หวานๆ__ทำเราเจ็บ(เพิ่มเสี่ยงนิ่วไต)

.

สำนักข่าวรอยเตอร์ตีพิมพ์เรื่อง 'Sugary drinks tied to kidney stone risk'
= "หวานๆ (เครื่องดื่มเติมน้ำตาลมีความสัมพันธ์กับ) เพิ่มเสี่ยงนิ่วไต", ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ

.

คำแนะนำทั่วไปในการป้องกันนิ่ว คือ ดื่มน้ำให้พอ โดยเฉพาะช่วงเช้า ซึ่งเป็นช่วงที่คนเรามีแนวโน้มจะขาดน้ำ ทำให้ปัสสาวะ (ฉี่) มีความเข้มข้นสูงขึ้น, เกลือแร่ในปัสสาวะตกตะกอนเป็นนิ่วได้ง่ายขึ้น

.

วิธีป้องกันนิ่วที่น่าจะดี คือ หลังตื่นนอน... ให้ล้างมือ บ้วนปาก แล้วดื่มน้ำ 2 แก้ว

.

การดื่มน้ำตอนเช้ามีข้อดีอีกอย่าง คือ ช่วยกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้การถ่ายหนักง่ายขึ้น ลดเสี่ยงท้องผูก ริดสีดวงทวาร

.

.

อ.ดร.แกรี เคอร์แฮน นักวิจัยอาวุโสและคณะ จาก ม.ฮาร์วาร์ด สหรัฐฯ ทำการศึกษาข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างเกือบ 200,000 คน

.

การศึกษานี้แบ่งกลุ่มเครื่องดื่ม (beverage) เป็นหลายกลุ่ม เช่น

• cola = น้ำอัดลมโคลา(น้ำดำ)
  
• non-cola = น้ำอัดลมที่ไม่ใช่โคลา = ไม่ดำ (non- = ไม่)
  
• soda = น้ำอัดลม
  
• clear soda = น้ำอัดลมน้ำใส ไม่ใส่สี

.

ผลการศึกษาพบว่า คนที่ดื่มน้ำอัดลม หรือเครื่องดื่มเติมน้ำตาล 1 กระป๋อง/วัน = เพิ่มเสี่ยงนิ่วไต (kidney stones) = 33% เมื่อเทีียบกับคนที่ดื่มน้อยกว่า 1 กระป๋อง/สัปดาห์

.

คนที่ดื่ม "พั้นช์ (punch = น้ำผลไม้+น้ำตาล+เหล้า)" บ่อยเพิ่มเสี่ยงนิ่วไต = 18%

.

การศึกษานี้พบว่า น้ำอัดลมเพิ่มเสี่ยงนิ่วไตมากกว่าเครื่องดื่มเติมน้ำตาลชนิดอื่น เช่น พั้นช์ ฯลฯ

.

กลไกที่อาจเป็นไปได้ คือ

• น้ำอัดลมผสมกรดกลุ่มฟอสเฟต
• ร่างกายขับ "กรด" กลุ่มนี้ออกทางไต
• เสียแคลเซียมออกไปทางปัสสาวะ (ฉี่) เพิ่มขึ้น
  
• เพิ่มโอกาสเกิดนิ่ว
  

.

เครื่องดื่มอื่นๆ เช่น กาแฟ ชา ไวน์ เบียร์ น้ำส้ม ฯลฯ "ลด" เสี่ยงนิ่วไต
.

กลไกที่อาจเป็นไปได้ คือ เครื่องดื่มไม่ว่าจะเป็นอะไร ทำให้คนเราได้รับน้ำมากขึ้น

.

การศึกษาก่อนหน้านี้พบว่า การกินน้ำตาลฟรัคโทส (fructose) หรือน้ำตาลผลไม้, แคลเซียมเสริม (ไม่ใช่แคลเซียมในอาหาร-นม), วิตามิน C อาจเพิ่มเสี่ยงนิ่วไต

.

ศ.ดร.อีเลน วอร์เชสเตอร์ จากมหาวิทยาลัยชิคาโก กล่าวว่า กลไกหนึ่งที่พอจะอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างเครื่องดื่มเติมน้ำตาล (sugary drinks) กับนิ่วในไต คือ

• น้ำตาล > เพิ่มเสี่ยงน้ำหนักเกิน-อ้วน (obesity)
  
• โรคอ้วน > เพิ่มเสี่ยงนิ่วไต
  

.

