ภาวะผู้นำกับการพัฒนาชุมชน
ภาวะผู้นำกับการพัฒนาชุมชน
การพัฒนาชุมชน หมายถึง การสร้างความเจริญให้เกิดขึ้นแก่ชุมชนในทุกด้าน โดยยึดหลักการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนและผู้เกี่ยวข้อง โดยมุ่งพัฒนากระบวนการเรียนรู้ของประชาชน ให้ดำเนินการพัฒนาและแก้ปัญหาชุมชนได้อย่างยั่งยืน โดยใช้ทรัพยากรในชุมชนที่มีอยู่ให้มากที่ สุดปรียา พรหมจันทร์(2542 : 15) จากความหมายข้างต้นสิ่งที่ต้องคำนึงในการพัฒนาชุมชนอีกอย่างคือ ปัจจัยที่สามรถทำให้ชุมชนพัฒนา ได้แก่ ปัจจัยจากภายใน เช่น ผู้นำ,ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่นและชาวบ้านภายในชุมชน ปัจจัยภายจากภายนอก เช่น หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน ที่มีส่วนช่วยเหลือในการพัฒนาชุมชน, กระแสการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่เข้ามาในชุมชน เห็นได้ว่าการพัฒนาชุมชนจะมีปัจจัยหลายอย่างที่จะส่งผลให้ชุมชนพัฒนาแต่สิ่งที่สำคัญที่สุด คือ ชาวบ้านในชุมชนและผู้นำชุมชน ถ้าขาดสองอย่างนี้ก็จะพัฒนาไม่สำเร็จ ถึงแม้ว่าบางชุมชนจะมีโครงสร้างพื้นฐานภายในชุมชนดี,สภาพสิ่งแวดล้อมภายในชุมชนสมบูรณ์,มีทุนในชุมชนมากมาย แต่ถ้าผู้นำชุมชนบริหารจัดการไม่ได้สิ่งที่มีอยู่ในชุมชนเหล่านั้นก็สูญเปล่า ทำให้การพัฒนาชุมชนจะต้องมีผู้นำชุมชนที่มีศักยภาพและสารมารถเป็นที่ยอมรับของคนในชุมชนในทุกๆด้าน ต้องทำให้คนในชุมชนเชื่อมั่นในตัวผู้นำ และต้องทำให้คนในชุมชนเข้ามาร่วมมือให้การมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนไปพร้อมๆกัน ข้อดีของการให้คนในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนา คือสามารถแก้ปัญหาของคนในชุมชนได้อย่างตรงจุดและเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นภายในชุมชนจริงไม่ใช่เป็นแผนพัฒนาจากภาครัฐ
จากการได้ศึกษาชุมชนแม่ทอมตก หมู่ที่2 อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา เป็นชุมชนขนาดเล็ก มีชีวิตความเป็นอยู่แบบกึ่งเมืองกึ่งชนบท อาชีพส่วนใหญ่ของ คนในชุมชน คือ เกษตรกรรม เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ จากการศึกษาชุมชนพบว่า ปัญหาภายในชุมชนแม่ทอมตกจะมีปัญหาคล้ายคลึงกับหลายๆชุมชน เช่น หนี้สิน ปัญหาอุทกภัย แต่ปัญหาที่น่าสนใจอีกอย่างคือ ปัญหาคนในชุมชนไม่เชื่อมั่นในตัวผู้นำชุมชน ซึ่งจากปัญหานี้ทำให้ ผู้นำไม่สามารถพัฒนาหมู่บ้านได้อย่างเต็มที่ ชาวบ้านบางกลุ่มก็ไม่ให้ความร่วมมือ มีความคิดที่ว่า ผู้นำไม่สามารถเข้ามาช่วยแก้ปัญหาได้จริง จึงเป็นปัญหาที่ต้องแก้ปัญหาอย่างเร่งด่วน ภาวะผู้นำ เป็นกระบวนการที่บุคคลหนึ่ง(ผู้นำ)ใช้อิทธิพลและอำนาจของตนกระตุ้นชี้นำให้บุคคลอื่น (ผู้ตาม) มีความกระตือรือร้น เต็มใจทำในสิ่งที่เขาต้องการ โดยมีเป้าหมายขององค์การเป็นจุดหมายปลายทาง (พยอม วงศ์สารศรี, 2534:196) ซึ่งจากความหมาย จะเห็นได้ว่าการที่จะปกครอง หรือ จะพัฒนาสิ่งได้นั่น ตัวผู้นำจะต้องเป็นที่ยอมรับของคนก่อน และผู้นำจะต้องแสดงศักยภาพให้คนในชุมชนเห็นและเชื่อมั่น
