ห้องสมุดที่อยากเห็น
จากคำถามที่ ดร. จันทวรรณ ปิยะวัฒน์ ถามไว้ "ห้องสมุดและบรรณารักษ์ควรจะมีการเปลี่ยนแปลงในบทบาทและหน้าที่ไปอย่างไรบ้าง"
ช่วงชีวิตที่ผ่านมาขอบอกว่าการเข้าห้องสมุดน้อยมาก...แต่ในวัยเด็กเคยเข้าไปใช้ห้องสมุดประชาชนของหมู่บ้านก็เจอสภาพหนังสือเก่าๆ มีฝุ่นเกาะหนังสือที่กระดาษสีเหลืองๆ แต่ด้วยเนื้อหาที่น่าสนใจ เราก็ยังยืมหนังสือกลับมาอ่านที่บ้าน พอโตได้เรียนมัธยมเข้ามาในเมืองมีห้องสมุดโรงเรียนอยู่ตรงไหนยังนึกไม่ออก....เหมือนจะไม่มีนะ ..เรียนโรงเรียนชื่อดังที่สุดของจังหวัดด้วยนะ...พอได้เข้ามหาวิทยาลัยต้องบอกว่าการเข้าห้องสมุดส่วนหนึ่งก็เข้าไปทำเท่ห์เท่านั้นเอง เพราะส่วนใหญ่เด็กเรียนจะอยู่ในห้องสมุด เราก็เข้าไปบ้าง แต่ขอบอกว่าการค้นหาหนังสือที่ต้องการอ่านหายากมาก บรรณารักษ์ก็บอกแต่ว่าให้ไปดูที่ index ไอ้เราก็ไม่ค่อยรู้จักสมัยเรียนไม่เคยได้รับการสอนการค้นหาหนังสือมากๆ ในห้องสมุด ก็อาศัยตามเพื่อนไป ก็จะได้เฉพาะหนังสือที่เพื่อนเคยยืม และเข้ามุมเดิมๆ ที่คุ้นเคยว่ามีหนังสือที่เราต้องการ พอจบมาทำงานการเข้าห้องสมุดมีมากขึ้นเรื่อยๆ และมีโอกาสได้ฟื้นฟูทำห้องสมุดของโรงพยาบาล และเข้าไปใช้บริการห้องสมุดประชาชนของจังหวัดที่ดูใหญ่โตอลังการ และมีสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาเป็นประธานในการเปิด..ต้องบอกว่ายังไม่ได้อย่างใจเลยในแต่ละแห่ง ไม่ด้วยว่าเพราะอะไร...เดี๋ยวนี้เลยนิยมการค้นคว้าข้อมูลทาง internet มากกว่าไปใช้บริการห้องสมุด...สะดวกกว่า และมีข้อมูลให้มากมาย เสียแต่ว่าไม่เข้าใจว่าหน่วยงานบางแห่งจะมีกฏระเบียบมากมายกว่าจะเข้าถึงข้อมูลได้ ก็เลยไม่เข้าก็ได้ ไปหาที่อื่นแทนก็เลยมาร่วมคิดว่าห้องสมุดที่ฝันที่จะเห็นในอนาคต ..................
