ความรู้มา แต่ปัญญาไม่มี มิคสัญญีรออยู่

ความรู้คู่ปัญญา

 

            ความรู้ต่างจากปัญญาลิบลับ  เพราะใครๆที่พอมีสตางค์และมีสมองระดับปานกลาง ภายในเวลา 3-5 ปีหลังจากจบปริญญาตรีก็สามารถผันตัวเองไปเป็นดอกเตอร์ผู้ทรงความรู้ได้แล้ว

            แต่ปัญญานั้นเป็นเรื่องที่ต้องสั่งสมบ่มเพาะเป็นเวลานานตลอดชาติ (หรือ อาจถึงหลายๆ ชาติ) จึงไม่ใช่สิ่งที่แปลกประหลาดอะไรที่เราจะเห็นผู้ทรงความรู้ที่ขาดปัญญาเต็มอยู่เกลื่อนเมืองทุกวันนี้ พอมีความรู้ขึ้นมาหน่อยก็ชูอวดอ้างฤทธีเป็นที่ปรึกษาโครงการ เป็นที่ปรึกษานักการเมือง หรือแม้กระทั่งเป็นนักการเมืองเสียเองกันมากมาย

            บัณฑิตที่จบมหาลัยออกไปแล้วมีแต่ความรู้แต่ไม่มีปัญญานั้น คงเป็นทรัพยากรมนุษย์ที่ไม่สามารถจะช่วยพัฒนาชาติได้มากนัก แต่อาจช่วยทำลายชาติได้มากด้วยซ้ำไป เพราะพวกเขาจะกลายเป็นบุคคลชั้นนำของสังคมในอนาคต

 

ช่วงชีวิตในมหาวิทยาลัยเป็นช่วงที่จะทำให้เกิดก้าวกระโดดทางปัญญาของนักศึกษาหรืออย่างน้อยก็ก่อเชื้อแห่งปัญญาเพื่อรอวันเบ่งบานในอนาคต แต่อนิจจา..มหาลัยไทยส่วนใหญ่นั้นนอกจากจะไม่มีนโยบายยกระดับปัญญาของนักศึกษาแล้ว ยังช่วยกันทำลายเชื้อแห่งปัญญาที่พอมีอยู่บ้างด้วยวิธีการต่างๆมากมาย ....เริ่มตั้งแต่พิธีกรรมรับน้องใหม่นั่นเทียว คงไม่ต้องถามว่ามีมหาวิทยาลัยไหนบ้างไหมที่มีหลักสูตรเน้นปัญญาเท่าเทียมกับความรู้

 

            ผมมีความเห็นว่า ความรู้มักเกิดจากการวิเคราะห์แบบแยกแยะหาส่วนย่อย ส่วนปัญญามักเกิดจากการสังเคราะห์ให้เกิดความสัมพันธ์แบบองค์รวม โดยสังเคราะห์ขึ้นจากความรู้ที่ได้จากการวิเคราะห์นั่นแหละ ยิ่งสังเคราะห์และเชื่อมโยงไปกับสรรพสิ่งในโลกนี้ได้ในวงกว้างมากเท่าไร ปัญญาก็จะเกิดมากขึ้นเท่านั้น โดยเฉพาะการเชื่อมโยงไปถึงสังคม ธรรมชาติทั้งหลาย ตลอดจนจิตวิญญาณ

            อาจกล่าวได้ว่าประเทศไทยเป็นประเทศที่มีรัฐมนตรีความรู้ระดับปริญญาเอกมากที่สุดในโลก แต่กลับเป็นประเทศหนึ่งที่ด้อยปัญญามากที่สุดในโลก  ตัวอย่างของเครื่องชี้วัดความด้อยปัญญาก็เช่น มีการประกวดนางงามมากที่สุดในโลก มีละครน้ำเน่ามากที่สุดในโลก และมีระบบการเมืองเน่าที่สุดในโลก เป็นต้น

            ที่เป็นเช่นนี้เป็นเพราะเรามีแต่ความรู้ท่วมหัวแต่ปัญญาเหมือนบัวที่ต่ำติดตมใช่หรือไม่

 

พระพะยอม กัลยาโณ (พระที่ผม “เคย” นับถือ) เคยให้ข้อคิดว่า ...ระบบการศึกษาไทยทุกวันนี้ ให้ความรู้เยอะ แต่ให้ปัญญาน้อย ซึ่งผมเห็นด้วย

