การเลี้ยงนักร้องใต้ดิน ในระบบเกษตรประณีต

อาชีพจิ้งหรีด นับเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่สามารถสร้างรายได้ และความมั่นคงทางด้านอาหารให้กับพี่น้องเกษตรกรได้เป็นอย่างดี

 จิ้งหรีดกับอาหารจานเด็ด เมื่อคราวที่ผมเป็นเด็กได้มีโอกาสได้ไปเปิดหาจิ้งหรีด ตามกองหญ้า ตามกองท่อนมันสำปะหลัง หรือ ตามก้อนขี้ไถ เหมือนกับเด็กบ้านนอกอีสานทั่วไป หลังจากได้มาเราก็จัดการเอาขี้ออกจากท้อง แล้วนำมาคั่ว มาทอด หรือตำน้ำพริก นับได้ว่าเป็นอาหารโปรตีนชั้นเยี่ยมของชาวอีสาน แต่มาทุกวันนี้หากินได้ค่อนข้างยากในธรรมชาติ

นักร้องใต้ดินเมนูสำหรับคนมีตังค์ นักร้องใต้ดิน หรือจิ้งหรีด เป็นสัตว์ชนิดเดียวกัน ที่เพื่อนผมคนลาวเล่าให้ฟังว่า จิ้งหรีดทอด หรือคั่ว เป็นอาหารจานโปรดในภัตตาคาร และมีราคาแพงมาก (หลายแสนกีบ) พอมาถึงเมืองไทยเขาตกใจว่าทำไมราคาถึงถูกกว่าบ้านเขา ดังนั้นแสดงว่า ไม่ว่าจะเป็นคนไทย หรือลาวก็ชอบกินเช่นกัน

การเลี้ยงนักร้องใต้ดิน ในระบบเกษตรประณีต เกษตรประณีตเป็นการผสมผสานกิจกรรมที่มีความเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันเป็นหลัก ดังนั้นอาชีพการเลี้ยงจิ้งหรีดเป็นอาชีพเสริม น่าจะเป็นอีกเทคนิคการผลิตหนึ่งที่จะสามารถเพิ่มอาหาร และรายได้ให้กับครัวเรือน เนื่องจากการเลี้ยงจิ้งหรีดเป็นอาชีพที่ทำง่าย ลงทุนต่ำ ให้ผลตอบแทนเร็ว อีกทั้งไม่ทำลายในระบบนิเวศ

เทคนิคการเลี้ยงจิ้งหรีดศูนย์แสงสุรีย์ ศูนย์แสงสุรีย์ เป็นศูนย์การเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพชีวิต ตั้งอยู่บ้านนาคิแลน ตำบลขามเปี้ย อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี โดยมีหลวงพ่อสมร  กัลยาโณ (อดีตกำนันแหนบทองคำ) เป็นผู้บุกเบิกและประสานงานศูนย์ดังกล่าว หลวพ่อเล่าให้ฟังว่า การเลี้ยงจิ้งหรีดทำไม่ยากเลย มีเกษตรกรที่สนใจมาฝึกอบรมแล้วไปทำที่บ้านประสบความสำเร็จมากแล้ว

การเลี้ยงจิ้งหรีดทำไม่ยาก คุณพี่ประธาน  กุลศิริ เกษตรกรที่ทำเกษตรประณีตภายใต้ชื่อ 1 ไร่ หายจน ของศูนย์แสงสุรีย์ ที่ผ่านการอบรม และลงมือทำจริงกว่า 1 ปี คุณพี่เล่าให้ฟังคร่าวๆ ว่า

1. เราต้องทำกล่องด้วยฟิวเจอร์บอร์ดขนาดแผ่นใหญ่ และทำเป็นชั้นๆ เพื่อประหยัดพื้นที่

2.เอาขี้ถ่านไฟ(จากเตาเผาถ่าน) มาบรรจุลงในขัน ประมาณเบอร์ 35 ให้เต็ม แล้วนำมาวางที่ชั้น

 3. นำแม่พันธุ์ที่มีอายุประมาณ 45 วัน มาปล่อยลงในกล่องเลี้ยง หลังจากนั้นแม่พันธุ์จะวางไข่ในขันที่เราบรรจุถ่านที่ร่อนเอาเฉพาะเม็ดเล็กๆ ในขันพลาสติก

4. จับแม่พันธุ์ออกเพื่อจำหน่ายต่อไป กิโลกรัมละ 150-200 บาท5. นำไข่ที่ได้ไปวางใว้ในกล่องเลี้ยงใหม่ หลังจากนั้น ประมาณ 1 - 2 สัปดาห์ ไข่ก็จะแตกเป็นตัวอ่อน แล้วเราก็ให้น้ำ และอาหารไก่เนื้อ ประมาณ 45-60 วันเราก็สามารถจับขายต่อไป

จากแนวทางการดำเนินกิจกรรมที่หลากหลายดังกล่าวน่าจะเป็นอาชีพทางเลือกสำหรับพี่น้องเกษตรกรที่กำลังทำเกษตรประณีตอยู่ เพื่อให้เกิดความพอเพียงและยั่งยืนในอาชีพ

ขอบคุณครับ

อุทัย   อันพิมพ์

4 ตุลาคม 2549 

[จัน]

ขอรายละเอียด การเลียง จิ้งหรีด ด้วย เป็นเล่มเอกสาร และการเลี้ยงอึ่งอ่าง แบบง่าย