ตอบโจทย์ข้อที่ 1 ห้องสมุดควรมีบริการอะไรบ้าง
1. มีสื่อซีดี คล้ายกับร้านเช่าหนัง มีทุกแบบ อาจเก็บค่าเช่าก็ได้
2. มีหนังสือทุกประเภท ตั้งแต่นิทาน บันเทิง สารคดี วิชาการ สารานุกรม งานฝีมือ ฯลฯ
3. มีมุมที่เล่าประวัติศาสตร์ของหนังสือเล่มสำคัญ ประวัติของห้องสมุด คล้ายกับเวลาเราไปเที่ยวพิพิธภัณฑ์ มีมุมถ่ายรูปสำหรับโพสท์ท่าสวยได้ ฉะนั้นต้องแยกโซน สำหรับเด็กเล็ก วัยรุ่น และผู้ใหญ่
ตอบโจทย์ข้อที่ 2 ห้องสมุดควรมีบทบาทในการส่งเสริมกิจกรรมการแลกเปลี่ยนรู้หรือไม่
1. น่าจะมีกิจกรรมอย่างน้อยก็ปีละครั้ง เหมือนกับธ.ออมสิน ยังมีการรณรงค์ให้เด็กฝากเงินวันเด็ก ห้องสมุดก็น่าจะมีกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน ด้วยการสนับสนุนการเล่านิทานก็ได้ สอดคล้องกับนโยบายของสธ.ตามสโลแกน "กิน กอด เล่น เล่า"
2. ควรมีการจัดทำ file ที่เป็นหมวดหมู่ของคลังปัญญาชาวบ้านไว้เพื่อเล่าเรื่องต่อให้คนรุ่นหลัง
ตอบโจทย์ข้อ 3 บรรณารักษ์ควรมีบทบาทเป็นผู้กระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้อย่างไร และบรรณารักษ์ควรเป็นผู้ที่คอยช่วยส่งเสริมทักษะการเรียนรู้อะไรบ้างให้แก่ผู้เรียนหรือประชาชนทั่วไป
1. บรรณารักษ์น่าจะทำหน้าที่เดินเข้ามาดูแลให้คำแนะนำในการค้นคว้า การใช้ห้องสมุด มากกว่านั่งทำหน้าที่ให้ยืมคืนหนังสืออย่างเดียว
2. แล้วถ้าพบผู้อ่านเสียงดัง ก็น่าจะเข้าไปตักเตือนอย่างเหมาะสม
ตอบโจทย์ข้อ 4 เทคโนโลยีการสืบค้นข้อมูลควรปรับเปลี่ยนหรือไม่
1. เห็นด้วยกับการพัฒนาเทคโนโลยีให้ทันสมัย และเข้าถึงง่าย เช่น อยู่บ้านก็ค้นดูได้ และมีสื่อ e-book มากขึ้น
ตอบโจทย์ข้อ 5 บรรยากาศสิ่งแวดล้อมในห้องสมุดน่าจะเป็นอย่่่างไร
1. คล้ายรีสอร์ท สบายๆ มีสวนหย่อม ร่มรื่น ไม่จำเป็นต้องมีแอร์ มีน้ำดื่ม (จำหน่ายก็ได้) มีห้องน้ำ นั่งอ่านนอนอ่านได้สบาย มีโซฟานุ่มๆ มีการระบายอากาศที่ดีก็เพียงพอ
ตอบโจทย์ข้อสุดท้าย ห้องสมุดประชาชนกับห้องสมุดโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัยควรจะเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
1. ควรต่างกันอย่างแน่นอน เพราะกลุ่มเป้าหมายคนละกลุ่ม ความต้องการต่างกัน
2. ห้องสมุดประชาชน ต้องคิดหากลวิธีทำอย่างไรให้ชาวบ้านเข้ามาใช้บริการ แต่ห้องสมุดมหาวิทยาลัยน่าจะเป็นการทำอย่างไรให้ค้นคว้าหาข้อมูลได้รวดเร็ว และมีพียงพอที่จะใช้งาน เสนอว่าห้องสมุดมหาวิทยาลัยน่าจะมีข้อมูลว่าหนังสือประเภทไหนที่มีการยืมบ่อยที่สุด แล้วจัดสรรเพิ่มเติม เพราะสมัยก่อนมี 10 เล่ม ไปทีไรก็หมดแล้วทุกที เพราะบางคนยืมต่อยาว......
ถ้าอนาคตห้องสมุดเป็นแบบนี้ อนาคตคงไม่ไปเที่ยวไหน พาลูกไปห้องสมุดจะมีความสุขมากกว่าค่ะ เพราะทุกวันนี้ไปห้างก็เข้ามุมหนังสือประจำ
ความเห็น (3)
ขอแสดงความยินดีด้วยนะคะ ที่ทึกนี้ได้รับรางวัล
- ขอบคุณค่ะที่คุณ กานดาน้ำมันมะพร้าว แจ้งข่าว ไม่งั้นก็ไม่ทราบว่าได้รางวัล แล้วขอบคุณคุณ ณัฏฐวัฒน์ ที่ฝากคำชมเป็นกำลังใจไว้ให้ค่ะ