ่มเทมุมานะขยันขันแข็งนั้น ก็คงไม่สู้ซื้อยาดี ซื้ออาหารเสริมมากิน กินลูกอมได้เป็นหมอ กินหมากฝรั่งได้เป็นวิศวะ คนก็แห่กันเชื่อ แห่กันซื้อ แห่กันใช้ เพราะนั่นคือ concept ของชีวิตเทวดาดีๆนี่เอง ที่ "เนรมิต" ได้ทุกอย่างด้วยมนต์สะกด คือ
"เงิน"
ความเห็น (5)
...หลายคนจึงตั้งหน้าตั้งหาเงินนะคะ...แถมบางคนไม่ทันได้ใช้อีกนะคะ...
เป็น "เทวดาท่าจะบ๊อง" น่ะครับ (แต่ผมว่านิเชาน่าจะมีความสุขกว่า)
บางคนเข้าใจว่า ตนเองเป็น เทวดา ดูถูกเหยียดหยาม ฅ ฅน ด้วยกัน น่าสงสาร ครับ
เป็น "เทวดาแบบในนิยาย" ครับ ท่านอาจารย์ JJ ซึ่งไม่ใครจะสง่างามเท่าไหร่
เทวดาในคติไทย กับคติกรีกคล้ายๆกันตรงความ "เหมือนมนุษย์" โดยเฉพาะในด้านอารมณ์ และการทำอะไรตามอารมณ์ การให้ความสำคัญกับ "อภิสิทธิ์" เหนือคนอื่นๆ
ดังนั้นในคติพุทธศาสนา เทวดาจึงเป็นตัวละครที่ดีที่จะถูก "จับมาาสั่งสอนอบรม" เพราะในขณะที่มีอำนาจวิเศษ มนตรามากมายนั้น บางทีสันดานไม่ดี ทำผู้คนเดือดร้อน และอย่างไม่มีจริยธรรมก็เยอะ
คงจะเหมือนบรรดา "เทวดา" ในสังคมปัจจุบันมากทีเดียว
เทวดา..ถูก"สาป"..ให้..."งกเงิน"....เทวดาประเภท ..นี้..มีมาก..สถิตสิง..อยู่ในเมือง..ที่เรียกว่า"กรุงเทพ"....(ชื่อ..บางกอก..ดีๆๆ..ไม่ชอบ..แอะะๆๆ.....