เห็ดโคน....ของดีอำเภอพรานกระต่าย

เห็ดโคนอำเภอพรานกระต่าย จ.กำแพงเพชร สุดยอดของเห็ดโคนที่อร่อยที่สุดในโลก ...เมนูนี้ไม่มีขาย ขอเชิญชวนให้ลองทำเอง

เมื่อวันที่ 29 กันยายน 2555  เพื่อนๆจากกำแพงเพชร สมัยที่เคยเรียนชั้นมัธยมมาด้วยกัน ได้แวะมาหาผู้เขียน  พร้อมของฝากที่ถูกใจมากๆ นั่นคือ เมี่ยง อาหารว่างประจำถิ่น ซึ่งกลายเป็นของดีเมืองกำแพง  เป็นสินค้าที่นักท่องเที่ยวนิยมซี้อไปฝากญาติมิตร  และที่สำคัญคือเห็ดโคนสด ซึ่งผู้เขียนไม่เคยได้ลองลิ้มชิมรสมาเกือบ 20 ปี  เพราะเห็ดโคนเป็นที่นิยมมากขึ้นทุกวัน ผู้คนแย่งกันซื้อ และถ้าไม่อาศัยอยู่ในพื้นที่ช่วงฤดูกาลจริงๆ  ก็จะได้ชิมแค่เห็ดโคนดองที่ญาติๆเก็บไว้ให้เท่านั้น เห็ดโคนสดจาก ต.หนองปลิง อ.เมือง จังหวัดกำแพงเพชร  ที่คุณอุทัย  พันธุ์ยิ้ม ซื้อมาฝากในราคากิโลกรัมละ 400 บาท ในวันนี้ทำให้ผู้เขียนอยากจะนำเสนอเมนูเด็ดส่วนตัวเกี่ยวกับเห็ดโคน   และเพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้ข้อมูลชัดเจนขึ้นจึงเรียบเรียงข้อมูลเกี่ยวกับเห็ดโคนมานำเสนอกันก่อนนะคะ  เป็นข่าวบางตอนจากหนังสือพิมพ์ไทนรัฐ ฉบับวันนี้ค่ะ

         " เห็ดโคนที่ ผุดขึ้น บริเวณ วัดสโมสรเทพหมู่ที่ 6 บ้านหนองน้ำใส ต.พรานกระต่าย อ.พรานกระต่าย จ.กำแพงเพชร พระครูวิศาลวชิรกิจ หรือพระอาจารย์เณร  เจ้าอาวาส ต้องการเก็บไว้ให้ผู้สนใจได้ศึกษาวิจัย     เหตุออกปีละครั้ง แถมราคาแพงกิโลละร่วมพัน เพราะเป็นเห็ดอร่อยที่สุดในโลก เป็นเห็ดที่มีความสมบูรณ์ต้นอวบขาว เมื่อขุดดินดึงดอกเห็ดขึ้นมาพบว่า ลำต้นของเห็ดแต่ละต้นมีความยาว 5 ถึง 7 นิ้ว นอกจากนี้ในบริเวณป่าละเมาะภายในเขตวัดยังพบกลุ่มเห็ดโคนที่กำลังจะผุดขึ้น มาจากใต้ดินอีกหลายแห่ง แต่ละกลุ่มมีดอกเห็ดหลายสิบดอก ขณะนี้ยังฝังตัวอยู่ใต้ดิน โดยมีใบไม้แห้งและวัชพืชปกคลุมอยู่   พระอาจารย์เณรกล่าวว่า เห็ดโคนเป็นเห็ดที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ไม่สามารถนำไปเพาะได้เหมือนเห็ดอื่นๆทั่วไป เพราะเห็ดโคนจะเกิดขึ้นจากจาวปลวก หรือรังปลวกชนิดตัวเล็ก เป็นจอมปลวกที่เป็นเนินเตี้ยและราบเรียบ เป็นเชื้อราชนิดหนึ่งที่จะเกิดเฉพาะกับจอมปลวกชนิดนี้เท่านั้น ซึ่งพบมากที่สุดในเขตอำเภอพรานกระต่าย จ.กำแพงเพชร และเป็นเห็ดโคนที่อร่อยที่สุดในประเทศไทย

เมื่อเห็ดจะขึ้นจะมีปรากฏการณ์ของธรรมชาติให้เป็นที่สังเกต เฉพาะชาวอำเภอพรานกระต่าย จ.กำแพงเพชรเท่านั้น คืออากาศจะร้อนชื้นจนอุณหภูมิสมดุลแล้ว จอมปลวกจะเกิดเชื้อรา เมื่อเห็ดโคนเริ่มเป็นหน่อ ฟ้าจะร้องผิดปกติ คือร้องเสียงสั่นสะเทือน ครั้งละ 1 – 2 นาที โดยจะร้องติดต่อกันหลายครั้ง โดยมากจะเกิดตอนหัวค่ำ หรือเช้ามืด และจะร้องติดต่อกัน 2 – 3 วัน อากาศจะร้อนอ้าวจนรู้สึกเหนียวตัว ชาวบ้านเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า ฟ้าเห็ดโคน หรือร้อนเห็ดโคน

