ความทรงจำที่งดงาม

ได้รู้จักและดูแลคุณลุงท่านหนึ่ง ประสบการณ์ที่ได้รับเป็นความทรงจำที่งดงาม

 

พบกันวันแรก ฉันเข้าไปขออนุญาติคุณลุงเพื่อให้นักศึกษาพยาบาลได้ให้การดูแลคุณลุง บอกคุณลุงว่า นักศึกษากลุ่มนี้เป็นนักศึกษาชั้นปีที่ 2 ซึ่งเพิ่งขึ้นฝึกปฏิบัติงานกับผู้ป่วยเป็นครั้งแรก  เขาจะมาช่วยดูแลความสุขสบายทั่วไป และฉีดยา ทำแผล และช่วยเหลือคนไข้ตามปัญหาสุขภาพที่เกิดขึ้นร่วมกับพี่พยาบาลและอาจารย์พยาบาล ซึ่งนักศึกษาส่วนใหญ่ยังรู้สึกตื่นเต้น ทำตัวไม่ถูก ไม่รู้ว่าจะทำอะไร และพูดกับคนไข้อย่างไร  รบกวนคุณลุงช่วยสอน ชี้แนะนักศึกษาด้วยนะคะ เพื่อเขาจะได้เป็นพยาบาลที่ดีในอนาคต ลุงหัวเราะ บอกว่ายินดี

 

เนื่องจากนักศึกษายังเป็นมือใหม่กับการดูแลผู้ป่วย การพูดคุย สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บป่วยเลยกระท่อนกระแท่น สั้นๆ ไม่ปะติดปะต่อ  จะให้การพยาบาล จะเช็ดตัว หรือพลิกตะแคงตัวก็เกร็ง เกรงใจ กลัวลุงเจ็บ ไม่กล้าจับตัว ครูเลยต้องเข้าไปช่วยเป็นระยะๆ

 

ทำความรู้จัก - บุษบาจันทร์

 

ลุงบุญป่วยเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองมาหลายปี ได้รับการรักษาจนฟื้นหาย มาครั้งนี้ด้วยเรื่องตามัว มองเห็นไม่ชัด และขาสองข้างอ่อนแรง  ระหว่างอยู่โรงพยาบาล ลุงบุญมีอาการปวด และมีไข้สูงเป็นช่วงๆ ต้องช่วยเช็ดตัวลดไข้ รวมทั้งช่วยพลิกตะแคงตัวระยะๆ เพื่อป้องกันการเกิดแผลกดทับ

 

การพูดคุยกับลุงบุญระหว่างให้การพยาบาล มักเป็นเรื่องราวต่างๆ ที่นอกเหนือจากความเจ็บป่วย เป็นการชวนลุงเที่ยวไปในอดีต ลุงบุญจะเล่าถึงชีวิต การทำงาน ครอบครัว ความสำเร็จและความภาคภูมิใจ รวมทั้งเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ที่ทำให้หัวใจของลุงเบิกบาน การเล่าเรื่องราวต่างๆ ทำให้รู้จักตัวตนของลุงมากขึ้น ลุงเป็นผู้นำครอบครัวที่ดูเหมือนจะเป็นคนเด็ดขาด ทุกคนในบ้านต้องฟังและปฏิบัติตาม ลุงผ่านชีวิตมามากมาย และงานทุกอย่างที่ทำล้วนประสบความสำเร็จ

 

หลังจากให้การดูแลลุงมาหลายวัน วันหนึ่ง ลุงก็ถามว่าอาจารย์ชื่ออาจารย์หมายถึงอะไร ใครได้ยินก็คิดว่าอาจารย์เป็นผู้ชาย ...ฉันเลยยิ้มๆ เล่าที่มาของชื่อตามความเข้าใจของฉัน เพราะพ่ออยากได้ลูกชายมั้งค่ะ หนูก็ไม่รู้เหมือนกันว่าชื่อของหนูความหมายจริงๆ คืออะไร แต่หนูให้หมายถึงเองว่านักปฏิบัติ  ลุงเลยตั้งชื่อให้ฉันใหม่...บุษบาจันทร์...ฉันนึกในใจ โอ๊ย...หวานมาก ฉันคงทนที่จะหวานอย่างชื่อไม่ได้...แต่ไม่กล้าที่จะถามความหมาย ได้แต่ยิ้มหวานๆ และขอบคุณลุง

 

เสียท่า - พระราชา

 