วิธีแก้ปัญหา ถ้าเกิดปัญหาคนในชุมชนไม่เชื่อมั่นในตัวผู้นำ คือจะต้องแก้ปัญหาจากการเปลี่ยนทัศนคติ และแสดงภาวะผู้นำในการปกครองคนในชุมชนใหม่โดยการให้ผู้นำแสดงให้คนในชุมชนเห็นถึงศักยภาพและการตื่นตัวของผู้นำในการพัฒนาชุมชน เน้นให้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมในทุกขั้นตอนของการพัฒนา เน้นคนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา ผู้นำจะต้องมีความโปร่งใส ซื่อสัตย์และมีความมุ่งมั่นในการพัฒนาชุมชนอย่างจริงจัง ถ้าผู้นำสามารถทำให้คนในชุมชนเชื่อมั่นได้ เช่น ทำงานอย่างโปร่งใส ใส่ใจประชาชน ทำงานที่สามารถตรวจสอบได้ สามารถแก้ปัญหาได้จริง ก็จะเป็นผลดีในการพัฒนาชุมชนให้ชุมชนมีความเข้มแข็งลดปัญหาที่เกิดขึ้นภายในชุมชน สามารถทำให้ชุมชนเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน เกิดความรักและห่วงแหนทรัพยากรที่มีภายในชุมชน คนในชุมชนเกิดทัศนคติใหม่ในการร่วมกันพัฒนา “ทุกอย่างจะพัฒนาได้ จะต้องพัฒนาจากตัวบุคคลเองก่อน”
อ้างอิง
กรมพัฒนาชุมชน. 2552. บทบาทผู้นำกับการพัฒนา. กรุงเทพฯ. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://www.uinthai.net/index.php. 11 ตุลาคม 2552
สุดปรียา พรหมจันทร์ : การพัฒนาชุมชน.2542. กรุงเทพฯ.หน้า 15 (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://www.scribd.com/pongdach/d/26833571 8 กรกฎาคม 2553
พยอม วงศ์สารศรี : ภาวะผู้นำ . 2534 (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://www.oknation.net/blog/print.php?id=168235 ธันวาคม 2550
ความเห็น (7)
ปัญหาภาวะผู้นำถือเป็นอีกปัญหาที่มีคามสำคัญ เพราะผู้นำชุมชนเป็นแกนนำสำคัญที่จะทำให้ชุมชนเกิดการพัฒนาต่อไป
การพัฒนาชุมชนจะต้องยึดหลักการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนและผู้เกี่ยวข้อง โดยการพัฒนาชุมชนให้ประสบความสำเร็จได้นั้นจะต้องมีผู้นำที่มีความรู้ ความสามารถ ในการพัฒนาชุมชน บทความนี้จึงสามารถใช้เป็นแนวทางให้แก่ผู้ที่สนใจในการพัฒนาชุมชนได้
การพัฒนาชุมชนที่ประสบความสำเร็จ ....... ปัจจัยหลักมาจาก " ผู้นำ" หากการพัฒนาชุมชนปราศจาก ผู้นำที่ดีและมีความสามารถ การพัฒนาชุมชนอาจจะไม่ประสบความสำเร็จ ซึ่งทุกวันนี้ ปัญหาด้านผู้นำ เป็นปัญหาที่ควรกล่าวถึงอย่างยิ่งในปัจจุบัน
ผู้นำมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาถ้าหากผู้นำไม่มีความรับผิดชอบงานพัฒนานั้นก็อาจจะไม่ประสบความสำเร็จ
ผู้นำมีบทบาทสำคัญอีกประการหนึ่งสำหรับการพัฒนา หากชุมชนไหนมีผู้นำที่ดีย่อมส่งผลให้ชุมชนเกิดการพัฒนาที่ดีได้เช่นกัน
เป็นบทความที่ดีครับ...ภาวะผู้นำเป็นสิ่งที่สำคัญในการพัฒนาชุมชนครับ ถ้าชุมชนขาดองค์ประกอบส่วนนี้ไปการพัฒนาชุมชนจะประสบผลสำเร็จนั้น เป็นไปได้ยากครับ