ปัญหาการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ปัญหาการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
กรณีศึกษา : ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด ต่างกันที่สิ่งแวดล้อมนั้นรวมถึงทุกสิ่งทุกอย่างที่ปรากฏอยู่รอบตัวเราทั้งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต ส่วนทรัพยากรธรรมชาติเน้นสิ่งที่อำนวยประโยชน์แก่มนุษย์ เนื่องจากทรัพยากรธรรมชาติถือได้ว่าเป็นปัจจัย 4 ที่มีความสำคัญในการดำรงชีวิตของมนุษย์ ไม่ว่าจะใช้เป็นยารักษาโรค เครื่องนุ่มห่ม ที่อยู่อาศัย และอาหาร นอกจากเป็นปัจจัย 4 แล้วมนุษย์ยังใช้ทรัพยากรธรรมชาติเป็นแหล่งท่องเที่ยว แหล่งนันทนาการ และแหล่งอาชีพ มนุษย์จึงมีความสัมพันธ์กับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างแยกไม่ออก
ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งทั้งหลายทั้งปวงที่เกิดขึ้นหรือมีอยู่ตามธรรมชาติ ทั้งที่เป็นสิ่งมีชีวิตหรือสิ่งที่ไม่มีชีวิต ทั้งมีรูปร่างหรือไม่มีรูปร่าง ซึ่งมีประโยชน์สามารถสนองความต้องการของมนุษย์ได้ หรือมนุษย์สามารถนำมาใช้ประโยชน์ เพื่อให้เกิดสวัสดีภาพแก่ตนเองได้ ทรัพยากรธรรมชาติดังกล่าวได้แก่ ป่าไม้ สัตว์ป่า แร่ธาตุ ดิน น้ำ อากาศ มนุษย์ เป็นต้น (นิวัติ เรืองพานิช , 2537:3 ) สิ่งแวดล้อม หมายถึง ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่รอบตัวทั้งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต ทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น ประกอบด้วยสิ่งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม มีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันอย่างแนบแน่นและเป็นประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ สิ่งแวดล้อมแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ สิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ และ สิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น (ราตรี ภารา , 2538:7) ในปัจจุบันประเทศไทยกำลังเผชิญกับปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม ซึ่งปัจจัยหลักเกิดจากการกระทำของมนุษย์ ที่เข้าไปตักตวงประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ โดยไม่คำนึงถึงหลักการอนุรักษ์ ส่งผลให้ทรัพยากรธรรมชาติถูกทำลายและเกิดความเสื่อมโทรม เช่นเดียวกับตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ที่มีปัญหาเรื่องทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม เช่น ปัญหาทรัพยากรน้ำ ปัญหาทรัพยากรดิน และปัญหาขยะมูลฝอย
ปัญหาทรัพยากรน้ำ
น้ำ ถือได้ว่าเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะมีความสำคัญกับ พืช สัตว์ และมนุษย์ เนื่องจากน้ำเป็นสิ่งที่คอยหล่อเลี้ยงชีวิตแก่สรรพสิ่งทั้งหลาย เช่น มนุษย์ต้องการน้ำในการดำรงชีวิต ใช้ในการอุปโภคบริโภค และการทำเกษตรกรรม ทำให้วิถีชีวิตของมนุษย์จึงมีความผูกพันกับน้ำมาโดยตลอด ในตำบลท่าข้ามปัญหาทรัพยากรน้ำเป็นปัญหาที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากในตำบลท่าข้ามขาดระบบการจัดการน้ำที่ดี ทำให้ในช่วงฤดูแล้ง น้ำในลำคลองสายต่างๆ มีปริมาณไม่เพียงพอต่อความต้องการของชาวบ้าน แต่ในฤดูฝนตำบลท่าข้ามต้องประสบกับปัญหาน้ำท่วมขัง เพราะขาดระบบการจัดการน้ำที่ดี ทำให้ปัญหาทรัพยากรน้ำเป็นปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน
ปัญหาทรัพยากรดิน