จากนั้น 4 – 5 วัน เห็ดโคนก็จะผุดขึ้นจากดินให้ชาวบ้านได้เก็บกัน และจะอยู่ได้ 3 – 4 วัน จึงโรยรา เห็ดโคนจะออก 2 ระยะ ระยะแรกประมาณช่วงสารทไทย หรือ แรม 15 ค่ำเดือน 10 ช้าเร็วก็ไม่กี่วัน ระยะที่ 2 ประมาณช่วงออกพรรษา หลังจากนี้ไปก็จะหมดฤดูกาล จึงทำให้เห็ดโคนมีราคาแพงมาก ปีใดเห็ดโคนออกมามาก จะอยู่ที่กิโลกรัมละประมาณ 300 บาท หากปีใดเห็ดโคนออกน้อยราคาจะพุ่งสูงถึงกิโลกรัมละ 800 ถึง 1,000 บาท โดยเฉพาะเห็ดโคน อ.พรานกระต่าย แม้จะมีราคาสูงแต่ก็ไม่เพียงพอจำหน่ายเพราะเป็นเห็ดโคนที่อร่อยที่สุดในโลก"

 

          เพราะเห็ดโคนเป็นเห็ดที่นำไปปรุงอาหารได้อร่อยหลายชนิด ทั้ง ต้ม  ผัด แกง ทอด  ยำ  และดอง  ผู้เขียนแม้จะไม่ค่อยมีฝีมือในการปรุงอาหารนัก  แต่ด้วยความคุ้นเคยกับเห็ดโคนมาตั้งแต่วัยเด็ก  จึงแอบจดจำรายการอาหารที่มีส่วนประกอบของเห็ดโคน  และนำมาประยุกต์ตามรสนิยมของตนเอง  ถ้าผู้อ่านสนใจก็ลองนำไปทำดูนะคะ  ทำง่ายๆ แต่ใช้เวลาเกือบ 2 ชั่วโมงกว่าจะเสร็จ  นั่นคือ  แกงป่าเห็ดโคน และ ผัดเห็ดโคนน้ำมันหอย ค่ะ

 

แกงป่าเห็ดโคน

เครื่องปรุง 

หมูสับ   200 กรัม

พริกแกงเผ็ด 2 ช้อนโต๊ะ

เห็ดโคนครึ่งกิโลกรัม

น้ำมันพืช  3 ช้อนโต๊ะ

น้ำปลา  3  ช้อนโต๊ะ

น้ำตาลทราย 2 ช้อนชา

ใบกะเพรา 1 ถ้วย

วิธีปรุง

นำน้ำพริกแกงป่า  ผัดกับน้ำมันพืชจนหอม  นำหมูสับลงผัดพอสุก  เติมน้ำพอเดือดนำเห็ดมาใส่แล้วต้มต่อจนเดือดประมาณ 2 นาที ปรุงด้วยน้ำปลา น้ำตาล ใส่ใบกะเพราแล้วยกลง

 

 

 ผัดเห็ดโคนน้ำมันหอย

เครื่องปรุง

หมูสับ   200 กรัม

เห็ดโคนครึ่งกิโลกรัม

น้ำมันพืช  3 ช้อนโต๊ะ

น้ำปลา  2  ช้อนโต๊ะ

น้ำตาลทราย 2 ช้อนชา

น้ำมันหอย 2 ช้อนโต๊ะ

กระเทียม 10 กลีบ

พริกไทยป่น 1 ช้อนชา 

วิธีปรุง

   ผัดกระเทียมกับน้ำมันพืช  นำหมูสับลงผัดจนหอมพอสุก  เติมน้ำพอเดือดนำเห็ดมาใส่แล้วผัดต่อประมาณ 2 นาที ปรุงด้วยน้ำปลา น้ำตาล โรยพริกไทยแล้วยกลง เสิร์ฟกับข้าวสวยร้อนๆ

            บันทึกนี้คงเป็นประโยชน์บ้างสำหรับนักชิมและผู้ที่ชื่นชอบการปรุงอาหาร....หากผู้อ่านท่านใด  มีเมนูเด็ดเกี่ยวกับเห็ดโคน  ก็ขอเชิญชวนมาบันทึกเพื่อแลกเปลี่ยเรียนรู้กันนะคะ  เพื่อจะได้ช่วยกันทำให้เห็ดโคนเป็นที่น่าสนใจมากยิ่งๆขึ้นไป  จนกลายเป็นเมนูเด็ดประจำชาติไทยไปเลย ขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องทุกท่านทีให้เกิดบันทึกนี้ มา ณ โอกาสนี้ ด้วยค่ะ.

 

[Dr. Ple]

ทำต้มยำ อร่อยม๊ากมาก นะคะ .... ใส่น้ำมะนาว ... ใส่พริกขี้หนู.... ลงไปด้วย....จะอร่อยมากเลยค่ะ....จิตนาการ (Imagination) .... ไปด้วยเลย...หิวข้าวนะคะ

                 

[คุณมะเดื่อ]

• เห็นแล้วหิวจ้ะ

[สันติสุข]

เป็นเมนูที่ราคาแพงมาก และหากินไม่ได้ง่ายๆนะครับ

[ธนิตย์ สุวรรณเจริญ]

• น่าทานทั้งนั้นเลย ทั้งแกงป่าและผัดน้ำมันหอย ช่วงหลังๆจะมีโอกาสได้ทานบ้าง มักจะเป็นที่ดองเก็บไว้ครับ
  
• ขอบคุณเรื่องราว มายืนยันด้วยครับ เห็นโคนพรานกระต่ายอร่อยมากๆครับ