Health information management

ในยุคโลกาภิวัตน์ เทคโนโลยีสารสนเทศมีบทบาทในทุกสาขาอาชีพ การติดต่อสื่อสารในทุก ๆ ด้านสามารถติดต่อกันได้ตลอดเวลาไม่จำกัดด้วยระยะทางทำให้เกิดการแข่งขันกันอย่างปราศจากขอบเขต ดังนั้น ข้อมูลข่าวสารจึงเป็นสิ่งที่จำเป็น ข้อมูลที่ดีต้องมีการจัดการข้อมูลได้รวดเร็ว ง่าย สะดวก โดยใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย

ระบบข้อมูลข่าวสารสุขภาพ (Health Information System)มีความสำคัญต่อการกำหนดทิศทางนโยบายและยุทธศาสตร์ทางสุขภาพ ที่อาศัยหลักฐานแสดงปัญหาและแนวโน้มปัญหาในอนาคต รวมทั้งยังมีความสำคัญต่อการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ การจัดสรรทรัพยากรทางสุขภาพและการจัดการกับปัญหาสุขภาพเฉพาะต่างๆ ซึ่งต้องอาศัยข้อมูลและองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้อง เพื่อพัฒนาระบบและวิธีการในการจัดการกับปัญหาและเพิ่มคุณภาพบริการให้ดีขึ้นได้ โดยมากได้มาจากการเก็บรวบรวมข้อมูล (data) ทั้งจากแหล่งปฐมภูมิและแหล่งทุติยภูมิ ซึ่งข้อมูลที่ได้จะต้องนามาจัดระบบสารสนเทศ (Management Information System : MIS) ให้เป็นหมวดหมู่ที่ง่ายและสะดวกในการนำไปใช้Concept for data collection ได้แก่ ABCDE (A: Leader,B: Preparation,C: Field operation,D: Data management, E: Summary)

กระทรวงสาธารณสุข ได้พัฒนาการรวบรวมข้อมูลข่าวสารที่สำคัญ โดยปรับระบบให้ทันสมัย ตอบสนองต่อการใช้ประโยชน์ โดยมีระบบจัดการข้อมูลแบบบูรณาการและมีประสิทธิภาพ ได้แก่ ข้อมูลสถานะสุขภาพ(Health status) ข้อมูลบริการสุขภาพ(Health services) ข้อมูลทรัพยากรสุขภาพ(Health resources) ข้อมูลตามนโยบายยุทธศาสตร์(Health strategy support)  และข้อมูลสภาวะเศรษฐกิจสังคมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีวิธีการบริหารจัดการและการจัดเก็บในหลายระบบ  ข้อมูลสุขภาพ ประกอบด้วย 5 ยุทธศาสตร์หลัก ได้แก่ 1)ยุทธศาสตร์พัฒนากลไกสนับสนุน 2)ยุทธศาสตร์บูรณาการและพัฒนาระบบข้อมูล  3)ยุทธศาสตร์กำหนดมาตรฐานและพัฒนาคุณภาพข้อมูล 4)ยุทธศาสตร์พัฒนาระบบจัดการและเชื่อมโยงข้อมูล และ5) ยุทธศาสตร์พัฒนาระบบสื่อสารและกลไกการใช้ประโยชน์ โดยทั้ง 5 ยุทธศาสตร์ มีความเชื่อมโยงสัมพันธ์กันและส่งผลต่อเป้าหมายคือ การมีข้อมูลที่มีคุณภาพ  ทำให้ประเทศไทยมีข้อมูลข่าวสารสุขภาพที่จำเป็นในระดับหนึ่ง แต่ก็ยังประสบปัญหาบางประการ ที่ต้องได้รับการพัฒนาปรับปรุงให้ดีขึ้น ได้แก่  การขาดกลไกและทรัพยากรเพื่อสนับสนุนการดำเนินงานที่ต่อเนื่อง ข้อมูลข่าวสารขาดคุณภาพ ไม่ครอบคลุม หรือซ้ำซ้อน การขาดระบบจัดการข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ และขาดกลไกการใช้ประโยชน์จากข้อมูลที่เป็นระบบร่วมกัน

( สุกัญญา  กาญจนบัตร/สรุป )

อ่านเพิ่มเติม-คณะทางานพัฒนาการจัดการความรู้ฯ หมวด 4 สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, 2553. “องค์ความรู้ เรื่อง การพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารและสารสนเทศสุขภาพ” .และhttp://www.tmi.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=152&Itemid=74