ดิน ถือได้ว่าเป็นปัจจัยสำคัญในการประกอบอาชีพ ซึ่งชาวบ้านในตำบลท่าข้ามส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพหลัก ส่งผลให้เกิดการใช้ทรัพยากรดินอย่างขาดระบบการจัดการที่ดี ทำให้ทรัพยากรดินเกิดความเสื่อมโทรม เนื่องจากชาวบ้านในตำบลท่าข้ามพึ่งพาสารเคมีในการทำเกษตรกรรม โดยขาดการคำนึงถึงผลกระทบในระยะยาว ผลที่ตามมาก็คือ ทรัพยากรดินเสื่อมคุณภาพ และโครงสร้างดินเสื่อมโทรม ถึงแม้ว่าผลผลิตที่ได้รับจะมีปริมาณมากตามความต้องการ แต่ชาวบ้านก็ต้องประสบกับปัญหาสารเคมีตกค้างในทรัพยากรดินเช่นกัน
ปัญหาขยะมูลฝอย
เป็นปัญหาที่มีความสำคัญอย่างยิ่งของตำบลท่าข้าม เนื่องจากภายในตำบลท่าข้ามขาดระบบการจัดการขยะมูลฝอยที่ดี โดยตำบลท่าข้ามใช้วิธีการกำจัดขยะด้วยวิธีการเผาและฝังกลบ ทำให้ส่งผลต่อคุณภาพของทรัพยากรดินและส่งผลต่อมลพิษทางอากาศ ปัญหาขยะมูลฝอยจึงเป็นปัญหาที่ตำบลท่าข้ามต้องการการแก้ไขอย่างเร่งด่วน
จากปัญหาที่กล่าวมาข้างต้น สื่อให้เห็นว่าตำบลท่าข้ามต้องเผชิญกับปัญหาการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก เนื่องจากตำบลท่าข้ามขาดระบบการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ดี และชาวบ้านส่วนใหญ่ในตำบลท่าข้ามก็ยังขาดจิตสำนึกในการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ ปัญหาต่างๆ เหล่านี้จึงต้องการแนวทางในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ รวมถึงการสร้างจิตสำนึกให้ชาวบ้านในตำบลท่าข้ามรู้จักการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อลดปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมภายในตำบลท่าข้าม
อ้างอิง
นิวัติ เรืองพานิช. การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร :
สหมิตรออฟเซท , 2537.
ราตรี ภารา. ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร : อักษรา พิพัฒน์ ,
2538.
ความเห็น (9)
ได้ทราบถึงปัญหาของสิ่งแวดล้อมภายในชุมชน
ทรัพยากรในชุมชนถือว่ามีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งเพราะเป็นทุนที่มีในชุมชน จะสร้างประโยชน์และก่อให้ชุมชนเกิดการพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ
สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาได้ชัดเจน ควรมีวิธีการแก้ไขชัดเจนมากยิ่งขึ้น
ปัญหาทรัพยากร นับวันยิ่งรุนแรงขึ้น บทความนี้สามารถสะท้อนให้เห็นถึงสภาพปัญหาได้เป็นอย่างดี
บทความนี้ได้สื่อให้เห็นถึงปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เนื่องจากในปัจจุบันปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมถือได้ว่าเป็นปัญหาที่มีความสำคัญ ซึ่งสาเหตุสำคัญมาจากการกระทำของมนุษย์ที่เข้าไปกอบโกยประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ โดยไม่คำนึงถึงการอนุรักษ์ ส่งผลให้ทรัพยากรธรรมชาติถูกทำลาย
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติโดยใช้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมอาจจะทำให้ชาวบ้านเกิดการห่วงแหนทรัพยากรธรรมชาติของชุมชน
ปัญหาทรัพยากรนับวันยิ่งรุนแรงขึ้น บทความนี้เป็นเป็นความที่สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาต่างๆของทรัยากรที่เกิดขึ้นภายในชุมชนหากปัญหาเหล่านี้ได้รับการแก้ไขอย่างแท้จริงชุมชนคงเกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน
เป็นความที่เขียนได้ดีครับ...ทรัพยากรธรรมชาติเป็นทุนของชุมชนที่สำคัญครับ ถ้ามีปัญหาในด้านอาจจะส่งผลกระทบในการพัฒนาด้านอื่นๆได้ครับ
ขอบคุณสำหรับ .. ความคิดเห็นของทุกท่านที่ติชมบทความ อย่างสูง
....................