 

ความรู้มากทำให้ฉลาดมาก เมื่อผนวกสองอย่างเข้าด้วยกันฝรั่งอาจเรียกว่า Intelligence  คนพวกนี้จะมองของที่ยุ่งยากซับซ้อนเหมือนว่าเป็นของง่าย  ซึ่งทำให้คนจำนวนมากนิยมนับถือ  ทุกวันนี้พวกเขาได้ช่วยกันคิดค้นคอมพิวเตอร์เพื่อมาสร้าง ความฉลาดเทียมกันมากมาย เรียกกันว่า Artificial Intelligence

 

ส่วนปัญญานั้น ผมแปลเป็นอังกฤษว่า Wisdom ซึ่งคนบางคนนั้นอาจไม่มีการศึกษาแม้ปอหนึ่ง แต่กลับมีวิสดึ่มสูงมาก เช่น ขงเบ้ง แห่งเขาโงลังกั๊งนั่นไง เป็นแค่คนเลี้ยงหม่อนบนเขาสูง แต่กลับหยั่งรุ้ดินฟ้ามหาสมุทรได้ ปราชญ์ชาวบ้านไทยจำนวนหนึ่งก็เช่นนั้น (แต่ไม่ทุกคนหรอก ปราชญ์ปลอมก็มาก )

 

คนมี Intelligence มาก อาจมี Wisdom ต่ำมากก็เป็นได้ ซึ่งพวกนี้มักมีมาก และเป็นอันตรายต่อสังคมมาก เพราะมักเลียเก่ง ซึ่งในสังคมแบบไทยเรา ทำให้มีอำนาจมาก และทำลายล้างได้มาก

 

ทำอย่างไรเราจะช่วยกันทำให้คนที่มี IQ และ WQ สูงได้เป็นผู้กำหนดนโยบายบริหารประเทศ

 

...คนถา”ม”ทาง (๒๖ มกราคม ๒๕๕๕)

 

ปล. ถ้ามี WQ เสียแล้ว EQ เป็นเพียงผลพลอยได้

 

 

[ไอดิน-กลิ่นไม้]

• ม.ราชภัฏอุบลฯ มีปรัชญาว่า "ชีวิตของผู้ที่เป็นอยู่ด้วยปัญญานั้นประเสริฐ"
• แต่ไม่ทราบว่า การจัดการเรียนรู้ของอาจารย์แต่ละท่าน ได้สนับสนุนให้นักศึกษาได้พัฒนาภูมิปัญา (Wisdom) แค่ไหน เพราะจากการที่ดิฉันได้วัดภูมิปัญญาของนักศึกษา ด้วยการวัดการคิดทั้งสมองซีกซ้าย เช่น การคิดวิเคราะห์ (Analytical Thinking) การคิดด้วยสมองซีกขวา เช่น การคิดสังเคราะห์ (Synthetic Thinking) และการคิดด้วยสมองทั้งสองซีก เช่น การคิดแก้ปัญหา (Propblem Solving Thinking) พบว่า ผลการวัดไม่แตกต่างกันระหว่างนักศึกษาปี 1 ปี 2 ปี 4 ในระดับปริญญาตรี และนักศึกษาในระดับปริญญาโท
• ฝากภาพแสดง Knowledge, Intelligence และ "Wisdom" จาก Link ข้างล่างมาให้ท่าน

  พิจารณา  http://greatgreatgrand.blogspot.com/2007/10/intelligence-knowledge-wisdom.html

   ดิฉันเองเห็นว่า ตำแหน่งของ "Wisdom" และ "Intelligence" น่าจะสลับกัน เพราะความรู้และสติปัญญา (Intelligence) น่าจะเป็นฐานของภูมิปัญญา ไม่ใช่ความรู้และภูมิปัญญาเป็นฐานของสติปัญญา  
• คำถามทิ้งท้ายของท่านที่ว่า "ทำอย่างไรเราจะช่วยกันทำให้คนที่มี IQ และ WQ สูงได้เป็นผู้กำหนดนโยบายบริหารประเทศ" เป็นคำถามสำคัญมาก แต่ก็อย่างที่รู้ๆ กัน ถ้าเรายังไม่สามารถเปลี่ยน "วิธีคิดและแรงจูงใจในการเลือกส.ส." ของคนส่วนใหญ่ของประเทศ ให้หันมาเลือกด้วย "ภูมิปัญญา" เราก็จะได้นักการเมืองอย่างที่เห็นกันอยู่นั่นแหละค่ะ   ป
• ดิฉันเองก็ได้ใช้แรงที่มีอยู่แค่น้อยนิด ในการจูงใจและหันเหให้นักศึกษา หันมาเลือกอะไรๆ ด้วย "ภูมิปัญญา" แต่ก็ไม่ทราบเหมือนกันว่า จะได้ผลบ้างไหม
• ขอบคุณนะคะ ที่มาเขียนเรื่อง "ช้าง" ให้อ่าน เป็นเรื่องในแนวที่ดิฉันชอบอ่านมากค่ะ  