วันหนึ่งขณะช่วยเช็ดตัวและพลิกตะแคงตัวลุงบุญ  ลุงบุญก็เปรยๆ ว่า “มาป่วยอย่างนี้ ผมเสียท่าเลย” เลยเอาประโยคนี้มาคุยวิเคราะห์สถานการณ์กับนักศึกษาและพยาบาลร่วมทีมการดูแล ความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นบั่นทอนความรู้สึกควบคุมสถานการณ์รอบตัว ขาที่อ่อนแรง และตาที่มัวมองเห็นไม่ชัด ทำให้ลุงต้องพึ่งพาบุคคลอื่นช่วยเหลือเกือบทั้งหมด ลุงเล่าว่า คืนหนึ่งมีไข้และมีหนาวสั่นมาก ระหว่างรอผ้าห่มจากพยาบาล ต้องนอนทนหนาว ซึ่งการรอคอยมันทรมานมาก  สิ่งเหล่านี้สร้างความรู้สึกสูญเสียความเป็นตัวเองของลุง...ผู้นำครอบครัวที่เด็ดเดี่ยวและเป็นที่พึ่งของคนอื่น... ...การเจ็บป่วยครั้งนี้คงสร้างความอึดอัดใจให้ลุงไม่น้อย สังเกตว่าลุงเริ่มพูดเสียงดังกับป้าใจ ภรรยาของลุงบ่อยขึ้น เมื่อป้าใจทำอะไรผิดคำสั่ง ไม่ได้ดั่งใจ

 

หลังจากคุยกัน เราเลยปรับแผนการดูแลเพื่อเพิ่มความรู้สึกควบคุมในสถานการณ์ให้กับลุง  โดยสอบถามความต้องการการดูแลและตอบสนองอย่างรวดเร็ว และส่งเสริมให้ลุงมีส่วนร่วมในทุกกิจกรรมการดูแล

 

การทำกิจกรรมการพยาบาลและการดูแลลุงเลยมีความหมายและเป้าหมายที่ชัดขึ้นเมื่อทุกกิจกรรมเน้นการตอบสนองความต้องการการดูแลเฉพาะของลุง

 

วันหนึ่งขณะเช็ดตัวทำความสะอาดร่างกายและสระผมให้ลุงเสร็จ ถามลุงว่าอยากแช่มือและเท้าในน้ำอุ่นเพื่อผ่อนคลายไหม ลุงเห็นด้วย ระหว่างแช่มือ ลุงเปรยๆว่า วันนี้ลุงรู้สึกเหมือนเป็นพระราชาเลย ...เป็นรอยยิ้มและเสียงหัวเราะดังๆ ครั้งแรกในหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา

 

บอกรักก่อนเดินทางไกล

ตอนเช้าวันหนึ่ง ลุงพูดคุยปกติ และเปรยๆ ว่านอนมานานแล้ว อยากเดิน พาผมเดินหน่อย ผมจะได้กลับบ้าน   แต่จากการประเมิน คิดว่าลุงน่าจะลุกเดินไม่ไหว ...แต่นี้เป็นความปรารถนาที่มุ่งมั่นของลุงอย่างมาก เพราะลุงจะพูดทุกครั้งที่เข้าไปให้การพยาบาล ...

 

พวกเราเลยปรึกษากันว่าจะทำอย่างไรดี การลุกเดินทันทีอาจมีความเสี่ยง เลยต่อรองกับลุงขอเป็นวันนี้นั่งห้อยขาก่อน แล้วเราค่อยขยับเป็นเดินในวันถัดไป ลุงตกลง ...แต่การให้ลุงนั่งก็มีความเสี่ยงเพราะ หากลุงพบว่าตัวเองไม่สามารถนั่งได้อีกต่อไป อาจทำลายกำลังใจในการมีชีวิตอยู่ต่อไปของลุง...ภารกิจนี้มีตัวเลือกอยู่ข้อเดียวคือต้องสำเร็จ ...พวกเราเลยรวมพล นักศึกษาพยาบาล 6 คน พยาบาลอีก 2 อาจารย์อีก 1 และไม่ลืมที่จะชวนป้าใจช่วยกันพยุงให้ลุงนั่ง ใช้หมอนอัดหลัง สอนหายใจเข้าออกเพื่อการผ่อนคลาย และพูดคุยให้กำลังใจ ...ทุกอย่างผ่านตลอด...

 

พอลุงเริ่มทรงตัวนั่งได้ พวกเราก็จัดให้ป้าใจมายืนตรงหน้าลุงบุญ  โดยไม่คาดคิด ลุงก็ มองหน้าป้าใจ แล้วบอกว่า “แม่ ขอกอดหน่อย” ...เป็นฉากพิเศษที่เหมือนโลกหยุดหมุน...ป้าใจโผเข้าหา ให้ลุงบุญกอด แล้วป้าใจก็บอกรักลุง “พ่อ แม่รักพ่อนะ พี่บุญต้องเข้มแข็ง หายเร็วๆ นะ เราจะได้กลับบ้านกัน” ลุงบุญยิ้ม มีป้าใจอยู่ในอ้อมกอด นั่งได้สักพักลุงบุญเริ่มเหนื่อย ลุงขอนอนต่อ และหลับไป

 

ลุงบุญเสียชีวิตในวันรุ่งขึ้น...สำหรับฉัน การจากไปของลุงได้ทิ้งความทรงจำที่งดงามให้กับพวกเราผู้ดูแลทุกคน ขอขอบคุณนักศึกษาพยาบาล พยาบาล ป้าใจ และลุงบุญที่ช่วยแต่งเติมความทรงจำให้งดงาม