การประชุมเชิงปฏิบัติการแนวทางเวชปฏิบัติ และการเฝ้าระวัง ป้องกัน โรคพิษสุนัขบ้า
นายอานนท์ ภาคมาลี (หมอแดง)
สรุป การปฏิบัติในการป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าหลังการสัมผัส
1. การสัมผัสที่ไม่ติดเชื้อ คือ การถูกต้องตัวสัตว์ สัมผัสน้ำลายหรือเลือดสัตว์ โดยผิวหนังของผู้สัมผัส ไม่มีแผลหรือรอยถลอก กรณีนี้ไม่ต้องฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า
2. การสัมผัสที่มีโอกาสติดเชื้อ คือ การที่น้ำลายหรือสารคัดหลั่งของสัตว์สัมผัสกับรอยถลอกของผิวหนัง หรือรอยข่วน แผล เยื่อเมือก หรือถูกกัดโดยฟันสัตว์ทะลุผิวหนัง พิจารณาปฏิบัติดังต่อไปนี้
2.1 กรณีที่ต้องฉีดวัคซีนจนครบ จากการสัมผัสที่มีโอกาสติดเชื้อในลักษณะต่างๆดังนี้
- สุนัขหรือแมวที่มีอาการผิดปกติ หรือมีนิสัยเปลี่ยนไป เช่นไม่เคยกัดใคร แต่เปลี่ยนนิสัยเป็นดุร้ายกัดเจ้าของหรือคนอื่น หรือมีอาการเซื่องซึม
- สัตว์จรจัด สัตว์ป่า หรือหนู ค้างคาว สุนัขหรือแมว ที่กัดแล้วหนีหายไป หรือผู้ถูกกัดจำสัตว์ที่กัดไม่ได้
- สัตว์ซึ่งมีผลการตรวจสมองโดย Direct Fluoescent Rabies Antibody test (DFA) ให้ผลบวก
- สัตว์ซึ่งมีผลการตรวจสมองโดย Direct Fluoescent Rabies Antibody test (DEA) ให้ผลลบ แต่มีความผิดปกติ หรือสัตว์ตายและถูกกัดแผลฉกรรจ์
2.2 กรณีที่ฉีดวัคซีนไปแล้ว และสามารถกักขังสุนัขและแมวไว้สังเกตอาการครบ 10 วัน หากสุนัขและแมวมีอาการเป็นปกติ ให้หยุดฉีดยาได้
2.3 กรณีที่ยังไม่ฉีดวัคซีน ต้องกักขังสุนัขและแมวไว้สังเกตอาการ 10 วัน และต้องมีองค์ประกอบดังต่อไปนี้
- การถูกกัดโดยมีเหตุผลโน้มนำ โดยสัตว์ที่กัดมีอาการปกติ
- สุนัขและแมวได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าทุกปี ฉีดมาแล้วอย่างน้อย 2 ครั้ง ครั้งหลังสุดไม่เกิน 1 ปี
- สุนัขและแมวได้รับการเลี้ยงดูอย่างดี อยู่มนรั้วรอบขอบชิต ทำให้มีโอกาสสัมผัสสัตว์อื่นที่อาจเป็นโรคพิษสุนัขบ้าน้อย
ถ้าสุนัขและแมวเกิดอาการผิดปกติ หรือหนีหายไปไม่สามารถติดตามดูอาการได้ ให้เริ่มฉีดวัคซีนทันที่หากสัตว์ตายระหว่างกักขัง ควรส่งหัวตรวจทางห้องปฏิบัติการ
2.3 กรณีดังต่อไปนี้ที่ไม่ฉีด rabies immunoglobulin (RIG) คือ
- ผู้สัมผัสที่เคยได้รับวัคซีน HDCV, PCECV, PVRV, CPRV, PDEV rabies vaccine มากก่อนครบชุดอย่างน้อย 3 เข็ม
- ผู้สัมผัสที่ได้รับวัคซีนฉีดป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าเข็มแรกมาเกิน 7 วันแล้ว เพราะ RIG จะกดการสร้างภูมิคุ้มกันจากการฉีดวัคซีน
เปลี่ยนภาพประจำตัว ยังไม่คุ้นตา ต้องอ่านชื่ออีกรอบ ขอบคุณบันทึกดี ๆ จ้ะคุณหมอแดง
ขอบคุณความรู้ดีๆนะครับ..