[คนถางทาง]

ขอบพระคุณ อ.วิไล ครับ ที่แลกเปลี่ยน ผมไปอ่านเว็บที่ท่านลิง์มา ผมเห็นด้วยบางส่วนและไม่เห็นด้วยบางส่วน ที่ว่า

intelligence คือ ความสามารถในการแก้ปัญหานั้น ถ้าจะให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้นต้อง "แก้ให้ดีขึ้น" ด้วยนะครับ โดยนิยามของความ "ดี" นั้นก็ต่างกันไปอีก สุดแล้วแต่ Wisdom ของแต่ละคนที่จะวินิจฉัย... เช่น รัฐบาลปู(ภายใต้การชี้นำของ สมองที่มองไม่เห็น) แก้ปัญหาว่าจะทำให้คนไทยมีความสุขมากขึ้นด้วยการ "เพิ่มรายได้" เพิ่ม GDP แบบนี้ถือว่ามีความสามารถในการแก้ปัญหาไหมครับ

Wisdom ที่เว็บบอกว่าคือ Experience ผมก็ว่าถูกเพียงครึ่งเดียว เพราะเด็กอายุ ๗ ขวบมี Wisdom ขนาดตรัสรู้ได้ก็มีแล้วนะครับ ในขณะที่พระเถระอายุ ๘๐ ยังมะงุมมะงาหราอยู่เลยครับ

ผมสรุปว่ารัฐบาลไทยเราที่ผ่านมาส่วนใหญ่ ขาดทั้งความรู้ ความฉลาด และ ปัญญา

[ไอดิน-กลิ่นไม้]

• ขอบคุณมากนะคะ ที่ช่วยวิพากษ์ "สารสนเทศ" ใน Link
• ภาพที่แนบมาก็ไม่แสดง เพราะ Error ตอนจัดเก็บข้อมูลค่ะ
• ที่ท่านถามเปรยๆ ว่า "การที่รัฐบาลปัจจุบันจะทำให้คนไทยมีความสุขมากขึ้น ด้วยการเพิ่มรายได้ เพิ่ม GDP ถือว่าเป็นความสามารถในการแก้ปัญหาไหม" ก็เป็นการแก้ปัญหาแบบพวกวัตถุนิยมนั่นแหละนะ ที่มีประสบการณ์ในการใช้นโยบาย "ประชานิยม" แล้วได้ผลดีกับกลุ่มตน (ชาวบ้านชอบและเลือกคนในพรรคเข้ามาเป็นส.ส.) แต่ไม่ได้คิดว่า การใช้เงินเป็นสิ่งจูงใจที่เริ่มมาตั้งแต่รัฐบาลเครือญาติในอดีต โดยไม่ได้พัฒนาการคิด ผลก็คือ เงินที่นำไปลงในแต่ละหมู่บ้านให้ชาวบ้านยืม แทนที่ชาวบ้านจะยืมเพื่อนำไปลงทุนให้เกิดผลตอบแทนงอกเงย ก็กลายเป็นเอาไปซื้อจักรยานยนต์ ซื้อมือถือให้บุตรหลานขับขี่อวดสาวๆ จนไม่สนใจทำการทำงาน หลายครั้งก็รวมกลุ่มดื่มกันทำให้เกิดอุบัติเหตุ และโทรฯ คุยไร้สาระ ผลก็คือ ไม่กี่เปอร์เซนต์ที่มีเงินส่งคืน แล้วเป็นความสุขที่ยั่งยืนไหมล่ะคะ ไม่ใช่สุขอยู่แค่ไม่กี่สัปดาห์หรอกหรือ