ข่าวเมื่อเร็วๆ นี้ที่ วาติกัน กำลังจะ ดิจิไทซ์ เอกสารโบราณของเขาในห้องสมุด ประมาณ ๔๐ ล้านหน้า ต้องใช้ฮาร์ดดิสก์เนื้อที่ราว 2.8 PB กระตุ้นความรู้สึกเก่าๆ ที่ฝังหัวผมมานาน
เมื่อไรเมืองไทยเราจะ ดิจิไทซ์ (digitize) หนังสือในหอสมุดแห่งชาติของเรา เป็น ebook และ pdf แบบประเทศที่พัฒนาแล้วเขาทำกันบ้างนะ ? ตอนนี้ tablets ก็มีเป็นแสนเครื่อง แต่เด็กเราไม่มีหนังสืออ่าน !
หรือว่ามีทำกันแล้วโดยที่ผมและสาธารณชนไม่รู้ ? ใครทราบก็บอกด้วยก็ดีนะครับ
ติดอะไรหรือเปล่า ? ถ้าติดปัญหากฎหมายเรื่องลิขสิทธิ์ก็น่าจะไปแก้กฎหมายให้ทำได้ แล้วจะจ่ายเงินให้กับผู้ทรงลิขสิทธิ์ก็น่าจะทำได้ ดีเสียอีก หนังสือเก่าหน่อยที่ไม่มีคนอ่านแล้ว ถ้ายังมีลิขสิทธิ์อยู่ คนเขียนกับทายาทก็ยังจะได้สตางค์อีกหน่อยจาก micropayments
เวลาผมไปนั่งอ่านหนังสือที่หอสมุดแห่งชาติ ผมอดคิดไม่ได้ว่า หนังสือนับเป็นล้านเล่มบนชั้นหนังสือและในห้องเก็บเอกสาร ส่วนมากเป็นหนังสือเก่า มีคุณค่ามหาศาล ภูมิปัญญาเก่าๆ หาซื้ออ่านไม่ค่อยได้ในท้องตลาด แต่คนทั่วไปเข้าถึงยาก ถ้าไม่ถ่อสังขารไปอ่านที่หอสมุด คนต่างจังหวัด คนในชนบทก็หมดสิทธิ์อ่านบนจอ ถ้าเราอยากจะให้เมืองไทยเคลื่อนไปสู่ประเทศแห่งปัญญา ก็ควรต้องเริ่มด้วยการให้หน้าหนังสือเหล่านั้น เข้าถึงได้จากใครก็ตามที่อยู่บนดอย
ถ้าเราไม่สามารถไปทบทวนภูมิปัญญาเก่าๆ ที่คนเขียนไว้แล้ว แปลไว้แล้ว จารึกไว้แล้วได้ง่ายพอ เราก็ต้อง reinvent the wheel ทุกครั้งที่จะทำอะไร แล้วเราจะก้าวหน้าได้อย่างไรถ้าเราไม่มีไหล่ของยักษ์ให้เราไปยืนมองดูทิวทัศน์จากเบื้องสูง
บ่นที่นี่เอาไว้เผื่อมีคนเห็นด้วย คนธรรมดาๆ อย่างพวกเราอาจจะมีการรวมตัวคิดทำมั่งในอนาคต
มาช่วยกันรณรงค์เรื่องนี้ดีไหมครับ ?
หนังสือเก่า หอสมุดแห่งชาติทำไว้ครับ น่าจะเป็นหลักร้อยเล่ม แต่อาจไม่ถึงพัน
ผมเึคยโหลดมาจากเว็บของหอสมุดแห่งชาติ ตอนนี้ไม่มีแล้ว
แต่เอาไปไว้ในเว็บอื่น (จำไม่ได้แล้ว)
ไปเจอลิงก์ที่อยากเก็บไว้ คือ ศาลแห่งสหพันธรััฐ ในนิวยอร์คตัดสินคดีว่า การดิจิไทซ์หนังสือ เพื่อสนับสนุนงานวิจัยและให้โอกาสการเข้าถึง กับคนที่เข้าไม่ถึงเอกสาร ถือว่าเป็นการใช้งานอย่างเป็นธรรม
สนใจและร่วมทำได้เพียงบางส่วน เพราะหอชาติ และหลายๆ ที่ "กลัวถูกจับ" เป็นส่วนใหญ่ เลยทำยังไม่ได้
ที่ผมเสนอนี้คือจะต้องเป็นโครงการระดับชาติ ไม่ใช่โครงการจิ๊บจ๊อย และต้องทำถูกกฎหมายด้วย ถ้าขัดต่อข้อกฎหมายก็ต้องแก้กฎหมาย ไปวิ่งล๊อบบี้ สส. หรือพูดคุยกันในสังคมว่าทำอย่างไรจะให้สามารถทำได้ แต่ที่แน่ๆ ตามกฎหมายลิขสิทธิ์ไทย หนังสือเก่าเกิน ๕๐ ปีหมดอายุลิขสิทธิ์