อ.นพ.เกบ เมียคิน อธิบายไว้ดี คือ น้ำหวาน หรือน้ำผลไม้เพิ่มเสี่ยงน้ำหนักขึ้นมากกว่าผลไม้ทั้งผล

.

เส้นใยหรือไฟเบอร์ในผลไม้ ทำให้ผลไม้มีสถานะเป็น "ของแข็ง"

.

กระเพาะอาหารใช้เวลาคลุกเคล้าอาหารแข็งนานกว่า เก็บอาหารแข็งไว้ในกระเพาะฯ นานกว่า

.

วิธีที่กระเพาะฯ ทำ คือ การปิดหูรูดทางออก (pyloric sphinctor) ทำให้อาหารแข็งผ่านจากกระเพาะฯ ไปลำไส้ช้าลง กว่าจะผ่านไปได้หมด ใช้เวลา 1/2-5 ชั่วโมง

.

.

อาหารแข็ง เช่น ผลไม้ ฯลฯ ทำให้การย่อยอาหารช้าลง การดูดซึมอาหารช้าลง เมื่อเทียบกับอาหารเหลว เช่น น้ำผลไม้ เครื่องดื่มเติมน้ำตาล ฯลฯ

.

ระดับน้ำตาลที่เพิ่มขึ้นช้ากว่า ลดลงช้ากว่า ทำให้อิ่มนานกว่า หิวใหม่ช้ากว่า เสี่ยงอ้วนน้อยกว่า (เมื่อเทียบกับของเหลวเติมน้ำตาล)

.

มีคำกล่าวด้านสุขภาพว่า ถ้าอยากสุขภาพดีไปนานๆ... ให้กินอาหารที่มีเส้นใยหรือไฟเบอร์ให้มากทุกมื้อ เพื่อให้อาหารส่วนใหญ่ "เป็นของแข็ง"

.

ของเหลวที่ดีกับสุขภาพระยะยาวจริงๆ คือ น้ำเปล่า + ชาเจือจาง-ไม่เติมน้ำตาล
.

.

ปี 2555 ผู้เชี่ยวชาญประมาณการณ์ว่า คนไทยเป็นโรคไตเสื่อมเรื้อรัง (chronic kidney disease / CKD) มากถึง 17.7% = อะไร

• คนไทย 100 คน > มีโรคไต 18 คน
• คนไทย 7 คน > มีโรคไต 1 คน

ไตเสื่อมส่วนใหญ่เป็นระยะแรก (ระยะ 1-3), ไม่มีอาการ แต่จะมีอาการชัดตอนไตเสื่อมไปมากแล้ว (ระยะ 4-5)

.

สาเหตุสำคัญที่ทำให้ไตเสื่อมได้แก่

• อายุที่เพิ่มขึ้น
• ความดันเลือดสูง
• เบาหวาน-ภาวะก่อนเบาหวาน (ระดับน้ำตาลในเลือดสูง แต่ยังไม่ถึงเกณฑ์เป็นเบาหวาน)
• นิ่วไต
• ภาวะขาดน้ำ
• ไตอักเสบเรื้อรัง เช่น เป็นโรคไตติดเชื้อ แล้วรักษาไม่ครบ 10-14 วัน

.

สาเหตุไตเสื่อมที่พบบ่อยมากในไทยได้แก่

• ความดันเลือดสูง
• เบาหวาน
• นิ่วไต

ข่าวดี คือ 3 สาเหตุใหญ่นี้ป้องกันได้, ถ้าตรวจพบและรักษาต่อเนื่อง จะลดเสี่ยงไตเสื่อมระยะท้ายๆ ได้ดีมาก

.

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

.

 > [ Twitter ]

• ขอขอบพระคุณ / Thank Reuters Source > Clinical Journal of the American Society of Nephrology, online May 15, 2013.
  
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์. 23 พฤษภาคม 56. ยินดีให้ท่านนำบทความไปใช้ได้ โดยอ้างที่มา และไม่จำเป็นต้องขออนุญาต... ขอบคุณครับ > CC: BY-NC-ND.
• ข้อมูล ทั้งหมดเป็นไปเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค; ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูง จำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้

[อักขณิช]

จะนำวิธีที่คุณหมอแนะนำมาไปปฏิบัติตาม

ขอบคุณคุณหมอมากๆ เลยครับ

[tuknarak]

ขอบคุณบันทึกเพื่อสุขภาพค่ะคุณหมอ